Η αυτόνομη νευροπάθεια στο διαβήτη: Ένας αόρατος κίνδυνος
Η Αυτόνομη Νευροπάθεια (ΑΝ) είναι μια επιπλοκή, που εμφανίζεται στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Αναπτύσσεται σχετικά νωρίς, σε αρκετά άτομα, δεν γίνεται όμως αντιληπτή εύκολα από τους γιατρούς.
Ο λόγος είναι διότι δεν υπάρχει μια απλή εξέταση που να την αποκαλύπτει και η υποψία της ύπαρξης της μπαίνει από το ιστορικό και τα συμπτώματα που αναφέρει ο ασθενής.
Συνήθως το άτομο που πάσχει από αυτόνομη νευροπάθεια δεν το καταλαβαίνει, μπορεί όμως να ανφέρει ζάλη ή ταχυκαρδία, ιδίως όταν σηκώνεται όρθιο απότομα. Επίσης μπορεί να αισθάνεται αρρυθμίες στο σφυγμό της καρδιάς, ή να ιδρώνει χωρίς λόγο. Βέβαια όλα αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται και σε πλήθος άλλων νοσημάτων, για αυτό δεν πρέπι να βγαίνουν γρήγορα συμπεράσματα.
Το αυτόνομο νευρικό σύστημα, το οποίο πάσχει στην αυτόνομη νευροπάθεια, είναι αυτό που ρυθμίζει όλες εκείνες τις λειτουργίες του σώματος, ανεξάρτητα από τη θέλησή μας. Για παράδειγμα, οι χτύποι της καρδιάς, ο ρυθμός της αναπνοής ή οι κίνησεις του εντέρου δεν ελέγχονται από τη θέληση μας, αλλά λειτουργούν αυτόματα και αυτόνομα.
Το αυτόνομο νευρικό σύστημα είναι επίσης υπεύθυνο και για την έκκριση των ορμονών, παίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού.
Στην περίπτωση της υπογλυκαιμίας είναι αυτό που προκαλεί τα συμπτώματα, προειδοποιώντας το άτομο για τον κίνδυνο. Όταν αναπτύσσεται αυτόνομη νευροπάθεια η υπογλυκαιμία δεν δίνει συμπτώματα κατι που βάζει σε κίνδυνο το άτομο που πάσχει από διαβήτη.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της αυτόνομης διαβητικής νευροπάθειας είναι η ανάπτυξη αρρυθμιών, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αιφνίδιο θάνατο. Γι' αυτό τα άτομα με διαβήτη που πάσχουν επίσης από αυτόνομη νευροπάθεια δεν πρέπει να γυμνάζονται χωρίς ιατρική επίβλεψη.
Μια εξέταση που μπορεί να διακρίνει το πρόβλημα είναι ο υπολογισμός της διακύμανσης του καρδιακού ρυθμού, και το διάστημα QT, σε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα με διάρκεια λίγων λεπτών. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται μόνο σε ιατρικές έρευνες, λόγω της δυσκολίας εφαρμογής της στην καθημερινή πρακτική.
Σε μια πρόσφατη έρευνα μετρήθηκε το ποσοστό της αυτόνομης νευροπάθειας σε σχέση με τον γλυκαιμικό έλεγχο στο διαβήτη. Η έρευνα αυτή (KORAS4), έγινε στο Πανεπιστήμιο του Ντύσελντορφκαι συμπεριέλαβε 1332 άτομα ηλικιών από 55 έως 74. Παρακάτω αναφέρονται τα άτομα ανάλογα με την διαταραχή που παρουσιάζουν στο σάκχαρο και στην παρένθεση αναφέρεται το ποσοστό της Αυτόνομης Νευροπάθειας (ΑΝ). Οι 565 είχαν φυσιολογικό σάκχαρο (ΑΝ: 4.5%), 336 άτομα είχαν διαταραχή στο σάκχαρο νηστείας (ΑΝ: 8.1%), 72 είχαν διαταραχή στο σάκχαρο μόνο μετά από καμπύλη γλυκόζης (ΑΝ: 5.9%), 151 είχαν μεικτή διαταραχή στο σάκχαρο νηστείας και μετά από καμπύλη γλυκόζης (ΑΝ: 11.4%), 78 είχαν πρόσφατα διαγνωσθεί ότι είχαν διαβήτη (ΑΝ: 11.7%) και 130 είχαν γνωστό διαβήτη (ΑΝ: 17,5%).
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι όσο εξελίσσεται ο διαβήτης αυξάνονται σημαντικά τα ποσοστά της αυτόνομης νευροπάθειας, με αποκορύφωμα ο 1 στους 10 που μαθαίνει ότι έχει διαβήτη, έχει ήδη αυτόνομη νευροπάθεια, ενώ ακόμα πιο συχνή, ο 1 στους 6, είναι η εππλοκή σε αυτούς που έχουν αρκετό καιρό διαβήτη.
Δυστυχώς δεν υπάρχουν ακόμα δεδομένα για το πως μπορούμε να προλάβουμε ή να θεραπεύσουμε αυτή τη πάθηση. Όλοι όμως συμφωνούν ότι το ζητούμενο είναι η καλή ρύθμιση του σακχάρου.
Ρηγόπουλος Δημήτριος
Παθολόγος-Διαβητολόγος