Υπνική παράλυση: Μια διαταραχή με τρομακτικά συμπτώματα
Η υπνική παράλυση είναι μία διαταραχή του ύπνου κατά την οποία το άτομο μένει προσωρινά παράλυτο όταν ξυπνήσει ή λίγο πριν κοιμηθεί.
Κάθε περιστατικό παράλυσης διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά και μπορεί να εκδηλώνεται συχνά (π.χ. μερικές φορές κάθε μήνα) ή σποραδικά (π.χ. μία ή δύο φορές στη ζωή).
Όπως αφηγείται στη βρετανική εφημερίδα «Daily Mail» η 32χρονη Κίρστι Κόρμπετ, η πρώτη φορά που εκδήλωσε υπνική παράλυση ήταν στα 12, αλλά παρότι έκτοτε έχει πάθει πολλά επεισόδια, νιώθει τον ίδιο πανικό και σύγχυση όπως τότε.
«Την πρώτη φορά είχα ξυπνήσει στη μέση της νύχτας και προσπάθησα να κουνήσω τα χέρια και τα πόδια μου, αλλά δεν μπορούσα», είπε. «Τρομοκρατήθηκα. Δεν μπορούσα καν να φωνάξω για βοήθεια. Νόμιζα ότι είχα πεθάνει. Αλλά ξαφνικά το σώμα μου "λύθηκε" και πετάχτηκα από το κρεβάτι. Στην αρχή νόμιζα ότι είχα δει έναν εφιάλτη, αλλά όταν ξανακοιμήθηκα και ξύπνησα, συνέβη πάλι. Ήμουν κοκαλωμένη σαν ξύλο».
Η Κίρστι Κόρμπετ συζήτησε το θέμα με τον πατέρα της και έμαθε πως και ο ίδιος πάσχει από την ίδια διαταραχή. Οι κρίσεις της εμφανίζονται κάθε εβδομάδα και είναι πιο συχνές όταν είναι κουρασμένη, νιώθει στρες ή στις διακοπές της όταν κοιμάται σε ξενοδοχείο.
Μολονότι, όμως, τώρα πια γνωρίζει καλά το πρόβλημά της, η αγωνία της δεν έχει μειωθεί. «Το να ξυπνάς και να μην υπακούει τις εντολές σου το σώμα σου είναι τρομακτικό και αυτό δεν έχει αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου», είπε.
Που οφείλεται η υπνική παράλυση
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η υπνική παράλυση πιθανώς προκαλείται από ορμονική δυσλειτουργία, η οποία έχει ως επακόλουθο να επιδρούν νωρίτερα ή αργότερα απ' ό,τι θα έπρεπε οι ορμόνες που φυσιολογικά παράγει ο οργανισμός στη διάρκεια του ύπνου για να διατηρείται ακίνητο το σώμα.
Η παραγωγή των ορμονών αυτών γίνεται στο στάδιο των ονείρων (στάδιο REM του ύπνου) για να χαλαρώνουν οι μύες και να μην αντιδρά το σώμα σε ό,τι βλέπουμε στο όνειρό μας.
Όταν οι ορμόνες αυτές εξακολουθούν να επιδρούν μετά το ξήπνημα, ο πάσχων παρουσιάζει πλήρη μυϊκή ατονία, δηλαδή αδυναμία των μυών και επομένως παροδική παράλυση, η οποία ναι μεν δεν είναι απειλητική για την υγεία, αλλά δημιουργεί αισθήματα τρόμου και πανικού.
Αντίστοιχα, αν αυτές οι ορμόνες παραχθούν νωρίτερα από το στάδιο REM του ύπνου, ο πάσχων μπορεί να εκδηλώσει την παράλυση πριν κοιμηθεί καλά.
Η υπνική παράλυση μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας, αλλά είναι πιο συχνή στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Η έλλειψη ύπνου, τα ακανόνιστα ωράρια ύπνου και το κάπνισμα είναι παράγοντες που πιστεύεται ότι ευνοούν την εμφάνισή της.
Εκτός από την παράλυση, πολλοί ασθενείς αδυνατούν να μιλήσουν στη διάρκεια των επεισοδίων, ενώ μερικοί έχουν αναφέρει πως αισθάνονται σαν να βρίσκεται κάποιος άλλος στο δωμάτιο μαζί τους.
Η υπνική παράλυση είναι πιο συνηθισμένη σε πάσχοντες από ορισμένα προβλήματα ύπνου (λ.χ. ναρκοληψία), από νοσήματα ψυχικής υγείας (λ.χ. αγχώδεις διαταραχές, διπολική διαταραχή), αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μεμονωμένα.
Η συνδυασμένη ανάλυση 35 μελετών γι' αυτήν, που δημοσιεύθηκε το 2011 στην επιθεώρηση «Sleep Medicine Review», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 7,6% του γενικού πληθυσμού, το σχεδόν 28% των φοιτητών και το σχεδόν 32% των ψυχικώς πασχόντων έχουν εκδηλώσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο υπνικής παράλυσης στη ζωή τους.
Σε ασθενείς με επίμονες κρίσεις μπορεί να χορηγηθεί βραχεία αγωγή με αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Διαβάστε επίσης: