Πότε είναι καλύτερο να χειρουργείται η κήλη του κοιλιακού τοιχώματος;

Με τον όρο κήλη νοείται η προβολή μέρους ενός ενδοκοιλιακού σπλάχνου (συνήθως εντέρου) στο κοιλιακό τοίχωμα, μέσω ενός στομίου (ανοίγματος), το οποίο είναι είτε φυσιολογικό στόμιο αλλά έχει μεγαλώσει, είτε είναι παθολογικό. Γίνεται αντιληπτή συνήθως εύκολα από τον ασθενή, ο οποίος βλέπει όταν είναι όρθιος ένα "πρήξιμο" σε κάποιο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος, που "εξαφανίζεται" πολλές φορές όταν ξαπλώσει, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια.

Η κήλη είναι μια συχνή πάθηση η οποία όμως αποτελεί την κυριότερη αιτία απώλειας εργασίας. Είναι μέτριας βαρύτητας αλλά μπορεί να βάλει σε περιπέτειες τον ασθενή αν παραμεληθεί. Είναι η πιο συχνή επέμβαση που πραγματοποιείται από γενικούς χειρουργούς, αφού υπολογίζεται ότι το 5% του πληθυσμού θα εμφανίσει κάποιου είδους κήλη κάποια στιγμή στη ζωή του, με πιο συχνή τη βουβωνοκήλη.

Το όνομά της το παίρνει από τη θέση στην οποία εμφανίζεται. Έτσι έχουμε τη βουβωνοκήλη, την ομφαλοκήλη, τη μηροκήλη, την επιγαστρική κήλη και την μετεγχειρητική κήλη, οι οποίες είναι οι συνηθέστερες, αλλά και μερικές πιο σπάνιες όπως είναι η κήλη Spigel, Richter, Littre και μερικές άλλες.

Η αιτιολογία τους μπορεί να είναι συγγενής, όμως οποιαδήποτε άλλη κατάσταση αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία κήλης, όπως είναι η εκσεσημασμένη παχυσαρκία, η άρση μεγάλων βαρών, ο χρόνιος βήχας, ο έντονος τανυσμός κατά την αφόδευση. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η διαταραχή της ισορροπίας στη σύνθεση-αποδόμηση του κολλαγόνου και η ανεπάρκεια της ελαστάσης και τέλος η ύπαρξη τομών–ουλών από προηγηθείσες επεμβάσεις στην κοιλιά.

Η θεραπεία τους, είναι αποκλειστικά χειρουργική. Πρόκειται για μια συνηθισμένη επέμβαση, μικρής συνήθως διάρκειας, που με τον εξοπλισμό που έχουν στη διάθεσή τους οι χειρουργοί τα τελευταία χρόνια, ο ασθενής δεν νοσηλεύεται περισσότερο από 24 ώρες, δεν πονάει και δεν λαμβάνει παυσίπονα, επανέρχεται γρήγορα στις δραστηριότητες του και γενικά δεν εγκυμονεί κανένα κίνδυνο.

Σύμφωνα με όλες τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές όταν διαγνωσθεί κήλη συστήνεται ο προγραμματισμός για χειρουργική επέμβαση και αποκατάσταση.

Τα προβλήματα αρχίζουν όταν ο ασθενής παραμελεί το πρόβλημά του ή αρνείται να υποβληθεί σε χειρουργική αποκατάσταση προβάλλοντας επιχειρήματα ότι θα προσέχει και δεν θα σηκώνει βάρη, ή ότι θα φορά ζώνη (η οποία δεν προσφέρει τίποτα στην ουσία, μάλλον κακό κάνει) ή ότι θα κάνει γυμναστική και φυσιοθεραπεία, που στην πραγματικότητα αντενδείκνυνται.

