Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ: Τα 10 προειδοποιητικά σημάδια της νόσου
Κάθε τρία δευτερόλεπτα καταγράφεται ένα νέο περιστατικό άνοιας παγκοσμίως. Μέχρι το 2050, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με άνοια εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 130 εκατομμύρια σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με την Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών, ο αριθμός των ανοϊκών στην Ελλάδα φτάνει τις 200.000.
Με τον όρο άνοια περιγράφεται ένα σύνολο εκφυλιστικών συνδρόμων του εγκεφάλου που επηρεάζουν τη μνήμη, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και το συναίσθημα. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συνηθέστερη αιτία της άνοιας.
Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμιος Μήνας Νόσου Αλτσχάιμερ και στο πλαίσιο αυτό η 21η Σεπτεμβρίου έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και την καταπολέμηση του στίγματος.
Τι είναι η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ
Μια συχνή παρανόηση είναι ότι η έκπτωση των νοητικών ικανοτήτων αποτελεί τμήμα της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης. Είναι σήμερα γνωστό ότι αυτό δεν είναι σωστό. Όσο μεγαλώνουμε, ορισμένοι από εμάς θα νοσήσουν και ορισμένοι δεν θα νοσήσουν από άνοια. Ωστόσο, ο κίνδυνος για ανάπτυξη άνοιας αυξάνεται με τη γήρανση και η νόσος είναι εξαιρετικά συχνή στις μεγάλες ηλικίες. Ποσοστό 2% του πληθυσμού ηλικίας 65-74 έχει άνοια, ενώ για τις ηλικίες 75-84 ανεβαίνει στο 19% και για τα άτομα άνω των 85 ετών στο 42%.
Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση στον εγκέφαλο δύο παθολογικών πρωτεϊνών, του β-αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης Τ. Οδηγεί σε δυσλειτουργία και εν συνεχεία θάνατο των νευρικών κυττάρων.
Η έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ είναι αργή και προοδευτική, με τα συμπτώματα να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε ασθενή και να επιδεινώνονται με την πρόοδο της νόσου. Συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, οι διαταραχές της μνήμης είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα. Η νόσος Αλτσχάιμερ σταδιακά οδηγεί στην προοδευτική πλήρη αποδιοργάνωση της προσωπικότητας του ασθενούς.
Οι αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ δεν είναι εν πολλοίς γνωστές. Φαίνεται ότι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο. Ταυτόχρονα, περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων αγγειακών νόσων (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία) και τρόπου ζωής (π.χ. εκπαίδευση, επάγγελμα, πνευματικές, κοινωνικές δραστηριότητες, φυσική άσκηση, δίαιτα κ.λπ.), φαίνεται να επηρεάζουν την πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.
Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τα τελικά στάδια της νόσου μεσολαβούν κατά μέσο όρο 6-10 χρόνια. Ωστόσο, η ταχύτητα εξέλιξης της νόσου ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή (π.χ. μπορεί να είναι ταχύτερη από 6 ή να διαρκέσει και 15 ή 20 έτη). Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι στην πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ και των άλλων μορφών άνοιας.
Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σημασία γιατί η νόσος επηρεάζει όχι μόνο τον ασθενή, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον, συχνά δημιουργεί στους φροντιστές συναισθήματα θυμού, ντροπής, ενοχών και πένθους, φέρνοντάς τους στα ψυχικά και σωματικά όριά τους. Επίσης, θέτει μια σειρά από ηθικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου εκείνου της διατήρησης της αξιοπρέπειας του ασθενούς. Η πρώιμη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων αυτών των ατόμων. Με βάση τα ανωτέρω, είναι προφανές ότι η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μια επιδημία με δυσβάσταχτες συνέπειες για τους ασθενείς τις οικογένειές τους, αλλά και την κοινωνία.
Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται μεγάλη ερευνητική προσπάθεια με στόχο την ανεύρεση περισσότερο αποτελεσματικών θεραπειών και υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία στον επιστημονικό χώρο ότι στο άμεσο μέλλον θα έχουμε φαρμακευτικές παρεμβάσεις πολύ αποτελεσματικότερες. Μέχρι τότε, αυξημένη εγρήγορση και ενημέρωση της κοινωνίας για όλες τις διαστάσεις της νόσου είναι εξαιρετικά σημαντική.
