Kαθ. Ν. Μανιαδάκης: Η κατάθλιψη έχει ξεπεράσει τον διαβήτη σε αριθμό ασθενών
Τα ψυχικά νοσήματα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για την δημόσια υγεία τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.
Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων ο κοσμήτορας της ΕΣΔΥ Νίκος Μανιαδάκης στα πλαίσια του 1ου Mental Health Conference το οποίο διοργανώθηκε πρν μερικές ημέρες στην Αθήνα, με στόχο να παρουσιάσει την υφιστάμενη κατάσταση στην ψυχική υγεία στην χώρα μας.
Ο κ. Μανιαδάκης αναφέρθηκε, στα ιδιαίτερα γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν τα ψυχικά νοσήματα, δηλαδή την υψηλή συχνότητα, την πρώιμη εμφάνισή τους, την χρονιότητά τους και την αυξημένη ανικανότητα που προκαλούν στον ασθενή.
Ειδικότερα τόνισε ότι, παραπάνω από το 1/3 του πληθυσμού της Ευρώπης νοσεί κάθε χρόνο από κάποια ψυχική διαταραχή, ενώ ειδική αναφορά έκανε στο γεγονός ότι, για παράδειγμα, η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές στην Ευρώπη, έχουν ξεπεράσει τον σακχαρώδη διαβήτη σε αριθμό ασθενών. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 7% του πληθυσμού μέσα σε ένα έτος θα νοσήσει μόνο από αυτές τις δύο ψυχικές διαταραχές. Το 75% των Ψυχικών νοσημάτων εμφανίζεται μέχρι την ηλικία των 25 ετών και σχετικά με την χρονιότητά τους υπολογίζεται ότι, για παράδειγμα στην κατάθλιψη, το 35% του συνόλου των ασθενών θα έχει επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατά την διάρκεια όλης τους της ζωής.
Τέλος τα ψυχικά νοσήματα προκαλούν σημαντική αναπηρία στους ασθενείς. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό LANCET παρουσιάζεται ότι ασθενείς με Ψυχικά νοσήματα (Σχιζοφρένεια, Κατάθλιψη, Εξάρτηση από το Αλκοόλ) αξιολογούνται από τους συνανθρώπους τους να εμφανίζουν βαθμό αναπηρίας ίσο ή και μεγαλύτερο σε σχέση με ασθενείς που πάσχουν από νοσήματα ή καταστάσεις όπως ο μεταστατικός καρκίνος, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και η τετραπληγία.
Ο δείκτης που χρησιμοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την αξιολόγηση του φορτίου με το οποίο επιβαρύνονται οι κοινωνίες από τα διάφορα νοσήματα, είναι τα DALYs (Disability-Adjusted-Life-Years), μια ποσοτική και ποιοτική έκφραση των ετών ζωής που χάνονται από ασθένεια, ανικανότητα ή πρώιμο θάνατο. Λόγω των παραπάνω χαρακτηριστικών τους τα ψυχικά νοσήματα συνδέονται με σημαντικό φορτίο. Στην Ελλάδα, τα ψυχικά νοσήματα αποτελούν την 4η αιτία χαμένων DALYs και την 2η αιτία απώλειας χρόνων ζωής με αναπηρία, ενώ ειδικότερα η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές συμπεριλαμβάνονται στις 5 βασικότερες αιτίες απώλειας χρόνων ζωής λόγω αναπηρίας.
Το αυξημένο φορτίο που συνδέεται με τα ψυχικά νοσήματα έχει ως άμεσο επακόλουθο και την ανάλογη οικονομική επιβάρυνση που δέχονται τα συστήματα υγείας των κρατών από αυτά τα νοσήματα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Μανιαδάκης ανέφερε ότι, το συνολικό κόστος των παθήσεων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος στην Ευρώπη άγγιξε τα 800 δις € το 2010 με το 60% να προέρχεται από τα άμεσα κόστη (νοσηλείες, φάρμακα κλπ) και το 40% από τα έμμεσα (κοινωνικά επιδόματα, πρόωρες συντάξεις κλπ). Επιπλέον και σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε από το The King΄s Fund and Centre for Mental Health to 2012, οι ψυχικές διαταραχές αυξάνουν τα κόστη θεραπείας μιας σειράς από χρόνια νοσήματα από 33%-169% (εξαιρουμένου του κόστους για την αντιμετώπιση της ψυχικής διαταραχής).
Παρόλο το υψηλό φορτίο των ψυχικών νοσημάτων για τα συστήματα υγείας, τους ασθενείς και την κοινωνία, αυτά φαίνεται ότι δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα σε σχέση με άλλες ασθένειες. Τα ποσοστά θνησιμότητας για οποιοδήποτε λόγο ασθενών με ψυχικά νοσήματα είναι 2 με 3 φορές υψηλότερα από τον γενικό πληθυσμό, με αποτέλεσμα οι ψυχικά πάσχοντες να ζουν κατά μέσο όρο 15-20 χρόνια λιγότερα. Αυτό πιθανά να οφείλεται και στο γεγονός ότι οι ανάγκες των ψυχικά ασθενών δεν τυγχάνουν της δέουσας προσοχής. 'Όπως αναφέρει μελέτη δημοσιευμένη στο British Journal of Psychiatry, φαίνεται ότι από το συνολικό ποσοστό ψυχικά ασθενών που έχριζαν αγγειακής αποκατάστασης λόγω ισχαιμικής καρδιοπάθειας, μόνο ένα μικρό ποσοστό υποβλήθηκε σε τέτοιες επεμβάσεις.
Συμπερασματικά, τα ψυχικά νοσήματα είναι ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας που χρήζει προσοχής. Εμφανίζονται συχνά, ξεκινούν από μικρή ηλικία και προκαλούν σημαντική αναπηρία με αποτέλεσμα να επιβαρύνουν σημαντικά τις κοινωνίες μέσω του φορτίου που τα συνοδεύει. Τα ψυχικά νοσήματα δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα σε σχέση με άλλα νοσήματα, από τα συστήματα υγείας των κρατών. Ένας από τους βασικούς λόγους αυτής της ανισότιμης αντιμετώπισης είναι και το γεγονός ότι τα συστήματα Αξιολόγησης και Αποζημίωσης θεραπειών προτεραιοποιούν τους διαθέσιμους πόρους προς παθήσεις που προκαλούν υψηλά ποσοστά πρώιμης θνησιμότητας σε σύγκριση με νοσήματα όπως τα ψυχικά που προκαλούν ψηλά ποσοστά μακροχρόνιας αναπηρίας.
Διαβάστε ακόμη:
Οι Σύλλογοι ασθενών της Ευρώπης ζητούν να αυξηθεί η δαπάνη για τα ψυχικά νοσήματα
Η Ελλάδα χώρα αυτοκτονιών - Αύξηση κατά 53% από το 1980 ως το 2013