Άνοια: 5 παράγοντες κινδύνου που πρέπει να γνωρίζετε
Η εκδήλωση Αλτσχάιμερ ή κάποιας άλλης μορφής άνοιας μοιάζει αναπόφευκτη όσο μεγαλώνουμε. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή πάσχει από άνοια το 9% των Αμερικανών άνω των 65 ετών, με το ποσοστό να εκτοξεύεται σχεδόν στο 33% για όσους έχουν φτάσει τα 85.
Τα νούμερα αυτά είναι σίγουρα ανησυχητικά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είμαστε «καταδικασμένοι» να νοσήσουμε από το νευροεκφυλιστικό σύνδρομο. Πέρα από παράγοντες που βρίσκονται έξω από τον έλεγχό μας, όπως η κληρονομική προδιάθεση και η προχωρημένη ηλικία, υπάρχουν και άλλοι, τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την άνοια τους οποίους μπορούμε να αλλάξουμε προς όφελός μας.
Παρακάτω θα δείτε πέντε από τους πιο βασικούς, ώστε να πάρετε εγκαίρως τα μέτρα σας και να προστατεύσετε την υγεία του εγκεφάλου σας.
1. Αύξηση του βάρους
Οι άνθρωποι που έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν άνοια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Νοέμβρη στην επιθεώρηση Alzheimer’s & Dementia. Για κάθε 5 μονάδες που ανεβαίνει ο ΔΜΣ, διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο κίνδυνος άνοιας αυξάνεται περίπου κατά ένα τρίτο.
Φυσιολογικός θεωρείται ο ΔΜΣ από 18,5 έως 24,9 (δείτε εδώ πώς θα τον υπολογίσετε).
2. Αύξηση του σακχάρου
Ο αρρύθμιστος διαβήτης, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τα μόνιμα υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, προκαλεί βλάβες σε κάθε όργανο και σύστημα του σώματος και ο εγκέφαλος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, αυξημένος είναι ο κίνδυνος άνοιας ακόμη κι όταν τα επίπεδα του σακχάρου δεν είναι υπερβολικά υψηλά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη επιστημόνων του Χάρβαρντ που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση New England Journal of Medicine, τα άτομα με προδιαβήτη –δηλαδή οριακά υψηλό σάκχαρο που φτάνει κατά μέσο όρο τα 115 mg/dl– διατρέχουν περίπου 20% μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας σε σύγκριση με άτομα που έχουν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.
Φυσιολογική θεωρείται η τιμή του σακχάρου που δεν ξεπερνά τα 108 mg/dl πριν το γεύμα.
3. Καθιστική ζωή
Εκτός από ευεξία και καλλίγραμμο σώμα, η τακτική σωματική άσκηση χαρίζει και δυνατό μυαλό. Συγκεκριμένα, χάρη στη γυμναστική αυξάνονται τα επίπεδα του λεγόμενου εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα (BDNF), μιας πρωτεΐνης που αποτρέπει τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων και παράλληλα συμβάλλει στη γέννηση νέων. Μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση JAMA Neurology έχει δείξει ότι οι άνθρωποι που έχουν τα υψηλότερα επίπεδα BDNF διατρέχουν τον μικρότερο κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας.
Περίπου 30 λεπτά άσκησης μέτριας έως υψηλής έντασης, όπως το ζωηρό περπάτημα ή το τζόκινγκ, είναι ιδανικά σε ημερήσια βάση.
4. Αποχή από την κατανάλωση (υγιεινών) λιπαρών
Δεν είναι όλα τα λιπαρά ίδια και μάλιστα τα καλά λιπαρά, όπως αυτά που βρίσκονται στο ελαιόλαδο, στον λιναρόσπορο, στους ξηρούς καρπούς και στα ψάρια, είναι εξαιρετικά ευεργετικά για την καρδιά και τον εγκέφαλο. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι οι άνθρωποι που περιλαμβάνουν αρκετά λιπαρά στη διατροφή τους τείνουν να καταναλώνουν λιγότερους υδατάνθρακες και δη τους βλαβερούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες που συμβάλλουν στην εκδήλωση φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην άνοια.
Μελέτη ερευνητών της Mayo Clinic έχει δείξει ότι οι άνθρωποι που καλύπτουν τουλάχιστον το ένα τρίτο των ημερήσιων θερμίδων τους με υγιεινά λιπαρά έχουν περίπου 42% λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν νοητική έκπτωση όπως αυτή που παρατηρείται σε περίπτωση άνοιας και Αλτσχάιμερ.
5. Έλλειψη βιταμίνης D
Χρειαζόμαστε τη «βιταμίνη του ήλιου», όπως αποκαλείται συχνά η βιταμίνη D, για να έχουμε δυνατό ανοσοποιητικό και πιο ανθεκτικό σκελετό και μάλιστα οι απαιτήσεις του οργανισμού μας αυξάνονται όσο περνούν τα χρόνια. Μέχρι την ηλικία των 70 ετών οι ειδικοί συνιστούν 600 διεθνείς μονάδες (IU) βιταμίνης D, ενώ μετά τα 70 η σύσταση ανεβαίνει στις 800 μονάδες. Σύμφωνα με μελέτη στην επιθεώρηση Neurology, η βιταμίνη D συμβάλλει και στην προστασία από την άνοια, αφού οι άνθρωποι που έχουν χαμηλά επίπεδα στον οργανισμό τους υπολογίζεται πως διατρέχουν 53% αυξημένο κίνδυνο. Μάλιστα, για όσους παρουσιάζουν σοβαρή έλλειψη βιταμίνης D ο κίνδυνος εκτοξεύεται στο 125%.
Για να συνθέσει ο οργανισμός μας φυσικά τη βιταμίνη D χρειάζεται το δέρμα να εκτεθεί στην ηλιακή ακτινοβολία. Δευτερευόντως, βιταμίνη D παίρνουμε από τη διατροφή (δείτε εδώ σε ποιες τροφές βρίσκεται η βιταμίνη).
Πηγή: prevention.com
Δείτε κι αυτό:
Άνοια δεν είναι μόνο η απώλεια μνήμης: 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε
Αγγειακή άνοια: Βασικά συμπτώματα & οδηγίες πρόληψης