Μήπως έχετε αρχίσει να ξεχνάτε;
Η νόσος Αλτσχάιμερ αρχικά εκδηλώνεται με απώλεια μνήμης και σταδιακά οδηγεί τον ασθενή να χάσει την επαφή με την πραγματικότητα και να είναι πλήρως εξαρτημένος από τον άνθρωπο που τον φροντίζει. Το κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ είναι η έγκαιρη διάγνωσή της. Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση της νόσου, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας. Σήμερα υπάρχουν φάρμακα τα οποία ελέγχουν τα συμπτώματα της νόσου και εξασφαλίζουν στον ασθενή καλή ποιότητα ζωής. Επιπλέον, υπάρχουν μη φαρμακευτικές θεραπείες οι οποίες μπορούν να διατηρήσουν τις νοητικές λειτουργίες του ασθενούς σε καλή κατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αν πιστεύετε ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε είναι εντονότερες από το φυσιολογικό για την ηλικία σας, απευθυνθείτε άμεσα είτε στον οικογενειακό σας γιατρό είτε σε νευρολόγο ή ψυχίατρο, ειδικευμένο σε προβλήματα μνήμης. Αυτός θα αξιολογήσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε, θα σας ενημερώσει για τις εξετάσεις που πρέπει να κάνετε και θα σας καθοδηγήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
10 Προειδοποιητικά σημεία της νόσου Αλτσχάιμερ
1. Ξεχνάτε ονόματα και φυσιογνωμίες ανθρώπων;
2. Συναντάτε δυσκολία στο να εκφραστείτε; Ψάχνετε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις;
3. Χάνετε τα προσωπικά σας αντικείμενα (γυαλιά, χάπια, κλειδιά);
4. Ξεχνάτε τα πρόσφατα γεγονότα, παρόλο που θυμάστε πολύ καλά τα παλαιότερα;
5. Αντιμετωπίζετε δυσκολία να κάνετε πράγματα που παλαιότερα σας φαίνονταν πολύ εύκολα, π.χ. να μαγειρέψετε, να οδηγήσετε, να διαχειριστείτε τα οικονομικά σας;
6. Δυσκολεύεστε να προγραμματίσετε τις δραστηριότητές σας και να οργανώσετε την καθημερινότητά σας;
7. Χάνετε το δρόμο σας σε περιοχές που γνωρίζετε καλά;
8. Δυσκολεύεστε να θυμηθείτε την ημερομηνία; Ξεχνάτε τα ραντεβού και τις υποχρεώσεις σας;
9. Παρατηρείτε αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητά σας;
10. Τα προβλήματα με τη μνήμη σας δυσκολεύουν την καθημερινή σας ζωή;
Εάν αντιμετωπίζετε κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες και ανησυχείτε για την εξέλιξή τους, απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον ειδικό.
Καμπάνια #RememberMe
Στο πλαίσιο Παγκόσμιου Μήνα Αλτσχάιμερ, «τρέχει» μια διεθνής καμπάνια με το σύνθημα «Να με θυμάσαι». Η υποστήριξή σας θα βοηθήσει να γίνει η άνοια παγκόσμια προτεραιότητα.
Γράψτε μια ανάμνησή σας σε ένα αυτοκόλλητο χαρτάκι, φωτογραφίστε το και δημοσιεύστε το μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας της Παγκόσμιας Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ. Μπορείτε επίσης να μοιραστείτε τα μηνύματά σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρησιμοποιώντας τα hashtag #WAM2016 #RememberMe.
Συμμετέχοντας στην καμπάνια αυτή, προωθείτε την καλύτερη κατανόηση της άνοιας και ενισχύετε τις προσπάθειες για την υποστήριξη ατόμων με άνοια και τους φροντιστές τους σε όλο τον κόσμο.
Διαβάστε επίσης:
Πώς γίνεται να πεθάνει κάποιος από Αλτσχάιμερ;
Συχνές ερωτήσεις για την άνοια και το Αλτσχάιμερ
Ποια είναι τα στάδια της άνοιας