Γρίπη των πτηνών: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Οι ιοί τύπου Α έχουν την ικανότητα να μεταλλάσσονται και να προκαλούν επιδημίες. Η νόσος μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από τα υδρόβια μεταναστευτικά πτηνά και κυρίως τις χήνες και τις πάπιες.

Διαβάστε παρακάτω ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης των πτηνών αλλά και ό,τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε για αυτό το είδος γρίπης, σύμφωνα με πληροφορίες από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

1. Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της νόσου στον άνθρωπο;

Η νόσος, σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, δύσκολα μεταδίδεται στον άνθρωπο. Εντούτοις τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί κρούσματα της νόσου και σε ανθρώπους που είχαν έρθει σε επαφή με μολυσμένα πτηνά.

2. Ποια στελέχη του ιού είναι παθογόνα για τον άνθρωπο;

Οι πανδημίες της νόσου της γρίπης που παρατηρήθηκαν στον άνθρωπο τον 20ο αιώνα προήλθαν από διάφορους τύπους της γρίπης των πτηνών, από στελέχη του ιού όπως είναι ο Η1Ν1, ο Η2Ν2 και ο Η3Ν2. Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί υψηλά παθογόνα στελέχη στα πτηνά, όπως είναι ο Η5, Η7 και Η9, τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια σε αυτά. Ειδικότερα ο Η5Ν1 έχει προκαλέσει μαζικούς θανάτους στα πτηνά και αποτελεί παράγοντα κινδύνου και για τον άνθρωπο, αφού ο πληθυσμός δε διαθέτει καθόλου αντισώματα ενάντια στον ιό αυτό. Υπολογίζεται ότι έχουν μολυνθεί πάνω από 100 άτομα από τον ιό αυτό, ενώ 60 άτομα περίπου έχουν πεθάνει.

3. Ποιες ομάδες εργαζομένων κινδυνεύουν περισσότερο;

Οι εργαζόμενοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, πτηνοτροφεία ή ορνιθοτροφεία, οι εργαζόμενοι σε σφαγεία, οι κτηνοτρόφοι, οι κτηνίατροι και άλλα άτομα τα οποία έρχονται σε συχνή επαφή με μολυσμένα πτηνά είναι δυνατό να εκτεθούν σε παθογόνα στελέχη του ιού.

4. Πώς μπορεί να μεταδοθεί η ασθένεια στον άνθρωπο;

Η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο από την εισπνοή αεροσωματιδίων που περιέχουν τον ιό ή μετά από άμεση επαφή με περιττώματα των μολυσμένων πουλιών (σάλιο, κόπρανα, ρινικές εκκρίσεις) καθώς και μετά από επαφή με επιφάνειες ή άλλα αντικείμενα μολυσμένα από αυτά. Ακόμη, τα ρούχα και τα παπούτσια μπορούν να μολυνθούν από το σάλιο και τα περιττώματα των μολυσμένων πτηνών αλλά ο ιός δεν επιζεί για πολλές ώρες στην ατμόσφαιρα. Πιο επικίνδυνη είναι η μολυσμένη κοπριά, όπου ο ιός επιζεί έως και 3 μήνες. Μέχρις στιγμής δεν έχει αποδειχτεί ότι ο ιός μεταδίδεται από το μαγειρεμένο κρέας ή τα αυγά.

5. Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου στο άνθρωπο;

Τα συμπτώματα της γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο ποικίλλουν από συμπτώματα μιας απλής γρίπης (πυρετός, βήχας, μυαλγίες, καταβολή) μέχρι και συμπτώματα βαριάς πνευμονίας, συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας των ενηλίκων, λοιμώξεων οφθαλμού και άλλες σοβαρές επιπλοκές. Εξαρτώνται από το στέλεχος του ιού που προκαλεί την νόσο.

6. Υπάρχει εμβόλιο για την προστασία από τη νόσο των πτηνών;

Δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για την προστασία από τη γρίπη των πτηνών. Συνιστάται όμως σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, άτομα με χρόνιες παθήσεις καρδιάς, αναπνευστικού, νεφρών, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή ανοσοκαταστολή, όπως εμβολιαστούν για να προστατευθούν από την κοινή γρίπη. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται η πιθανότητα μετάλλαξης του ιού της γρίπης των πτηνών, δηλαδή ανταλλαγής γενετικού υλικού με τον ιό της κοινής γρίπης, στον άνθρωπο και της δημιουργίας ενός νέου ιού που να μπορεί να μεταδίδεται εύκολα και να προκαλέσει πανδημία.

7. Πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε αντι-ιικά φάρμακα;

Τα αντι-ιικά φάρμακα δεν προφυλάσσουν από την μετάδοση της νόσου και δεν πρέπει να χορηγούνται προληπτικά. Πρέπει να χορηγούνται με υπόδειξη ιατρού σε άτομα τα οποία νοσούν και στοχεύουν σε μείωση της σοβαρότητας και της διάρκειας της νόσου.

8. Ποια είναι τα προληπτικά μέτρα που πρέπει να εφαρμόζονται στους χώρους εργασίας;

Τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων που είναι δυνατό να εκτεθούν στον ιό της γρίπης των πτηνών αφορούν κυρίως την καλή ατομική υγιεινή μετά από κάθε εργασιακή δραστηριότητα και τον προληπτικό εμβολιασμό των εργαζομένων που ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες κινδύνου με το εμβόλιο της εποχικής γρίπης. Οι εργαζόμενοι οι οποίοι προβαίνουν σε σύλληψη, εξέταση, θανάτωση και απομάκρυνση ασθενών πτηνών που επιβεβαιωμένα νοσούν από τη γρίπη ή υπάρχει ισχυρή υποψία ότι νοσούν από αυτό, θα πρέπει να λαμβάνουν επιπρόσθετα μέτρα, δηλαδή να φέρουν πλήρη ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό.