Αποθησαυρισμός: Ζώντας θαμμένος σε σωρούς άχρηστων πραγμάτων

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα άτομα αυτά πάσχουν από μία διαταραχή που ανήκει στο ιδεοψυχαναγκαστικό φάσμα και ονομάζεται αποθησαυρισμός.

Όπως είναι ευνόητο, δηλαδή, η διαταραχή προσομοιάζει με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, η οποία ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες (επαναλαμβανόμενες σκέψεις), που οδηγούν το άτομο σε καταναγκασμούς (επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές).

Τα χαρακτηριστικά των αποθησαυριστών

Τα άτομα που πάσχουν από αποθησαυρισμό σωρεύουν αντικείμενα, υπό το φόβο μη βρεθούν στο μέλλον σε κατάσταση έλλειψης κάποιου απαραίτητου αντικειμένου.

Παράλληλα, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, είναι εθισμένα στο να αγοράζουν συνεχώς νέα αντικείμενα -τακτική από την οποία αντλούν ευχαρίστηση όπως και ένας εθισμένος στον τζόγο- τα οποία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δε χρησιμοποιούν ποτέ.

Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται, συνήθως, στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα των αντικειμένων.

Η συσσώρευση επιτρέπει στο άτομο να αποφεύγει την απόφαση, που απαιτείται για να πετάξει κάτι, καθώς και το άγχος, που προκαλεί η απόφαση αυτή (δηλαδή το άγχος, μήπως πετάξει κατά λάθος κάτι χρήσιμο).

Ταυτόχρονα, επιτρέπει την αποφυγή των συναισθηματικών αντιδράσεων, που συνοδεύουν τον αποχωρισμό από τα αποκτηθέντα αντικείμενα, και τις οποίες, υπό άλλες συνθήκες, θα δυσκολευόταν να διαχειριστεί.

Επίσης, εκδηλώνει έντονο εκνευρισμό ή πτώση της διάθεσής του, όταν δέχεται κριτικές ή συμβουλές από το περιβάλλον, σχετικά με τα αντικείμενα που συλλέγει.

Θεωρεί ότι οι άλλοι είναι παράλογοι ή υπερβολικοί στα σχόλιά τους και ο ίδιος δεν βλέπει τη συμπεριφορά του ως προβληματική.

Φυσικά, η συμπεριφορά αυτή δημιουργεί προβλήματα όχι μόνο στο ίδιο το άτομο αλλά και στο στενό περιβάλλον του, καθώς η συσσώρευση αντικειμένων δημιουργεί ένα ανθυγιεινό περιβάλλον (χώρος μικροβίων και σκόνης) ή και ένα επικίνδυνο περιβάλλον (αυξημένη πιθανότητα πυρκαγιάς).

Τα αντικείμενα που συνήθως συλλέγουν είναι εφημερίδες, περιοδικά, χάρτινες και πλαστικές τσάντες, διαφόρων ειδών κουτιά, φωτογραφίες, ρούχα, φαγώσιμα και οικιακό εξοπλισμό.

Ποια είναι τα σημάδια που παραπέμπουν σε αποθησαυρισμό

- Έλλειψη ικανότητας για απομάκρυνση των περιττών αντικειμένων

- Εκδήλωση έντονου στρες όταν γίνονται προσπάθειες για ξεκαθάρισμα αντικειμένων

- Δυσκολία στην οργάνωση αντικειμένων

- Αναποφασιστικότητα σχετικά με τα αντικείμενα που πρέπει να απομακρυνθούν

- Έντονο αίσθημα ανησυχίας για τα αντικείμενα που κατέχει το άτομο ή το χώρο στον οποίο βρίσκονται

- Αβάσιμες υποψίες για τη μεταχείριση των αντικειμένων του από άλλα άτομα

- Φόβος ότι θα του εξαφανίσουν τα αντικείμενα, που στο μέλλον ενδέχεται να τα χρειαστεί

- Λειτουργικές δυσλειτουργίες: η συμπεριφορά αυτή καθιστά το άτομο μη λειτουργικό, καθώς χαρακτηρίζεται από απώλεια του ελεύθερου χώρου στον οποίο ζει, κοινωνική απομόνωση, οικογενειακά ή συζυγικά προβλήματα, οικονομικές δυσκολίες και προβλήματα υγείας.