Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μην υποφέρετε
Υπολογίζεται ότι περίπου 30% του γενικού πληθυσμού μπορεί κατά περιόδους να ταλαιπωρείται από γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ή πιο σωστά να έχει Γαστρο-Οισοφαγική Παλινδρομική Νόσος (ΓΟΠΝ). Το μέγεθος του προβλήματος είναι μάλιστα πιθανόν να είναι ακόμη μεγαλύτερο, αφού αρκετές φορές (κυρίως λόγω μη προσεκτικής λήψης ιστορικού) η ΓΟΠΝ διαγιγνώσκεται εσφαλμένα ως δυσπεψία.
Η ΓΟΠΝ συμπεριλαμβάνει α) όλους τους ασθενείς με επιπλοκές λόγω της ΓΟΠ, όπως οισοφαγίτιδα, βρογχοπνευμονικές επιπλοκές, μη καρδιακός θωρακικός πόνος κλπ. και β) όλους τους ασθενείς χωρίς οργανικές βλάβες, αλλά με συμπτώματα ΓΟΠ τέτοια που να επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής τους.
Οι ασθενείς χωρίς ενδοσκοπικά ευρήματα αποτελούν την πλειοψηφία των ασθενών με ΓΟΠΝ, ενώ σοβαρού βαθμού οισοφαγίτιδα παρατηρείται μόνο σε 5-10% του συνόλου των ασθενών με ΓΟΠΝ.
Ο οπισθοστερνικός καύσος είναι το κύριο σύμπτωμα της ΓΟΠΝ και το σύμπτωμα που κυρίως επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Αν και ο κύριος παράγων που ευθύνεται για τη συμπτωματολογία της ΓΟΠΝ είναι η παρουσία οξέος (ίσως και πεψίνης) στον αυλό του οισοφάγου, η ΓΟΠΝ δεν συνοδεύεται απαραίτητα από γαστρική υπερέκκριση. Αντίθετα, η ΓΟΠΝ είναι κυρίως αποτέλεσμα διαταραχών της λειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ίσως και της κάθαρσης τους οισοφαγικού αυλού). Όμως, η βαρύτητα των ενοχλημάτων φαίνεται ότι συσχετίζεται με το συνολικό χρόνο έκθεσης του βλεννογόνου του οισοφάγου σε οξύ και η καταστολή έκκρισης οξέος από το στόμαχο αποτελεί τη βάση της θεραπευτικής αντιμετώπισης της ΓΟΠΝ.
Η φαρμακευτική θεραπεία της ΓΟΠΝ είναι αρκετά αποτελεσματική και βασίζεται στη χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (ΑΑΠ). H αποτελεσματικότητα των ΑΑΠ είναι τόσο υψηλή ώστε να η ανταπόκριση των ασθενών στη χορήγησή τους να θεωρείται και διαγνωστικό κριτήριο της ΓΟΠΝ. Το κύριο πρόβλημα της φαρμακευτικής θεραπείας είναι η μη αποκατάσταση των μηχανισμών που προκαλούν τη ΓΟΠ και συνεπώς και τη ΓΟΠΝ, με αποτέλεσμα τη συχνή υποτροπή της συμπτωματολογίας μετά τη διακοπή της θεραπείας και την ανάγκη για μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης στην πλειονότητα των ασθενών αυτών. Η μακροχρόνια χρήση ΑΑΠ είναι συνήθως αποτελεσματική στην ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά μπορεί να έχει κάποιες, έστω όχι ιδιαίτερα συχνές, ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι’ αυτό κάθε προσπάθεια περιορισμού της μακροχρόνιας χρήσης τους έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Με βάση τα στοιχεία της πρόσφατης συστηματικής ανασκόπησης αρκετών μελετών, η απώλεια βάρους συνοδεύεται από μείωση του χρόνου έκθεσης του οισοφάγου σε οξύ και λιγότερα συμπτώματα ΓΟΠ. Η διακοπή του καπνίσματος σε άτομα με φυσιολογικό βάρος επίσης βρέθηκε να ελαττώνει τα συμπτώματα ΓΟΠ. Τα καθυστερημένα βραδινά δείπνα σε σχέση με δείπνο ενωρίτερα (πχ αργά το απόγευμα) βρέθηκαν να αυξάνουν το χρόνο έκθεσης του οισοφάγου στο οξύ κατά την κατάκλιση, ο οποίος μειωνόταν με την ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού.
Γεώργιος Β. Παπαθεοδωρίδης, Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας, Διευθυντής Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», από την σελίδα του ΕΛΙΓΑΣΤ (Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής)
Διαβάστε ακόμη:
Τα «7 αμαρτήματα» της πέψης που προκαλούν φούσκωμα, δυσκοιλιότητα και καούρα
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Συμβουλές διαχείρισης στις διακοπές