Οστεοπόρωση: Ο ρόλος της φαρμακευτικής αγωγής και πότε μπορεί να διακοπεί
Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από οστική ευθραυστότητα (εύκολα κατάγματα).
Για την αντιμετώπιση της νόσου χορηγούνται φάρμακα, ασβέστιο και βιταμίνη D.
H χρόνια θεραπεία της οστεοπόρωσης με αντιοστεοπορωτικούς παράγοντες μπορεί να αναστρέψει την πορεία της νόσου, με τους ασθενείς να έχουν φυσιολογική οστική πυκνότητα ή οστεοπενία μετά τη θεραπεία και μάλιστα σε ορισμένους μπορεί ακόμη και να διακοπεί η θεραπεία (drug holiday).
«Η ευεργετική και μακράς διάρκειας επίδραση της θεραπείας με διφωσφονικά στην οστεοπόρωση, καθιστά δυνατή τη διακοπή της θεραπείας -drug holiday- σε μερικούς ασθενείς χωρίς να παρατηρηθεί υποτροπή της νόσου. Φαίνεται ότι η θεραπεία της οστεοπόρωσης θα πρέπει να εξατομικεύεται, καθώς γενετικοί παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με πολύ καλή πρόγνωση σε μερικές περιπτώσεις ασθενών με οστεοπόρωση».
Αυτό είναι το συμπέρασμα της επιστημονικής ανακοίνωσης με τίτλο «Drug Holiday-Διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής στην οστεοπόρωση, μια σύγχρονη μέθοδος για την ελάττωση ανεπιθύμητων ενεργειών μακροχρόνιων φαρμακευτικών αγωγών», των Π. Αθανασίου, Α. Τζαναβάρη (Ρευματολογική Κλινική, Γ.Ν.Θ. Άγιος Παύλος), Ε. Πανταζή , Ο. Σκιώτη (Β΄ Ενδοκρινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. Αλεξάνδρα,) Ι. Κώστογλου-Αθανασίου (Ενδοκρινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ), η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα στο 35ο συνέδριο της Ορθοπαιδικής & Τραυματολογικής Εταιρείας Μακεδονίας Θράκης.
Πώς αντιμετωπίζεται η οστεοπόρωση;
«Τα φάρμακα που χορηγούνται έχουν το χαρακτηριστικό ότι προλαμβάνουν τα κατάγματα και αυξάνουν την οστική πυκνότητα. Φαίνεται, ότι τα υπάρχοντα φάρμακα για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, όπως τα διφωσφονικά - αλενδρονάτη, ιμπανδρονάτη, ζολεδρονικό οξύ –η ντενοσουμάμπη και η τεριπαρατίδη είναι ισχυρά και αποτελεσματικά. Προλαμβάνουν τα κατάγματα και βελτιώνουν την οστική πυκνότητα. Έτσι, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι δυνατή η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή η drug holiday. Αυτή μπορεί να γίνεται πάντοτε με συνέχιση της αγωγής με ασβέστιο και βιταμίνη D, σε συνεννόηση με το γιατρό και με μακροχρόνια παρακολούθηση» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής διευθυντής της Ρευματολογικής Κλινικής και διευθυντής του Παθολογικού Τομέα του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» Παναγιώτης Αθανασίου.
Σε ποιές περιπτώσεις μπορούν να διακοπούν τα φάρμακα;
«Όταν τα φάρμακα που χορηγούνται για την οστεοπόρωση πετύχουν το στόχο τους, τότε είναι δυνατόν να διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή για την οστεοπόρωση. Η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής για την οστεοπόρωση λέγεται “drug holiday”. Πιο απλά μπορούμε να πούμε ότι στέλνουμε τα φάρμακα “διακοπές”. Η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής για την οστεοπόρωση “drug holiday” σκοπό έχει να ξεκουράσει τον οργανισμό και να αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου. Όταν συνιστούμε στην ή στον ασθενή drug holiday πρέπει συνήθως να συνιστούμε συνέχιση της αγωγής με ασβέστιο και βιταμίνη D. Πρέπει επίσης να παρακολουθούμε την ή τον ασθενή με μετρήσεις οστικής πυκνότητας και για τυχόν κατάγματα. Εφόσον η οστική πυκνότητα διατηρείται φυσιολογική ή στα πλαίσια της οστεοπενίας, τότε συνεχίζουμε τη drug holiday. Εφόσον η οστική πυκνότητα ελαττωθεί τότε μπορεί να συστήσουμε επανέναρξη της φαρμακευτικής αγωγής για την οστεοπόρωση» εξηγεί ο κ . Αθανασίου
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα μελέτης
Μεταξύ 120 ασθενών (108 γυναίκες, 12 άνδρες) με οστεοπόρωση, 20 ασθενείς ήταν υπό θεραπευτική αγωγή με ιβανδρονικό οξύ 150 mg μια φορά το μήνα, ασβέστιο και χοληκαλσιφερόλη επί χρονικό διάστημα 1,8-3 ετών. Οι ασθενείς είχαν οστεοπόρωση κατά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής με ιβανδρονικό οξύ, καθώς το Τ score ήταν από -2.5 έως -3.4. Κατά την επανεκτίμηση μετά θεραπεία με ιβανδρονικό οξύ 150 mg μια φορά το μήνα, ασβέστιο και χοληκαλσιφερόλη επί 1,8-3 έτη μετρήθηκε η οστική πυκνότητα. Παρατηρήθηκε οστεοπενία σε 12 γυναίκες ασθενείς και φυσιολογική οστική πυκνότητα σε 8. Στις ασθενείς αυτές το ιβανδρονικό οξύ διακόπηκε, ενώ η θεραπεία με ασβέστιο και χοληκαλσιφερόλη συνεχίστηκε. Οι ασθενείς επανεκτιμήθηκαν μετά 1 και 2 έτη. Από την ομάδα των 12 ασθενών με οστεοπενία, 11 συνέχισαν να έχουν οστεοπενία ενώ 1 βρέθηκε να έχει οστεοπόρωση. Η ασθενής αυτή τέθηκε και πάλι σε αγωγή με αντιοστεοπορωτικό φαρμακευτικό παράγοντα. Μεταξύ της ομάδας των 8 ασθενών με φυσιολογική οστική πυκνότητα 6 συνέχισαν να έχουν φυσιολογική οστική πυκνότητα και 2 είχαν οστεοπενία.
Διαβάστε επίσης:
Στερητικές δίαιτες και οστεοπενία: Τι πρέπει να προσέχετε
Πώς να μειώσετε τους κινδύνους της οστεοπόρωσης κατά την εμμηνόπαυση