Κετογονική δίαιτα: Τα οφέλη για τα άτομα με ψυχικές παθήσεις
Για τα άτομα που ζουν με σοβαρές ψυχικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια ή η διπολική διαταραχή, η συνήθης θεραπεία με αντιψυχωσικά φάρμακα αποτελεί δίκοπο μαχαίρι.
Παρότι τα φάρμακα αυτά βοηθούν στη ρύθμιση της χημείας του εγκεφάλου, συχνά προκαλούν μεταβολικές παρενέργειες όπως αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκία, οι οποίες είναι αρκετά ανησυχητικές, με αποτέλεσμα πολλοί να σταματούν να λαμβάνουν τη φαρμακευτική αγωγή.
Πιλοτική μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του Stanford Medicine, διαπίστωσε ότι η κετογονική δίαιτα όχι μόνο αποκαθιστά τη μεταβολική υγεία αυτών των ασθενών καθώς συνεχίζουν τη λήψη φαρμάκων, αλλά βελτιώνει και τα συμπτώματα των ψυχικών τους παθήσεων. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η διαιτητική παρέμβαση μπορεί να αποτελέσει ισχυρό βοήθημα στη θεραπεία των ψυχικών ασθενειών.
«Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι μπορείτε να ανακτήσετε τον έλεγχο της πάθησής σας με κάποιο τρόπο, πέρα από τη συνήθη τυπική θεραπεία», δήλωσε η Shebani Sethi, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής και επιστημών συμπεριφοράς και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Η Sethi παρατήρησε για πρώτη φορά τη σύνδεση, όταν ως φοιτήτρια ιατρικής εργαζόταν σε κλινική παχυσαρκίας και είδε έναν ασθενή με ανθεκτική στη θεραπεία σχιζοφρένεια, του οποίου οι ακουστικές ψευδαισθήσεις υποχώρησαν με μια κετογονική δίαιτα.
«Έχει αποδειχθεί ότι η κετογονική δίαιτα είναι αποτελεσματική στις ανθεκτικές στη θεραπεία επιληπτικές κρίσεις, μειώνοντας τη διεγερσιμότητα των νευρώνων στον εγκέφαλο. Σκεφτήκαμε ότι θα άξιζε να διερευνήσουμε αυτή τη θεραπεία σε ψυχιατρικές καταστάσεις», δήλωσε η Sethi.
Λίγα χρόνια αργότερα, η Sethi επινόησε τον όρο μεταβολική ψυχιατρική, έναν νέο τομέα που προσεγγίζει την ψυχική υγεία από την άποψη της μετατροπής της ενέργειας.
Κρέας και λαχανικά
Στην τετράμηνη πιλοτική δοκιμή, η Sethi και οι συνεργάτες της παρακολούθησαν 21 ενήλικες συμμετέχοντες που είχαν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή, έπαιρναν αντιψυχωσικά φάρμακα και είχαν κάποια μεταβολική ανωμαλία - όπως αύξηση βάρους, αντίσταση στην ινσουλίνη, υπερτριγλυκεριδαιμία, δυσλιπιδαιμία ή διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη. Οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να ακολουθήσουν μια κετογονική δίαιτα, με περίπου 10% των θερμίδων να προέρχονται από υδατάνθρακες, 30% από πρωτεΐνες και 60% από λιπαρά. Οι συμμετέχοντες δεν μετρούσαν τις θερμίδες, τους δόθηκαν βιβλία μαγειρικής κέτο και είχαν επικοινωνία με διατροφολόγο.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν πόσο πιστά ακολούθησαν τη δίαιτα οι συμμετέχοντες μέσω εβδομαδιαίων μετρήσεων των επιπέδων κετονών στο αίμα. Οι κετόνες είναι οξέα που παράγονται όταν το σώμα διασπά το λίπος -αντί για γλυκόζη- για ενέργεια.
Μέχρι το τέλος της δοκιμής, 14 ασθενείς ήταν πλήρως αφοσιωμένοι, έξι ήταν σχετικά αφοσιωμένοι και μόνο ένας δεν ήταν αφοσιωμένος στο δίαιτα.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε διάφορες ψυχιατρικές και μεταβολικές αξιολογήσεις καθ' όλη τη διάρκεια της δοκιμής.
Πριν από τη δοκιμή, το 29% των συμμετεχόντων πληρούσαν τα κριτήρια του μεταβολικού συνδρόμου, που ορίζεται ως η ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τους εξής πέντε παράγοντες: κοιλιακή παχυσαρκία, αυξημένα τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL χοληστερόλη, αυξημένη αρτηριακή πίεση και αυξημένα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Μετά από τέσσερις μήνες κετογονικής δίαιτας, κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε μεταβολικό σύνδρομο.
Οι συμμετέχοντες έχασαν κατά μέσο όρο το 10% του σωματικού τους βάρους, μείωσαν την περίμετρο της μέσης τους κατά 11% και είχαν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, δείκτη μάζας σώματος, τριγλυκερίδια, επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αντίσταση στην ινσουλίνη.
«Διαπιστώσαμε τεράστιες αλλαγές. Ακόμη και αν παίρνετε αντιψυχωσικά φάρμακα, μπορούμε να αντιστρέψουμε την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, την αντίσταση στην ινσουλίνη. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό για τους ασθενείς» δήλωσε η Sethi.
Τα ψυχιατρικά οφέλη ήταν επίσης εντυπωσιακά. Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες βελτιώθηκαν κατά 31% σε μια ψυχιατρική αξιολόγηση, με τα τρία τέταρτα των συμμετεχόντων να παρουσιάζουν κλινικά σημαντική βελτίωση. Συνολικά, οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης καλύτερο ύπνο και μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή.
«Οι συμμετέχοντες ανέφεραν βελτιώσεις στην ενέργεια, τον ύπνο, τη διάθεση και την ποιότητα ζωής τους», δήλωσε η Sethi. «Αισθάνονται πιο υγιείς και πιο αισιόδοξοι».
Οι ερευνητές εντυπωσιάστηκαν από το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες επέμειναν στη δίαιτα. «Είδαμε μεγαλύτερο όφελος στα μέλη της ομάδας που ακολουθούσαν τη δίαιτα σε σύγκριση με όσους ακολουθούσαν τη δίαιτα μόνο κατά το ήμισυ, υποδεικνύοντας μια πιθανή σχέση δόσης-απόκρισης», δήλωσε η Sethi.
Υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι ψυχιατρικές ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή, οφείλονται σε μεταβολικά ελλείμματα στον εγκέφαλο, τα οποία επηρεάζουν τη διεγερσιμότητα των νευρώνων, δήλωσε η Sethi.
Οι ερευνητές εικάζουν ότι όπως ακριβώς η κετογονική δίαιτα βελτιώνει τον μεταβολισμό του υπόλοιπου σώματος, έτσι βελτιώνει και τον μεταβολισμό του εγκεφάλου.
«Οτιδήποτε βελτιώνει τη μεταβολική υγεία γενικά, πιθανώς βελτιώνει και την υγεία του εγκεφάλου. Η κετογονική δίαιτα όμως, μπορεί να παρέχει κετόνες ως εναλλακτικό καύσιμο στη γλυκόζη για έναν εγκέφαλο με ενεργειακή δυσλειτουργία» καταλήγουν οι ερευνητές.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Psychiatry Research.