Θρομβοπενία: Αίτια, συμπτώματα, αντιμετώπιση

Η θρομβοπενία δεν έχει πάτα συμπτώματα, μπορεί όμως να αυξήσει την αιμορραγία.

Η σοβαρότητά της εξαρτάται από την αιτία της. Η ήπιας μορφής θρομβοπενία μπορεί να διορθωθεί μόνη της, οι σοβαρές μορφές της όμως απαιτούν θεραπεία.

Αιμοπετάλια

Τα αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα αποτελούν ένα από τα τρία κυτταρικά στοιχεία του αίματος (τα άλλα δύο είναι τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα λευκά αιμοσφαίρια).

Ένας υγιής ενήλικας πρέπει να έχει από 150.000 έως 400.000 αιμοπετάλια ανά κυβικό χιλιοστό του αίματος, ενώ τα παιδιά φτάνουν μέχρι τα 450.000.

Στην θρομβοπενία τα αιμοπετάλια βρίσκονται σε χαμηλότερη συγκέντρωση στο αίμα (κάτω από 50.000 ανά μικρολίτρο). Ένας αριθμός πάνω από 50.000 ανά μικρολίτρο (μL) συνήθως δεν προκαλεί αιμορραγικά συμπτώματα. Αντίθετα, όταν ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από 450.000, η κατάσταση ονομάζεται θρομβοκύττωση (ή θρομβοκυττάρωση).

Αιτίες

Οι αιτίες της θρομβοπενίας γενικά περιλαμβάνουν τρεις κατηγορίες:
-Περιορισμένη παραγωγή αιμοπεταλίων από το μυελό των οστών.
-Πρόωρη καταστροφή των αιμοπεταλίων από το ανοσοποιητικό σύστημα.
-Παγίδευση αιμοπεταλίων στο σπλήνα που φιλτράρει το αίμα (σπληνικός εγκλωβισμός).

Η μειωμένη παραγωγή αιμοπεταλίων μπορεί να οφείλεται σε ιώσεις και παθήσεις που προσβάλλουν τον μυελό των οστών, π.χ. ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα C, ιός Εpstein-Barr, ιός HIV, απλαστική αναιμία, αλκοολισμός, έλλειψη βιταμίνης Β12 και έλλειψη φολικού οξέος. Μπορεί να προκληθεί επίσης από ένα αριθμό διαταραχών, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, το λέμφωμα, η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, η σαρκοείδωση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η βαριά λοίμωξη μετά από μετάγγιση αίματος ή από τη χρήση ορισμένων φαρμάκων.

Η αυξημένη καταστροφή αιμοπεταλίων μπορεί να οφείλεται σε διάφορα φάρμακα και σε μια κατάσταση που ονομάζεται αυτοάνοση ή ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα και χρειάζεται θεραπεία. Η ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα είναι αποτέλεσμα της κακής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο επιτίθεται με αντισώματα στα υγιή αιμοπετάλια. Μπορεί να συνδέεται με αυτοάνοσες παθήσεις, να ακολουθεί μια πρόσφατη λοίμωξη ή να είναι αποτέλεσμα ορισμένων φαρμάκων.

Η ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα εμφανίζεται πιο συχνά σε παιδιά και νέους ενήλικες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας. Γενικά προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες. Στους ενήλικες είναι συχνά χρόνια. Μπορεί να διαφέρει ως προς τη σοβαρότητα και να υποτροπιάσει μετά από φαινομενικά πλήρη ύφεση. Ευτυχώς, οι πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως η αιμορραγία στον εγκέφαλο και στον πεπτικό σωλήνα, συμβαίνουν σπάνια.

Η αυξημένη κατακράτηση των αιμοπεταλίων στον σπλήνα, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων ή σε μεταβολή της λειτουργίας του σπλήνα, λόγω διαφόρων αιτιών.

Όταν ο σπλήνας διογκώνεται -από διάφορες διαταραχές- μπορεί να κατακρατεί μεγαλύτερο του συνήθους αριθμό αιμοπεταλίων. Συχνές αιτίες θρομβοπενίας λόγω διόγκωσης του σπλήνα είναι η κίρρωση του ήπατος λόγω χρόνιας ηπατίτιδας Β ή ηπατίτιδας C, καθώς και διάφοροι καρκίνοι του αίματος (λευχαιμίες ή λεμφώματα).

Τέλος, υπάρχει μια σπάνια πάθηση, η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα η οποία είναι πολύ επικίνδυνη κατάσταση γιατί προκαλεί αιφνίδια, απότομη πτώση του αριθμού των αιμοπεταλίων. Η μείωση επέρχεται, όταν τα αιμοπετάλια συσσωρεύονται σε μικρούς θρόμβους αίματος που σχηματίζονται ξαφνικά σε όλο το σώμα. Υπάρχει ο κίνδυνος οι θρόμβοι να σας προκαλέσουν συμπτώματα σαν να έχετε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Κάποια αντιπηκτικά φάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί γι' αυτή την κατάσταση.

Η σημαντική πτώση των αιμοπεταλίων μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες αιμορραγίες στα εσωτερικά όργανα (π.χ. αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο).

Όταν τα αιμοπετάλια πέφτουν πολύ, η πήξη του αίματος είναι ασθενής με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένη αιμορραγία σε μικροτραυματισμούς που συμβαίνουν. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται μώλωπες. Ένα άτομο με χαμηλά αιμοπετάλια μπορεί να αισθάνεται κακουχία, κόπωση και γενική αδυναμία (με ή χωρίς συμπτώματα αιμορραγίας).

Συμπτώματα

-Εκτεταμένες εκχυμώσεις (μελανιές) που γίνονται εύκολα.
-Κοκκινωπό - πορφυρό εξάνθημα στο δέρμα, συνήθως στο κάτω μέρος των κνημών.
-Παρατεταμένη αιμορραγία μετά από τραυματισμούς.
-Αυτόματη αιμορραγία από τα ούλα ή τη μύτη.
-Αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα.
-Βαριά περίοδος στις γυναίκες .
-Αιμορραγία κατά τη διάρκεια εγχείρησης.

Επικίνδυνη εσωτερική αιμορραγία μπορεί να συμβεί όταν ο αριθμός των αιμοπεταλίων πέσει κάτω από σας 10,000 ανά μικρολίτρο. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία στον εγκέφαλο ή στα έντερα.

Εγκυμοσύνη

Υπολογίζεται ότι στο 8-10% των κυήσεων υπάρχει θρομβοπενία. Αυτό οφείλεται κυρίως στις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στην κύηση και συγκεκριμένα στην αύξηση του όγκου του αίματος, την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και την αύξηση της κάθαρσης των αιμοπεταλίων.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της σοβαρής μορφής θρομβοπενίας σχετίζεται με την αντιμετώπιση της αιτίας.
Εάν ο γιατρός εντοπίσει μια ασθένεια ή πάθηση που προκαλεί θρομβοπενία, μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα.
Ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι για να αναπληρωθεί το χαμένο αίμα χρειάζονται μεταγγίσεις συμπυκνωμένων ερυθρών αιμοσφαιρίων ή αιμοπεταλίων. Η θεραπεία για την ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα ή ακόμη και χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση σπλήνα.

Διαβάστε επίσης:

Θρομβοφιλία: Που οφείλεται και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Περικαρδίτιδα: Μάθετε τι είναι και πώς θα την αντιμετωπίσετε