Εργασιακό burnout: Τα σημάδια και 5 τρόποι να το ξεπεράσετε

Ενώ η περιστασιακή πίεση που σχετίζεται με την εργασία είναι φυσιολογική, το χρόνιο στρες που σας αφήνει συναισθηματικά εξαντλημένους, πνευματικά απόμακρους και σωματικά καταπονημένους είναι “καμπανάκι” για την ψυχική σας υγεία.

Η επαγγελματική εξουθένωση (εργασιακό burnout) είναι κάτι περισσότερο από κόπωση: είναι ένα σημάδι ότι η σχέση σας με την εργασία έχει γίνει ανθυγιεινή. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την απόδοσή σας, αλλά τη συνολική υγεία σας και την προσωπική σας ζωή.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τα βασικά σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης, επισημαίνει τις υποκείμενες αιτίες και περιγράφει αποτελεσματικές στρατηγικές για την αντιμετώπισή της.

Τι είναι η επαγγελματική εξουθένωση

Η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένα σύνδρομο χρόνιου εργασιακού στρες που δεν έχει αντιμετωπιστεί όπως θα έπρεπε. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), χαρακτηρίζεται από:

• Εξάντληση
• Αυξημένη ψυχική απόσταση από τη δουλειά
• Μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα

Αν και δεν ταξινομείται ως ιατρική πάθηση, η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένα σοβαρό ζήτημα που -εάν αγνοηθεί- μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος και άλλα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας.

Σημάδια ότι μπορεί να αντιμετωπίζετε επαγγελματική εξουθένωση

Το εργασιακό burnout δεν εμφανίζεται από την μια μέρα στην άλλη, αυξάνεται σταδιακά. Εδώ είναι τα πιο κοινά σημάδια ότι το εργασιακό σας άγχος μπορεί να έχει ξεπεράσει τα όρια:

1. Επίμονη εξάντληση: Αίσθημα σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης, ακόμη και μετά από ανάπαυση.
2. Ευερεθιστότητα και απογοήτευση: Είστε ολοένα και πιο ανυπόμονοι με τους συναδέλφους, τους πελάτες ή τις εργασίες σας.
3. Μειωμένη παραγωγικότητα: Δυσκολεύεστε να επικεντρωθείτε ή να ολοκληρώσετε αποτελεσματικά τις καθημερινές σας εργασίες.
4. Αρνητική προοπτική: Κυνισμός, αποστασιοποίηση ή απάθεια για τις επαγγελματικές σας ευθύνες.
5. Έλλειψη κινήτρων: Αίσθηση ότι οι προσπάθειές σας είναι μάταιες ή παραγνωρισμένες.
6. Συμπεριφορά αποφυγής: Παράλειψη συναντήσεων, καθυστέρηση εργασιών ή νοητική απεμπλοκή/αποχώρηση από το αντικείμενο της δουλειάς.
7. Μειωμένη αυτοπεποίθηση: Αίσθηση ότι δεν είστε πλέον ικανοί ή αποτελεσματικοί στον ρόλο σας.
8. Απόνερα του burnout στην προσωπική ζωή: Η εξουθένωση μπορεί να διαταράξει τις σχέσεις, τον ύπνο και την απόλαυση των χόμπι.

Εάν πολλά από αυτά τα συμπτώματα σας είναι... προσφιλή, μάλλον έχετε κι εσείς εργασιακό burnout.

Τι προκαλεί την επαγγελματική εξουθένωση

Το εργασιακό burnout συχνά προέρχεται από έναν συνδυασμό προσωπικών, πολιτιστικών και οργανωτικών παραγόντων. Οι πιο βασικοί εξ αυτών είναι:

1. Υπερβολικός φόρτος εργασίας: Συνεχής πίεση χωρίς επαρκή χρόνο ανάπαυσης ή αποκατάστασης.
2. Έλλειψη ελέγχου: Αισθάνεστε αδύναμος για κάθε εργασία, χρονοδιάγραμμα ή λήψη αποφάσεων.
3. Ασαφείς προσδοκίες: Ασαφείς ρόλοι εργασίας ή μετατόπιση ευθυνών.
4. Τοξική κουλτούρα εργασίας: Περιβάλλον χωρίς υποστήριξη, εμπιστοσύνη ή αναγνώριση.
5. Μη ευθυγράμμιση αξιών: Απόσταση ανάμεσα στις προσωπικές σας και τις εταιρικές αξίες και στόχους.
6. Ανεπαρκείς ανταμοιβές: Έλλειψη αναγνώρισης, αποζημίωσης (μισθός) ή ευκαιριών για ανάπτυξη.

