Γιατί έχετε αυξημένες εναλλαγές στη διάθεσή σας

Αυτές οι εναλλαγές στη διάθεση μπορούν να συνδεθούν τόσο με ψυχικές όσο και σωματικές καταστάσεις υγείας, καθώς και με παράγοντες του τρόπου ζωής.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξερευνήσουμε τι συμβαίνει στο σώμα κατά τις εναλλαγές της διάθεσης, την μεγάλη ποικιλία των αιτιών πίσω από αυτές και τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας. Επιπλέον, θα συζητήσουμε πότε είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για εναλλαγές της διάθεσης, που μπορεί να σηματοδοτούν πιο σοβαρές ανησυχίες για την υγεία σας.

Τι συμβαίνει στο σώμα κατά τη διάρκεια μιας ξαφνικής εναλλαγής της διάθεσης

Οι εναλλαγές της διάθεσης συμβαίνουν όταν το σώμα βιώνει διακυμάνσεις σε χημικές ουσίες, που ρυθμίζουν τη διάθεση -κυρίως νευροδιαβιβαστές- όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.

Αυτές οι χημικές ουσίες επηρεάζουν το πώς νιώθουμε και ανταποκρινόμαστε συναισθηματικά. Οι ορμονικές αλλαγές -όπως αλλαγές στα οιστρογόνα ή στην τεστοστερόνη- επίσης επηρεάζουν τη συναισθηματική ισορροπία. Για παράδειγμα, το στρες ωθεί τα επινεφρίδια να απελευθερώσουν κορτιζόλη, μια ορμόνη που αυξάνει το άγχος και τη συναισθηματική αντιδραστικότητα. Οι ξαφνικές αλλαγές σε αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να οδηγήσουν σε απότομες εναλλαγές στη διάθεση χωρίς προφανή ερεθίσματα.

Ψυχικές και σωματικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν εναλλαγές της διάθεσης

Οι εναλλαγές της διάθεσης μπορεί να προκύψουν από μια ποικιλία καταστάσεων ψυχικής και σωματικής υγείας, όπως:

1. Διπολική διαταραχή: Χαρακτηρίζεται από ακραίες εναλλαγές της διάθεσης, που κυμαίνονται από καταθλιπτική κατάπτωση έως μανιακά επεισόδια.
2. Κατάθλιψη: Οι περίοδοι βαθιάς θλίψης ή απελπισίας μπορεί να εναλλάσσονται με σύντομες στιγμές θετικότητας, με αποτέλεσμα εναλλαγές της διάθεσης.
3. Αγχώδεις διαταραχές: Το άγχος μπορεί να προκαλέσει αυξημένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οδηγώντας σε διακυμάνσεις της διάθεσης.
4. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): Η ΔΕΠΥ συχνά περιλαμβάνει συναισθηματική απορρύθμιση, συμβάλλοντας στην αστάθεια της διάθεσης.
5. Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (BPD): Η BPD χαρακτηρίζεται από έντονη συναισθηματική αστάθεια, που προκαλεί συχνές και ξαφνικές εναλλαγές της διάθεσης.
6. Ορμονικές ανισορροπίες: Καταστάσεις όπως το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, η εμμηνόπαυση και οι διαταραχές του θυρεοειδούς (π.χ. υποθυρεοειδισμός ή υπερθυρεοειδισμός) μπορεί να προκαλέσουν ορμονικές διακυμάνσεις, οδηγώντας σε εναλλαγές στη διάθεση.
7. Χρόνιο στρες: Η μακροχρόνια έκθεση στο στρες μπορεί να βλάψει την ικανότητα του σώματος να διαχειρίζεται τα συναισθήματα, καθιστώντας πιο πιθανές τις εναλλαγές της διάθεσης.
8. Νευρολογικές καταστάσεις: Η νόσος του Πάρκινσον και η άνοια μπορεί να οδηγήσουν σε εναλλαγές της διάθεσης λόγω των επιπτώσεών τους στην λειτουργία του εγκεφάλου.
9. Χρήση ουσιών και απόσυρση από αυτές: Η χρήση αλκοόλ, ψυχαγωγικών ναρκωτικών και ορισμένων φαρμάκων μπορεί να αλλάξει τη χημεία του εγκεφάλου και να προκαλέσει εναλλαγές της διάθεσης.
10. Διαβήτης: Οι διακυμάνσεις του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη, ιδιαίτερα η υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο αίματος), μπορεί να οδηγήσει σε ευερεθιστότητα και συναισθηματική αστάθεια.
11. Διαταραχές ύπνου: Η έλλειψη ύπνου ή καταστάσεις όπως η αϋπνία και η υπνική άπνοια μπορεί να επηρεάσουν τη ρύθμιση της διάθεσης.

