Συναισθηματικό burnout: Τα βασικά σημάδια και πώς να το διαχειριστείτε

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της συναισθηματικής εξάντλησης και η γνώση του τρόπου αντιμετώπισής της είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της ευημερίας.

Αυτό το άρθρο θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε το συναισθηματικό burnout, τα σημάδια, τις αιτίες και τα βήματα για τη διαχείρισή του.

Τι είναι το συναισθηματικό burnout

Το συναισθηματικό burnout είναι μια κατάσταση χρόνιας συναισθηματικής και ψυχικής εξάντλησης, λόγω υπερβολικού και παρατεταμένου στρες.

Σε αντίθεση με το περιστασιακό στρες, η συναισθηματική καταπίεση συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να αισθάνεται σαν μια επίμονη κατάσταση κενού, απόσπασης ή απελπισίας. Τα άτομα που βιώνουν συναισθηματικό burnout συχνά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε προσωπικές και επαγγελματικές απαιτήσεις, καθώς αισθάνονται εξαντλημένοι και καταβεβλημένοι από αυτές.

Ποια είναι τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξουθένωσης

Ο έγκαιρος εντοπισμός των συμπτωμάτων συναισθηματικής εξουθένωσης μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να αναζητήσουν υποστήριξη και να λάβουν μέτρα για την πρόληψη περαιτέρω καταπόνησης. Τα συμπτώματα της συναισθηματικής εξάντλησης εκδηλώνονται με τρεις κύριους τρόπους: συναισθηματικό, σωματικό και ό,τι σχετίζεται με την απόδοση.

1. Συναισθηματικά συμπτώματα

• Ευερεθιστότητα και απογοήτευση: Τα μικρά ζητήματα μπορεί να μοιάζουν ακραία απογοητευτικά και το άτομο μπορεί να είναι πιο ευερέθιστο από το συνηθισμένο.
• Έλλειψη κινήτρου: Οι προηγούμενες ευχάριστες δραστηριότητες μπορεί να φαίνονται σαν βάρη, με αποτέλεσμα την έλλειψη κινήτρων για ενασχόληση με χόμπι ή εργασία.
• Απόσπαση και μούδιασμα: Ένα κοινό σύμπτωμα του συναισθηματικού burnout είναι η συναισθηματική απόσπαση, μια κατάσταση όπου τα συναισθήματα έχουν “μουδιάσει”. Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κοινωνική απόσυρση.
• Αίσθημα απελπισίας: Πολλοί που βιώνουν burnout μπορεί να αισθάνονται έλλειψη ολοκλήρωσης και να βλέπουν τις προσπάθειές τους ως μάταιες, κάτι που τους οδηγεί σε μια αίσθηση απελπισίας.

2. Σωματικά συμπτώματα

• Κόπωση και χαμηλή ενέργεια: Το συναισθηματικό burnout συχνά συνοδεύεται από σωματική κόπωση, καθιστώντας δύσκολη την αίσθηση ξεκούρασης ακόμα και μετά τον ύπνο.
• Πονοκέφαλοι και μυϊκή ένταση: Το επίμονο στρες μπορεί να εκδηλωθεί σωματικά ως πονοκέφαλος, μυϊκή δυσκαμψία και ακόμη και πεπτικά προβλήματα.
• Διαταραχές ύπνου: Μπορεί να εμφανιστεί αϋπνία ή πρόβλημα να αποκοιμηθείτε, ακόμα κι αν νιώθετε εξαντλημένοι. Από την άλλη πλευρά, ορισμένα άτομα μπορεί να κοιμούνται υπερβολικά, για να ξεφύγουν από το καθημερινό τους άγχος.

3. Συμπτώματα που σχετίζονται με την απόδοση

• Μειωμένη παραγωγικότητα: το συναισθηματικό burnout επηρεάζει τη γνωστική λειτουργία, καθιστώντας πιο δύσκολη την εστίαση, κάτι που οδηγεί σε μειωμένη παραγωγικότητα και πιθανά λάθη στην εργασία.
• Κακή συγκέντρωση και μνήμη: Η διανοητική κόπωση συχνά οδηγεί σε λήθη και αδυναμία συγκέντρωσης, με αποτέλεσμα οι εργασίες ρουτίνας να φαίνονται πιο απαιτητικές.
• Μειωμένο ενδιαφέρον για την εργασία ή τις ευθύνες: Η εξουθένωση μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τις ευθύνες τους, με αποτέλεσμα να τις εξαντλούν παρά να τις εκπληρώνουν.

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να κλιμακωθούν εάν δεν αντιμετωπιστούν, επηρεάζοντας τις προσωπικές σχέσεις, την υγεία και τη συνολική ποιότητα ζωής.

