Και όμως, ο χρόνιος πόνος είναι νόσος
Επτά στους δέκα Έλληνες, που αντιμετωπίζουν χρόνιο πόνο, δεν γνωρίζουν ότι υπάρχουν εξειδικευμένα δημόσια και ιδιωτικά Ιατρεία Πόνου για την αντιμετώπιση του! Αυτό τόνισε η κυρία Αθηνά Βαδαλούκα, Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλώντας σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδας με θέμα «Χρόνιος Πόνος: Διάγνωση και θεραπεία».
Σύμφωνα με στοιχεία επιστημονικών μελετών «ο χρόνιος πόνος αποτελεί πρόβλημα δημόσια υγείας καθώς ελαττώνει την ποιότητα ζωής και έχει μεγάλο οικονομικό κόστος». Παράλληλα η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) από το 1986 συνέστησε τη δημιουργία των Ειδικών Κέντρων Αντιμετώπισης του Πόνου.
Το 2001 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εταιριών Πόνου διακήρυξε ότι ο Πόνος είναι νόσος και «ως νόσος έχει τα δικά της δικαιώματα».
Σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα και συμμετείχαν 1.260 πάσχοντες με χρόνιο πόνο, το 67,7% δεν γνώριζε την ύπαρξη και λειτουργία των Ιατρείων Πόνου.
Στην Αμερική από χρόνιο πόνο πάσχουν 116 εκατομμύρια άνθρωποι και το κόστος αντιμετώπισης της νόσου κυμαίνεται από 560-630 δις δολάρια το χρόνο!
Αντίστοιχα στην Ευρώπη ένα στα πέντε άτομα υποφέρει από χρόνιο πόνο. Απ αυτά το 1/3 υποφέρει καθημερινά και 1/3 δεν μπορεί να αντέξει τον πόνο.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΠΟΥ το 2030 ο πόνος θα επιβαρύνεται σημαντικά από τέσσερις ασθένειες: Κατάθλιψη, Στεφανιαία νόσος, Εγκεφαλικά αγγειακά και τροχαία ατυχήματα.
Ο ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΑ
Σύμφωνα με τον ορισμό της Παγκόσμιας Εταιρίας Μελέτης Πόνου (IASP) «Ο πόνος είναι η δυσάρεστη συναισθηματική και αισθητηριακή εμπειρία που συνδέεται με πραγματική ή πιθανή ιστική βλάβη» εξήγησε η κυρία Βαδαλούκα και πρόσθεσε ότι:
- Είναι η υπ’ αριθμόν πρώτη αιτία που οδηγεί τον ασθενή στην πρωτοβάθμια φροντίδα
- Αποτελεί δε το 5ο ζωτικό σημείο
Σύμφωνα με τους επιστήμονες ο πόνος διακρίνεται σε:
- Οξύ, ο οποίος εμφανίζεται περιστασιακά και έχει διάρκεια <3 μήνες
- Χρόνιο, με συνεχή παρουσία και με διάρκεια >3 μήνες
Αναλύοντας τα χαρακτηριστικά του χρόνιου πόνου η κυρία Βαδαλούκα ανέφερε ότι «είναι μια ασθένεια που επιδρά στην ποιότητα της ζωής των ασθενών, επηρεάζει τη λειτουργικότητα, τη ψυχοσύνθεση και την κοινωνική δραστηριότητα, ενώ μειώνει την παραγωγικότητα».
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
«Ο πόνος απαιτεί πολυδιάστατη αντιμετώπιση» είπε η κυρία Βαδαλούκα και τόνισε πως «Κανείς δεν πρέπει να ζει και να πεθαίνει με πόνο».
Σύμφωνα με τους ειδικούς η αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου απαιτεί :
- Φαρμακοθεραπεία
- Ψυχολογική προσέγγιση
- Φυσιοθεραπευτικές Μέθοδοι Αποκατάστασης
- Αναισθησιολογική προσέγγιση
- Χειρουργική θεραπεία
- Νευροδιέγερση
- Εναλλακτικές θεραπείες
- Αλλαγή τρόπου ζωής
Όσον αφορά τις εναλλακτικές θεραπείες (Φυσιοθεραπεία, Βελονισμός, Ρεφλεξολογία, Shiatsu) η κυρία Βαδαλούκα υπογράμμισε ότι λειτουργούν συμπληρωματικά, δεν αντικαθιστούν την κλασική ιατρική, αλλά δημιουργούν παράπλευρα οφέλη και βελτιώνουν τον πόνο.
Η μη αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου, σύμφωνα με τους γιατρούς, οφείλεται σε θρησκευτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις, σε οικονομικούς λόγους, αλλά και σε έλλειψη ενδιαφέροντος από τις κυβερνήσεις. Ένας ακόμη λόγος είναι η αποτυχία εκπαίδευσης γιατρών και λοιπών λειτουργών στον τομέα αυτό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα προκατάληψης είναι η μη χορήγηση οπιοειδών για την αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί πολλοί πιστεύουν ότι η αυτή η θεραπεία θα προκαλέσει ψυχολογική εξάρτηση στον ασθενή, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
«Σε 25.000 ασθενείς που πήραν οπιοειδή για την αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου μόλις επτά άτομα παρουσίασαν εξάρτηση από τα φάρμακα» ανέφερε η κ Βαδαλούκα και κατέληξε:
«Η Θεραπεία του Πόνου και η Παρηγορική φροντίδα είναι δείκτης πολιτισμού ενός λαού και κανείς δεν πρέπει να ζει και να πεθαίνει με πόνο»