Τι θεραπείες υπάρχουν για τις απότομες εναλλαγές της διάθεσης

Η αποτελεσματική θεραπεία για τις εναλλαγές της διάθεσης εξαρτάται από τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας. Οι συνήθεις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

1. Ψυχοθεραπεία

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για να βοηθήσει τους ανθρώπους να εντοπίσουν και να αλλάξουν αρνητικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφορές που συμβάλλουν στις εναλλαγές της διάθεσής τους.

2. Φάρμακα

• Αντικαταθλιπτικά: Αυτά βοηθούν στην εξισορρόπηση των επιπέδων των νευροδιαβιβαστών και συχνά συνταγογραφούνται για την κατάθλιψη και το άγχος.
• Σταθεροποιητές διάθεσης: Φάρμακα όπως το λίθιο χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής, μειώνοντας τη συχνότητα και την ένταση των εναλλαγών της διάθεσης.
• Ορμονική θεραπεία: Για όσους αντιμετωπίζουν εναλλαγές της διάθεσης λόγω ορμονικών ανισορροπιών (π.χ. εμμηνόπαυση ή προβλήματα θυρεοειδούς), η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να είναι αποτελεσματική.
• Αντιψυχωσικά φάρμακα: Σε σοβαρές περιπτώσεις, τα αντιψυχωσικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση καταστάσεων, όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή.

3. Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και οι τεχνικές μείωσης του στρες, όπως ο διαλογισμός και η γιόγκα, μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση της διάθεσης. Η συμμετοχή σε πρακτικές ενσυνειδητότητας μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση συναισθηματικών αντιδράσεων.

4. Αντιμετώπιση φυσικών καταστάσεων

Η αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας όπως ο διαβήτης και οι διαταραχές του θυρεοειδούς με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα μπορεί να μειώσει την εμφάνιση εναλλαγών της διάθεσης.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε γιατρό για τις εναλλαγές της διάθεσής σας

Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε επαγγελματία υγείας εάν:

• Οι εναλλαγές της διάθεσης διαταράσσουν την καθημερινή ζωή: Όταν οι συναισθηματικές αλλαγές παρεμβαίνουν στην εργασία, τις σχέσεις ή άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής, μπορεί να υποδηλώνουν πρόβλημα ψυχικής υγείας.
• Οι εναλλαγές της διάθεσης είναι συχνές και έντονες: Εάν οι συναισθηματικές σας αυξομειώσεις είναι ακραίες και συμβαίνουν τακτικά, είναι απαραίτητο να αναζητήσετε βοήθεια για να αποκλείσετε καταστάσεις, όπως η διπολική διαταραχή.
• Συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα: Οι εναλλαγές της διάθεσης που συμβαίνουν παράλληλα με σωματικά συμπτώματα όπως κόπωση, αλλαγές στην όρεξη ή ανεξήγητη αύξηση/απώλεια βάρους μπορεί να υποδηλώνουν ορμονικό ή ιατρικό πρόβλημα.
• Έχετε επικίνδυνη συμπεριφορά: Εάν οι εναλλαγές της διάθεσης οδηγούν σε απερίσκεπτη συμπεριφορά, κατάχρηση ουσιών ή αυτοτραυματισμό, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση ιατρική παρέμβαση.

Σύνοψη

Οι εναλλαγές της διάθεσης μπορεί να προκληθούν από μια σειρά προβλημάτων ψυχικής υγείας, ορμονικές ανισορροπίες, χρόνιο στρες ή σωματικές παθήσεις, όπως ο διαβήτης και οι νευρολογικές διαταραχές. Ο εντοπισμός της υποκείμενης αιτίας είναι το κλειδί για την αποτελεσματική θεραπεία, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή, αλλαγές στον τρόπο ζωής και αντιμετώπιση τυχόν σχετικών καταστάσεων υγείας.

Εάν οι εναλλαγές της διάθεσής σας είναι συχνές, σοβαρές ή συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε ψυχολόγο για μια σωστή διάγνωση και σχέδιο διαχείρισης.

Πηγές: webmd.com, clevelandclinic.org, healthline.com, verywellmind.com, medicalnewstoday.com