Χειμερινή μελαγχολία ή εποχική συναισθηματική διαταραχή: Τι να περιμένετε τώρα που μικραίνει η μέρα

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η μετάβαση στο φθινόπωρο και το χειμώνα μπορεί να είναι δύσκολη για κάποιους, προκαλώντας ένα σύνολο συμπτωμάτων που ορισμένοι περιγράφουν ως χειμερινή μελαγχολία.

Καθώς οδεύουμε προς το χειμώνα, το ηλιακό φως γίνεται λιγότερο, διαταράσσοντας τον κιρκάδιο ρυθμό, κάτι που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης.

Τα παιδιά σχολικής ηλικίας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο στις αρχές Σεπτεμβρίου. Μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο παιχνίδι, φίλους, χωρίς καθήκοντα, η απότομη μετάβαση στο αυστηρό πρόγραμμα του σχολείου και των άλλων δραστηριοτήτων μπορεί να τα επιβαρύνει ψυχολογικά.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η μελαγχολία των τελευταίων μηνών του χρόνου θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα μιας κατάστασης που ονομάζεται εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD), η οποία είναι πλέον πολύ κοινή και εκτιμάται ότι στις ΗΠΑ επηρεάζει έναν στους 20 ενήλικες. Εμφανίζεται συνήθως στα τέλη του φθινοπώρου, όταν οι μέρες μικραίνουν.

Ο Δρ. Amit Etkin, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, τονίζει ότι πολλές από τις δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προλάβουν τον κίνδυνο κατάθλιψης, μειώνονται με την είσοδο στο φθινόπωρο.

«Το καλοκαίρι οι άνθρωποι είναι πιο κοινωνικοί, περνούν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, ταξιδεύουν περισσότερο, πηγαίνουν περισσότερες διακοπές, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της κατάθλιψης ή να τους αποσπάσει την προσοχή από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν», εξηγεί.

Έρευνα του 2019 διαπίστωσε ότι ο μέσος Αμερικανός είναι κατά 31% πιο κοινωνικός το καλοκαίρι απ' ό,τι τους χειμερινούς μήνες.

Ο Δρ. Gary Maslow, αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Duke, τονίζει ότι το «κλειδί» για αυτές τις απότομες συναισθηματικές αλλαγές είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το σώμα στρεσάρεται κατά τη μετάβαση.

Όλες οι μεταβατικές περίοδοι στη ζωή ενός ατόμου είναι σχετικά αγχωτικές. Το άγχος είναι μια από τις κύριες αιτίες των συμπτωμάτων κατάθλιψης, ενώ συχνά αποτελεί από μόνο του αιτία και σύμπτωμα της πάθησης.

Ο Maslow σημειώνει ότι τα ποσοστά επισκέψεων στα επείγοντα για θέματα ψυχικής υγείας των παιδιών αυξάνονται τους φθινοπωρινούς μήνες μετά από μια σχετικά ήρεμη καλοκαιρινή περίοδο.

Η κλινική του Κλίβελαντ αναφέρει ότι περίπου το 5% των ανθρώπων εμφανίζουν κλινική εποχική συναισθηματική διαταραχή, ενώ περίπου το 10-20% των ενηλίκων βιώνουν κάποιας μορφής χειμερινή μελαγχολία.

Η διαταραχή είναι πιο συχνή σε γυναίκες, ανθρώπους νεότερης ηλικίας και όσους πάσχουν ήδη από διαταραχές της διάθεσης.

«Το σώμα επηρεάζεται από τον κιρκάδιο ρυθμό σε όλα τα επίπεδα, τόσο εγκεφαλικά, όσο και σωματικά, ακόμη και στο επίπεδο των μονοκυτταρικών γονιδίων των οποίων η δραστηριότητα ενεργοποιείται και απενεργοποιείται με κιρκάδιο μοτίβο.

Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι σε αλλαγές που σχετίζονται με τον κιρκάδιο ρυθμό και αυτοί είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από εποχική συναισθηματική διαταραχή κατά τους ψυχρότερους μήνες όπου υπάρχει λιγότερο ηλιακό φως.

Αυτό έχει επιπτώσεις στον ύπνο και τη διάθεσή τους και κατά συνέπεια στη γνωστική λειτουργία τους.

Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη λύση για την εποχική συναισθηματική διαταραχή, οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν κάποια μέτρα για να διαχειριστούν και να μειώσουν τον αντίκτυπό της.

Σε ότι αφορά στα παιδιά, οι γονείς πρέπει να παρατηρούν τις αλλαγές στη συμπεριφορά τους. Εάν ένα παιδί φαίνεται κυκλοθυμικό ή μελαγχολικό για μεγάλο χρονικό διάστημα στην αρχή του σχολικού έτους, τότε οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια.

Οι ενήλικες που υποφέρουν από μελαγχολία το φθινόπωρο και τον χειμώνα μπορούν να αγοράσουν μια λάμπα φωτοθεραπείας, μια συσκευή που μιμείται το φως του ήλιου σε εσωτερικούς χώρους και συμβάλλει στην αναπροσαρμογή του κιρκάδιου ρυθμού τους και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Τα άτομα όμως που πάσχουν από σοβαρή εποχική συναισθηματική διαταραχή, πρέπει να αναζητούν ιατρική βοήθεια.

Πηγή: Mail Online