Συχνά, η επαγγελματική εξουθένωση αυξάνεται σιωπηλά μέχρι να φτάσει σε ένα οριακό σημείο.

Πώς να ξεπεράσετε την επαγγελματική εξουθένωση

Η εξάντληση δεν είναι σημάδι αδυναμίας ή αποτυχίας: είναι ένα σημάδι ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Δείτε πώς μπορείτε να ανακτήσετε την ενέργεια και το κίνητρό σας:

1. Θέστε όρια μεταξύ εργασίας και ζωής

• Περιορίστε την επικοινωνία με τη δουλειά μετά το ωράριο εργασίας.
• Προγραμματίστε τακτικά διαλείμματα και μη δουλεύετε εκτός ωραρίου.
• Αποφύγετε την υπερδέσμευση - εξασκηθείτε να λέτε όχι, όταν είναι απαραίτητο.

2. Ξαναβρείτε την εργασία με νόημα για εσάς

• Αναλογιστείτε ποιες πτυχές της δουλειάς σας ευθυγραμμίζονται με τις αξίες σας.
• Ψάξτε για μικρές προσωπικές νίκες ή για ευκαιρίες για να βοηθήσετε άλλους.
• Επαναπροσδιορίστε τον ρόλο σας με τρόπο που να συνδέεται με την αίσθηση αυτοσκοπού σας.

3. Καλλιεργήστε θετικές συνδέσεις

• Περιβάλλετε τον εαυτό σας με συναδέλφους που σας υποστηρίζουν και σας ανεβάζουν.
• Αποφύγετε τη συνεχή αρνητικότητα και τα κουτσομπολιά στον χώρο εργασίας.
• Βρείτε συναδέλφους που προσφέρουν εποικοδομητική κριτική στα όσα τους λέτε.

4. Εξασκηθείτε στη συνεπή αυτοφροντίδα

• Δώστε προτεραιότητα στον ύπνο, τη διατροφή και την τακτική σωματική δραστηριότητα.
• Βρείτε χόμπι εκτός εργασίας ή δημιουργικές διεξόδους.
• Ενσωματώστε στην καθημερινότητά σας ασκήσεις ενσυνειδητότητας, βαθιές αναπνοές ή σύντομα διαλείμματα διαλογισμού.

5. Αναλογιστείτε να μιλήσετε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας

• Εάν τα συμπτώματα εξουθένωσης είναι επίμονα ή επιδεινώνονται, μιλήστε με έναν ψυχολόγο.
• Η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε εάν χρειάζονται αλλαγές εντός ή εκτός της εργασίας σας.
• Ένας ψυχολόγος μπορεί να σας καθοδηγήσει στις στρατηγικές αντιμετώπισης ή στην αναζήτηση νέων μονοπατιών σταδιοδρομίας.

Πότε να αναζητήσετε βοήθεια

Η επαγγελματική εξουθένωση δεν είναι κάτι που πρέπει να το ξεπεράσετε “πάση θυσία” μόνοι σας. Αναζητήστε υποστήριξη εάν:

• Αισθάνεστε καταβεβλημένοι τις περισσότερες μέρες.
• Οι επαγγελματικές σας δυσκολίες επηρεάζουν τις σχέσεις ή την ψυχική σας υγεία.
• Σκέφτεστε να παραιτηθείτε από τη δουλειά μόνο και μόνο για να ξεφύγετε από το άγχος.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση της εξουθένωσης βελτιώνει τα αποτελέσματα και αποτρέπει την μακροχρόνια συναισθηματική εξάντληση.

Σύνοψη

Το εργασιακό burnout είναι μια πραγματική και αυξανόμενη πρόκληση στους σύγχρονους χώρους εργασίας. Η έγκαιρη αναγνώριση των σημαδιών, η κατανόηση των αιτιών και η λήψη σκόπιμων μέτρων για ανάκαμψη μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά.

Πηγές:
clevelandclinic.org
who.int
mayoclinic.org
healthline.com
apa.org