Πότε η φαγούρα οφείλεται σε ψυχολογικό πρόβλημα

Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η φαγούρα μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό σωματικό σύμπτωμα: μπορεί επίσης να είναι σημάδι υποκείμενων καταστάσεων ψυχικής υγείας. Αυτή η σύνδεση μπορεί να προκαλεί έκπληξη, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι το ψυχολογικό στρες, το άγχος, ακόμη και η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθούν μέσω δερματικών αισθήσεων, όπως ο κνησμός.

Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς η φαγούρα μπορεί να είναι σύμπτωμα παθήσεων ψυχικής υγείας, τι τον προκαλεί και πότε πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.

Η σύνδεση μεταξύ ψυχικής υγείας και κνησμού

Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι η σχέση μεταξύ ψυχικής υγείας και κνησμού δεν είναι καθαρά ψυχολογική: υπάρχει και ένα βιολογικό συστατικό σε αυτή. Η φαγούρα μπορεί να προκληθεί από:

• Στρες: Το στρες μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση ορισμένων νεύρων και χημικών ουσιών στο σώμα, που με τη σειρά τους προκαλούν την αίσθηση κνησμού.
• Άγχος και κατάθλιψη: Και τα δύο έχουν συνδεθεί με αυξημένη ευαισθησία του δέρματος, όπου η αυξημένη συναισθηματική κατάσταση του σώματος οδηγεί σε μια αντίληψη δυσφορίας στο δέρμα.
• Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ): Μερικά άτομα με ΙΨΔ παρουσιάζουν συμπεριφορές που τσιμπούν το δέρμα τους, προκαλώντας συχνά φαγούρα ή βλάβες ως αποτέλεσμα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φαγούρα που σχετίζεται με την ψυχική υγεία μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή, ώστε να παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή, προκαλώντας αϋπνία, ευερεθιστότητα και ακόμη και επιδείνωση της υποκείμενης πάθησης.

Τι συμβαίνει όταν η φαγούρα σχετίζεται με στρες ή άγχος

Ο κνησμός που σχετίζεται με το στρες ή το άγχος εμφανίζεται συχνά λόγω της ενεργοποίησης του νευρικού συστήματος. Όταν το σώμα βρίσκεται σε αυξημένη κατάσταση στρες, απελευθερώνει κορτιζόλη, την ορμόνη του στρες, η οποία μπορεί να επηρεάσει τις αισθήσεις του δέρματος.

Πώς συμβαίνει

Το στρες και το άγχος προκαλούν την απελευθέρωση ορισμένων χημικών ουσιών που κάνουν το δέρμα πιο ευαίσθητο, οδηγώντας σε φαγούρα. Έξαρση κνίδωσης ή εκζέματος μπορεί να επέλθει λόγω συναισθηματικών παραγόντων, επιδεινώνοντας τη φαγούρα.

Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε

• Φαγούρα στο δέρμα χωρίς εμφανή αιτία (χωρίς εξάνθημα, αλλεργίες ή ξηρό δέρμα)
• Φαγούρα που συμπίπτει με επεισόδια άγχους (π.χ. κατά τη διάρκεια αγχωτικών εργασιακών γεγονότων)
• Επιδείνωση τυχόν υφιστάμενων δερματικών παθήσεων (έκζεμα, ψωρίαση) χωρίς φυσική αιτία

Τι να κάνετε

• Εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης, όπως βαθιά αναπνοή και γιόγκα.
• Χρησιμοποιήστε ενυδατικές λοσιόν και κρέμες κατά της φαγούρας, για να απαλύνετε το ερεθισμένο δέρμα.
• Εάν η φαγούρα είναι επίμονη, αξίζει να δοκιμάσετε τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η οποία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για τη διαχείριση των συμπτωμάτων, που σχετίζονται με το άγχος.

Τι συμβαίνει όταν η φαγούρα είναι σύμπτωμα κατάθλιψης

Η κατάθλιψη συνδέεται άμεσα με ψυχικά και συναισθηματικά συμπτώματα, αλλά και κάποια σωματικά συμπτώματα, όπως ο κνησμός, είναι επίσης κοινά. Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να εμφανίσουν αλλαγές στο δέρμα λόγω μειωμένης ροής αίματος και αλλοιωμένης λειτουργίας του νευρικού συστήματος.

Πώς συμβαίνει

Η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές στη νευρική σηματοδότηση, γεγονός που αυξάνει την ευαισθησία σε σωματικές αισθήσεις, όπως η φαγούρα. Αυτό αναφέρεται συχνά ως σωματική κατάθλιψη, όπου τα σωματικά συμπτώματα εκδηλώνονται ως απόκριση σε προβλήματα ψυχικής υγείας.

Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε

• Συνεχής φαγούρα χωρίς ορατό εξάνθημα ή ερεθισμό
• Φαγούρα που επιδεινώνεται παράλληλα με τα συμπτώματα της κατάθλιψης (π.χ. έλλειψη ενδιαφέροντος για αυτοφροντίδα)
• Ερεθισμός του δέρματος λόγω παραμέλησης της προσωπικής υγιεινής (ένα κοινό σύμπτωμα της κατάθλιψης)

Τι να κάνετε

Συμβουλευτείτε ψυχίατρο για επιλογές αντιμετώπισης, όπως αντικαταθλιπτικά ή ψυχοθεραπεία.

Εστιάστε σε ρουτίνες αυτοεξυπηρέτησης όπως η τακτική ενυδάτωση του δέρματος, το να κάνετε ζεστά ντους και να παραμένετε ενυδατωμένοι, για να βοηθήσετε στην ανακούφιση από τον κνησμό.

Πότε το τσίμπημα του δέρματος είναι συνήθεια που συνδέεται με την ψυχική υγεία

Μερικά άτομα με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD) ή Διαταραχές Επαναλαμβανόμενης Συμπεριφοράς Εστιασμένες στο Σώμα (BFRBs) εμπλέκονται σε τσίμπημα του δέρματος, το μπορεί να οδηγήσει σε επώδυνες βλάβες, ερεθισμό και κνησμό. Αυτή η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά είναι συχνά μια απόκριση στο συναισθηματικό στρες, την πλήξη ή το άγχος.

Πώς συμβαίνει

Το τσίμπημα του δέρματος προκαλείται συχνά από συναισθήματα έντασης ή στρες, με την καθαυτή πράξη να παρέχει προσωρινή ανακούφιση. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά μπορεί να βλάψει το δέρμα και να οδηγήσει σε μόλυνση, με αποτέλεσμα επίμονη φαγούρα.

Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε

Επαναλαμβανόμενο τσίμπημα δέρματος που οδηγεί σε ορατές πληγές ή ψώρα

Συνεχές ξύσιμο ή φαγούρα γύρω από τις τσιμπημένες περιοχές

Ερεθισμός του δέρματος από καταναγκαστικές συνήθειες, όπως το δάγκωμα των νυχιών ή το τσίμπημα των τριχών της κεφαλής (τριχοτιλλομανία)

Τι να κάνετε

Αναζητήστε ψυχοθεραπεία, ειδικά ασκήσεις αντιστροφής συνήθειας, που είναι αποτελεσματικές στη θεραπεία διαταραχών τσιμπήματος δέρματος.

Χρησιμοποιήστε ενυδατικές κρέμες, για να αποτρέψετε την μόλυνση και να καταπραΰνετε το κατεστραμμένο δέρμα.

Πότε να αναζητήσετε βοήθεια για φαγούρα και ζητήματα ψυχικής υγείας

Εάν παρατηρήσετε ότι ο κνησμός σας είναι επίμονος, συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα ψυχικής υγείας (όπως κατάθλιψη ή άγχος) ή επηρεάζει την καθημερινότητά σας, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Ένας δερματολόγος μπορεί να βοηθήσει στον αποκλεισμό τυχόν υποκείμενων δερματικών παθήσεων και ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών παραγόντων πίσω από τα συμπτώματα.

Πότε να αναζητήσετε επείγουσα φροντίδα

• Φαγούρα που συνοδεύεται από δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή πρήξιμο μπορεί να υποδεικνύει μια πιο σοβαρή αλλεργική αντίδραση ή αναφυλαξία.
• Σοβαρές δερματικές λοιμώξεις που προκύπτουν από το ξύσιμο ή το τσίμπημα απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα.

Σύναψη

Η φαγούρα μπορεί να φαίνεται σαν ένα αβλαβές σύμπτωμα, αλλά όταν συνδέεται με παθήσεις ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι σημάδι για κάτι πιο περίπλοκο. Το άγχος, η κατάθλιψη και οι συμπεριφορές που σχετίζονται με την ΙΨΔ μπορούν όλα να εκδηλωθούν μέσω σωματικών συμπτωμάτων, όπως ο κνησμός.

Εάν αντιμετωπίζετε επίμονη φαγούρα, ειδικά σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα ψυχικής υγείας, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επαγγελματική καθοδήγηση, για να διαχειριστείτε τόσο την υγεία του δέρματός σας, όσο και τη συναισθηματική σας ευεξία.

Πηγές:
psychologytoday.com
ncbi.nlm.nih.gov
health.com
webmd.com
verywellmind.com