«Φάρμακο» για τα επιληπτικά παιδιά η κετογονική δίαιτα

«Πρόκειται για μια δίαιτα που αποτελεί θεραπευτική επιλογή για ασθενείς κάθε ηλικίας με διάφορα επιληπτικά σύνδρομα και συστήνεται σε παιδιά κυρίως με επιληψία και αυτισμό όταν τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα. Αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται όλο και περισσότερο, παγκοσμίως» εξηγεί ο καθηγητής Παιδιατρικής-Παιδονευρολογίας στο ΑΠΘ, διευθυντής της Δ΄ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής στο νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης, Αθανάσιος Ευαγγελίου, με αφορμή ημερίδα με θέμα «Η κετογονική δίαιτα και οι εφαρμογές της στις παθήσεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος» που θα πραγματοποιηθεί στις 21 Μαΐου στο νοσοκομείο «Παπαγεωργίου».

Παράλληλα, επισημαίνει ότι η κετογονική δίαιτα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά πρέπει πάντα να ακολουθείται με ιατρική επίβλεψη και για χρονικό διάστημα μέχρι δύο χρόνων διότι διαφορετικά είναι πιθανό να παρουσιαστούν παρενέργειες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα του «Παπαγεωργίου» πρωτοπορώντας εφαρμόζει την κετογονική δίαιτα σε ασθενείς από διάφορες χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Αυστρία και η Γαλλία) και κυρίως σε επιληπτικά παιδιά για περισσότερο από μία δεκαετία και έχει αναπτύξει συνεργασία με γιατρούς του αμερικανικού πανεπιστημιακού νοσοκομείου Johns Hopkins, το Harvard Medical School της Βοστόνης και το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Great Ormond Street του Λονδίνου. Επιπλέον, έχει συνεισφέρει στη μελέτη για την κετογονική δίαιτα και τα αποτελέσματά της και για τον λόγο αυτόν έχει βραβευτεί, κατακτώντας παγκόσμια διάκριση.

Μια δίαιτα-«φάρμακο»

Η κετογονική δίαιτα προτάθηκε για τη θεραπεία της επιληψίας το 1921, ως μια διατροφή που θα μπορούσε να μιμηθεί τις βιοχημικές αλλαγές που συμβαίνουν στη νηστεία, όπως η οξέωση, η αφυδάτωση και η κέτωση (διάσπαση του λίπους για την παραγωγή ενέργειας και κατά συνέπεια γλυκόζης). Από τότε διεξήχθησαν περισσότερες από 200 τεκμηριωμένες μελέτες για να αναδείξουν τα πιθανά οφέλη της σε περιστατικά παιδικής επιληψίας που δεν θεραπεύονται εύκολα.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, είναι μια δίαιτα πλούσια σε λίπη και φτωχή σε υδατάνθρακες. Στόχος της είναι να «αντιγράψει» τις μεταβολικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την παρατεταμένη νηστεία και να προάγει την κέτωση, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση των κετονών στο αίμα, ουσιών που αποτελούν το κύριο «καύσιμο» του εγκεφάλου όταν παρατηρείται έλλειψη γλυκόζης.

Ο οργανισμός όσων ακολουθούν την κετογονική δίαιτα χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή ενέργειας τα λιπαρά οξέα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κετονικά σώματα και να μειώνεται η συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων. Ενώ ένα συνηθισμένο διαιτολόγιο έχει 20% περιεκτικότητα σε λίπος, στην κετογονική δίαιτα το ποσοστό ανεβαίνει στο 70%. Αυτό βοηθάει τον επιληπτικό, διότι αντιμετωπίζει ενεργειακό έλλειμμα. Επιπλέον, η συγκεκριμένη δίαιτα αποτελεί πιο οικονομική θεραπεία συγκριτικά με τη φαρμακευτική αγωγή, σύμφωνα με μελέτη επιστημόνων του Johns Hopkins.

Το διατροφικό σχήμα αποτελείται από μέτρια ποσότητα πρωτεΐνης (τυρί, κρέας, ψάρι, αβγά κ.λπ.) και μικρή ποσότητα υδατανθράκων (φρούτα, λαχανικά). Ωστόσο, επειδή η κετογονική δίαιτα είναι ανεπαρκής σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων.

Εξατομικευμένη θεραπεία

Η δίαιτα διαμορφώνεται για κάθε παιδί βάσει μαθηματικού μοντέλου και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του (φύλο, ηλικία, βάρος, φυσική δραστηριότητα). Είναι υπολογισμένη αυστηρά, περιλαμβάνει μικρό αριθμό γευμάτων την ημέρα, μερίδες συγκεκριμένου βάρους και μικρή ποικιλία τροφίμων.

Τα παιδιά που ακολουθούν την κετογονική δίαιτα απαγορεύεται να καταναλώνουν προϊόντα διατροφής όπως ρύζι, όσπρια, ζυμαρικά, πατάτες, ψωμί, ζάχαρη και γλυκά. Αν και θεωρείται δύσκολη δίαιτα, συνήθως οι ασθενείς συμμορφώνονται, γιατί έχοντας ταλαιπωρηθεί με φαρμακευτική αγωγή χωρίς αποτέλεσμα, αντιμετωπίζουν την κετογονική δίαιτα ως «φάρμακο» που ελπίζουν ότι θα τους ανακουφίσει από το πρόβλημα.

Η ημερίδα για την κετογονική δίαιτα

Η ημερίδα, που θα πραγματοποιηθεί από τις 9.30 π.μ. στο Αμφιθέατρο του νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» απευθύνεται σε νευρολόγους, παιδονευρολόγους, διαιτολόγους και σε ενήλικες και γονείς παιδιών με ανθεκτική επιληψία, αυτισμό, κακοήθειες και μεταβολικά νοσήματα. Διαπρεπείς επιστήμονες από την Ελλάδα και την Ιατρική Σχολή του Johns Hopkins θα ενημερώσουν το κοινό για τις εφαρμογές της δίαιτας, ενώ παράλληλα μέρος της συνάντησης θα περιλαμβάνει επίδειξη παρασκευής κετογονικών γευμάτων και ενημέρωση των γονέων.