Πώς θα προστατευτείτε από τον έρπητα ζωστήρα;

Μπορεί αρκετοί από εμάς να θεωρούμε ότι τα εμβόλια είναι μόνο για παιδιά, όμως δεν είναι λίγες οι φορές που και οι ενήλικες πρέπει να εμβολιάζονται για να προστατευτούν από λοιμώξεις που απειλούν την υγεία τους. Μία από τις πιο συχνές νόσους που μπορεί να εμφανίσουν μεσήλικες και ηλικιωμένοι είναι η ιδιαίτερα επώδυνη νόσος του έρπητα ζωστήρα. Τα καλά νέα είναι ότι πλέον μπορούν να την αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά, χάρη στο διαθέσιμο εμβόλιο.

Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα έχει συμπεριληφθεί στο Πρόγραμμα Εθνικών Εμβολιασμών της χώρας μας και χορηγείται δωρεάν σε όλους τους ανθρώπους που είναι 60 ετών και άνω, ενώ ο εμβολιασμός γίνεται με μία δόση, εφ’ όρου ζωής. Το εμβόλιο προστατεύει το άτομο από τον έρπητα ζωστήρα, αλλά και από τη μεθερπητική νευραλγία, μια σοβαρή επιπλοκή του, κατά την οποία ο συνοδευτικός του έρπητα πόνος παρατείνεται για μήνες ή ακόμα και χρόνια, εξελισσόμενος σε χρόνιο νευροπαθητικό πόνο.

Δυστυχώς, τα περιστατικά όπου εμφανίζεται η μεθερπητική νευραλγία είναι συχνά, και όσο μεγαλύτερος είναι ο ασθενής –κοντά στην ηλικία των 70 ετών ή και μεγαλύτερος– τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει να εκδηλώσει χρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Το εμβόλιο μπορούν να κάνουν και άτομα που εμφάνισαν έρπητα ζωστήρα στο παρελθόν, ενώ αντενδείκνυται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις που κάποιες καταστάσεις επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, γι’ αυτό συμβουλευτείτε τον θεράποντα γιατρό σας και εμβολιαστείτε ενάντια στον έρπητα ζωστήρα.

Ποια είναι η αιτία της εκδήλωσης του έρπητα ζωστήρα;

Στην περίπτωση του έρπητα ζωστήρα, η αιτία που προκαλεί τη λοίμωξη δεν είναι κάποιο παθογόνο μικρόβιο με το οποίο ερχόμαστε ξαφνικά σε επαφή ή το κολλάμε από άλλους, από ένα φτάρνισμα ή μια χειραψία. Πρόκειται για τον ιό της ανεμοβλογιάς, ο οποίος βρίσκεται ήδη στους περισσότερους ανθρώπους, καθώς το 95% των ενηλίκων την έχει περάσει στην παιδική ηλικία. Μετά τη λοίμωξη, ο ιός της ανεμοβλογιάς δεν εξαφανίζεται, αλλά παραμένει στο σώμα αδρανής, σε κατάσταση ύπνωσης, και όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίσει να εξασθενεί, τότε υπάρχει περίπτωση να ενεργοποιηθεί ξανά και να προκαλέσει έρπητα ζωστήρα. Ένα στα τέσσερα άτομα θα εμφανίσει έρπητα ζωστήρα κάποια στιγμή στη ζωή του. Συνεπώς, η λοίμωξη αφορά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Συμπτώματα και επιπλοκές - Υπάρχει θεραπεία;

Ο έρπης ζωστήρας εκδηλώνεται με ένα δερματικό εξάνθημα που εκτείνεται σαν «ζώνη» στο επάνω μέρος του σώματος και συνοδεύεται από φυσαλίδες γεμάτες με υγρό. Μέχρι να υποχωρήσει το εξάνθημα και να επουλωθεί, κάτι που γίνεται σε διάστημα από δύο έως τέσσερις εβδομάδες, ο πόνος είναι καυστικός και διαπεραστικός, συχνά ανυπόφορος, σε σημείο που οι ασθενείς δεν μπορούν να ανεχτούν ούτε το άγγιγμα ενός απαλού ρούχου πάνω τους. Σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος παρατείνεται και μετά την εξαφάνιση του εξανθήματος, και γίνεται χρόνιος με τη μορφή της μεθερπητικής νευραλγίας. Οι ασθενείς που πάσχουν από μεθερπητική νευραλγία υφίστανται μια απίστευτη ταλαιπωρία, αναγκάζονται να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους και οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση και στα πρόθυρα της κατάθλιψης.

Σε ένα διόλου αμελητέο ποσοστό των περιπτώσεων, ενδέχεται να προσβληθεί από τον ιό της ανεμοβλογιάς/ζωστήρα ο οφθαλμός των ασθενών, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από απώλεια της όρασης στο προσβεβλημένο μάτι. Άλλες επιπλοκές του έρπητα ζωστήρα περιλαμβάνουν την απώλεια ακοής από την προσβεβλημένη μεριά του σώματος, τη δημιουργία μόνιµων ουλών ή σπανιότερα μια σοβαρή βλάβη σε νεύρα του σώματος που ελέγχουν την κίνηση, με συνέπεια να εμφανιστεί η λεγόμενη «περιφερική κινητική νευροπάθεια».

Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Στην αντιμετώπιση του έρπητα ζωστήρα υπήρχε μέχρι προσφάτως κενό. Κι αυτό γιατί η αντι-ιική θεραπεία που μπορεί να δοθεί δρα μόνο εφόσον χορηγηθεί εντός 72 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων, κάτι που δεν είναι πάντοτε εφικτό, καθώς καθυστερεί η διάγνωση της νόσου. Ακόμα κι αν οι ασθενείς λάβουν φαρμακευτική αγωγή, μόνο το 50% ανακουφίζεται από τον πόνο.

Αυτή η θεραπευτική ανάγκη οδήγησε στην ανάπτυξη του εμβολίου, το οποίο δρα ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να μην μπορέσει να «ξυπνήσει» ο ιός της ανεμοβλογιάς. Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα, όπως άλλωστε όλα τα εμβόλια, δεν είναι αποτελεσματικό για όλους τους ανθρώπους, αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση βοηθά να μειωθούν η ένταση και η διάρκεια των συμπτωμάτων και του πόνου.