Το μεγάλο πρόβλημα με τις κήλες η περίσφιξη ή ο «στραγγαλισμός». Τότε η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνει επειγόντως, δηλαδή μέσα σε 5-6 ώρες, διαφορετικά το παγιδευμένο τμήμα του εντέρου μπορεί να νεκρωθεί, να τρυπήσει ή να δημιουργηθεί περιτονίτιδα. Αυτόματα η επέμβαση γίνεται βαριά αφού θα πρέπει να αφαιρεθεί το τμήμα του εντέρου που νεκρώθηκε με θνητότητα που μπορεί να φτάσει το 10%, με πολυήμερη νοσηλεία και ταλαιπωρία του ασθενή.

Συνήθως οι περισσότεροι με περισφυγμένη κήλη χειρουργούνται νύχτα, γιατί ο άρρωστος αρχίζει να πονάει, δεν πηγαίνει αμέσως στο γιατρό πιστεύοντας ότι θα υποχωρήσει ο πόνος, αφού το πρόβλημα του είναι γνωστό από καιρό. Η μη υποχώρηση του πόνου τον υποχρεώνει να πάει στο νοσοκομείο, όπου υπάρχει αναμονή. Μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες εξετάσεις έχει νυχτώσει. Ποιος είναι εκείνος που θα ήθελε λοιπόν να χειρουργηθεί νύχτα από ένα γιατρό ο οποίος όλη μέρα δουλεύει ακατάπαυστα στην εφημερία και δεν έχει ξεκουραστεί καθόλου, αντί να πάει σε μια προγραμματισμένη επέμβαση, καλά προετοιμασμένος με τον γιατρό του να είναι ξεκούραστος;

Μεγάλο πρόβλημα είναι ότι στις επείγουσες καταστάσεις συνήθως δεν μπορεί κάποιος να επιλέξει ούτε γιατρό, ούτε θεραπευτήριο, καθώς δεν ξέρει που θα βρίσκεται όταν προκύψει το πρόβλημα. Ακόμα και να βρίσκεται σε μεγάλη πόλη είναι γνωστό πια στις μέρες μας το κατά πόσον υπάρχουν σε παρακαταθήκη και διαθέσιμα τα υλικά που απαιτούνται για μια ασφαλή επέμβαση, σύμφωνα με όλα τα διεθνή δεδομένα, τα οποία πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, ως γνωστόν, δεν υπάρχουν για τις προγραμματισμένες επεμβάσεις πόσο μάλλον για τις επείγουσες.

Ένα άλλο μειονέκτημα της απρογραμμάτιστης, επείγουσας επέμβασης ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ανθρώπους οι οποίοι έχουν συνήθως συνοδά προβλήματα υγείας, είναι η έλλειψη χρόνου προετοιμασίας τους σε σχέση με αυτά. Για παράδειγμα όταν κάποιος λαμβάνει αντιπηκτικά χάπια και πρέπει να υποβληθεί σε χειρουργείο πρέπει να τα αντικαταστήσει μερικές μέρες πριν με ενέσιμο φάρμακο, ή αν είναι καπνιστής μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσει για μερικές μέρες μια ειδική αγωγή πριν από την επέμβαση. Στις επείγουσες όμως καταστάσεις όλα αυτά δεν ισχύουν. Είναι εύκολα κατανοητό λοιπόν, πόσους κινδύνους διατρέχει ένας ασθενής προετοιμασμένος και μη ρυθμισμένος σωστά από προβλήματα υγείας που συνυπάρχουν και καμία φορά δεν τα αντιμετωπίζει σωστά ή που πολλές φορές δεν έχει γνώση αυτών.
Προς αποφυγή λοιπόν όλων αυτών των δυσάρεστων καταστάσεων που σίγουρα θα ταλαιπωρήσουν αλλά μπορεί να θέσουν ακόμα και σε κίνδυνο τη ζωή του αρρώστου, καλό είναι ο ασθενής να εμπιστεύεται τον γιατρό του και να ακολουθεί τις οδηγίες του.

Σταύρος Τσιριγωτάκης - Γενικός Χειρουργός

Διαβάστε ακόμη:

Τα συμπτώματα που δείχνουν βουβωνοκήλη