Από τι προκαλείται το συναισθηματικό burnout

Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στη συναισθηματική εξάντληση και συχνά προέρχονται από την παρατεταμένη έκθεση στο στρες σε διάφορες πτυχές της ζωής:

1. Στρες που σχετίζεται με την εργασία: Οι υψηλές απαιτήσεις, οι πολλές ώρες δουλειάς και η έλλειψη ελέγχου στην εργασία συμβάλλουν σημαντικά στην επαγγελματική εξουθένωση. Η εργασιακή δυσαρέσκεια και η έλλειψη υποστήριξης μπορεί να επιδεινώσουν αυτά τα συναισθήματα.
2. Προκλήσεις προσωπικής ζωής: Οι οικονομικές ανησυχίες, οι οικογενειακές πιέσεις ή κάποια χρόνια ασθένεια δική σας ή κάποιου αγαπημένου σας προσώπου μπορεί να αυξήσουν το συναισθηματικό burnout.
3. Μη ρεαλιστικές προσδοκίες: Το να πιέζετε συνεχώς τον εαυτό σας, για να ανταποκριθεί σε υψηλές προσωπικές προσδοκίες, μπορεί να οδηγήσει σε μια αίσθηση ανεπάρκειας, συμβάλλοντας στην εξουθένωση. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν επιδεινώσει την συγκεκριμένη αιτία.
4. Ανισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής: Ο αγώνας για την εξισορρόπηση της εργασίας, της οικογένειας και των προσωπικών αναγκών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αίσθηση ότι είστε συνεχώς “ενεργοί”, χωρίς χρόνο για χαλάρωση ή φροντίδα του εαυτού σας.

Πώς να αντιμετωπίσετε το συναισθηματικό burnout

Η αντιμετώπιση της συναισθηματικής εξάντλησης περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας βιώσιμης ρουτίνας, που επιτρέπει ξεκούραση, υποστήριξη και διαχειρίσιμο φόρτο εργασίας.

1. Θέστε όρια: Θέστε ξεκάθαρα όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Ορίστε χρόνο για χαλάρωση και χόμπι, για να αποτρέψετε την κλιμάκωση της εξουθένωσης.
2. Εξασκήστε την αυτοφροντίδα: Η σωματική αυτοφροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης, της υγιεινής διατροφής και του επαρκούς ύπνου, μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση των επιπέδων ενέργειας και στη στήριξη της συναισθηματικής ανθεκτικότητας.
3. Αναζητήστε υποστήριξη: Η συζήτηση με φίλους, την οικογένεια ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη και προοπτική. Η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική είναι πολύτιμα εργαλεία.
4. Ρεαλιστικοί στόχοι: Επαναξιολογήστε τακτικά τους προσωπικούς και επαγγελματικούς στόχους, για να βεβαιωθείτε ότι είναι ρεαλιστικοί και εφικτοί. Προσαρμόστε τους αναλόγως για να μειώσετε το άγχος και να διαχειριστείτε τις προσδοκίες.
5. Εξασκηθείτε σε τεχνικές ενσυνειδητότητας και χαλάρωσης: Η ενσυνειδητότητα, ο διαλογισμός και οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής μπορούν να μειώσουν το άγχος, μετακινώντας την εστίαση από τους στρεσογόνους παράγοντες και δημιουργώντας μια αίσθηση ηρεμίας.

Συχνές Ερωτήσεις

“Ποιες είναι οι κύριες διαφορές μεταξύ στρες και burnout;”

Το άγχος είναι συνήθως βραχυπρόθεσμο και συχνά υποχωρεί μόλις βελτιωθεί κάποια συγκεκριμένη κατάσταση που το πυροδοτεί. Το συναισθηματικό burnout είναι μια παρατεταμένη κατάσταση ψυχικής, συναισθηματικής και σωματικής εξάντλησης, που επιμένει ακόμη και μετά την άρση των στρεσογόνων παραγόντων.

“Είναι αναστρέψιμο το συναισθηματικό burnout;”

Ναι, με την κατάλληλη παρέμβαση και προσαρμογές στον τρόπο ζωής, το συναισθηματικό burnout μπορεί να διαχειριστεί και να αντιστραφεί. Ο καθορισμός ορίων, η εξάσκηση αυτοφροντίδας και η αναζήτηση υποστήριξης μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην ανάρρωση.

“Μπορεί το συναισθηματικό burnout να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα υγείας;”

Ναι, η εξουθένωση χωρίς θεραπεία μπορεί -με την πάροδο του χρόνου- να συμβάλει σε άγχος, κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις και άλλες καταστάσεις υγείας, που σχετίζονται με το στρες.

Σύνοψη

Το με την πάροδο του χρόνου μπορεί να είναι εξουθενωτική κατάσταση, επηρεάζοντας όλες τις πτυχές της ζωής, από τη σωματική υγεία μέχρι την προσωπική και επαγγελματική ευημερία. Με την αναγνώριση των συμπτωμάτων, την κατανόηση των αιτιών και την εφαρμογή πρακτικών αυτοφροντίδας, μπορείτε να διαχειριστείτε και -ενδεχομένως- να αντιστρέψετε τις επιπτώσεις της εξουθένωσης.

Πηγές: healthline.com, mayoclinichealthsystem.org, psychologytoday.com