Δημόσιο σύστημα οδοντιατρικής περίθαλψης για όλους μέσω ΠΕΔΥ - Τι σχεδιάζει η Ομάδα Εργασίας για την ΠΦΥ

Η Ομάδα Εργασίας για την Πρωτοβάθμια Οδοντιατρική Φροντίδα, συστήθηκε με απόφαση του Γ.Γ. του Υπουργείου Υγείας, στις 04/12/20151 και ξεκίνησε τις εργασίες της στις 22/12. Αποτελείται από 8 μέλη, που εκπροσωπούν, αν και άτυπα, διαφορετικές πλευρές της οδοντιατρικής κοινότητας, έτσι ώστε να υπάρχει πολυφωνία, αναφορικά με το αντικείμενο εργασιών της Ομάδας, που αφορά τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών οδοντιατρικής φροντίδας.

Η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη, τονίζει στα συμπερασματά της η Ομάδα, σημειώνοντας, ότι οι λόγοι που συνηγορούν σε αυτό, αφορούν στο ρόλο που χρειάζεται να έχουν τα δημόσια οδοντιατρεία στο σύστημα οδοντιατρικής φροντίδας της χώρας αλλά και στη δυσάρεστη συγκυρία, που επηρεάζει αρνητικά τη χρήση και λειτουργία των υπηρεσιών υγείας από τους πολίτες

Παρόλο που σχεδόν η πλειονότητα του ενήλικου πληθυσμού, παγκοσμίως, πλήττεται από τερηδόνα ή ουλίτιδα, τα δύο αυτά νοσήματα μπορούν να προληφθούν ενώ η βαρύτητα εμφάνισής τους στον πληθυσμό, σχετίζεται με κοινωνικό-οικονομικούς παράγοντες, όπως είναι το εισόδημα, η εκπαίδευση, οι συνθήκες διαβίωσης, η εργασία, το stress, κ.ά, τονίζει η Ομάδα.

Στην Ελλάδα, οι δημόσιες οδοντιατρικές δομές, που προσέφεραν υπηρεσίες δωρεάν ή και με συμμετοχή των ασφαλισμένων (Εθνικό Σύστημα Υγείας, Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, διάφορα ασφαλιστικά ταμεία κ.ά.), αναπτύχθηκαν παράλληλα με τον, διαρκώς διογκούμενο μέσα στα χρόνια, ιδιωτικό τομέα δίχως να τύχουν πάντοτε της μεγάλης αποδοχής των πολιτών.

Το αντικείμενο εργασιών των οδοντιατρείων των Κέντρων Υγείας (ΚΥ), είναι σήμερα ίσως πιο επίκαιρο από ότι τριάντα χρόνια πριν, ενώ το δίκτυο των οδοντιατρείων του ΙΚΑ, με παροχές που αναφέρονταν σχεδόν σε όλο το φάσμα των οδοντιατρικών αναγκών, αποτέλεσε για δεκαετίες σημαντικό πυλώνα για τη δημόσια οδοντιατρική περίθαλψη της χώρας.

Σήμερα όμως, τα χρονίζοντα προβλήματα των δημόσιων οδοντιατρικών υπηρεσιών τις οδηγούν σε αδιέξοδο, σε μια περίοδο αυξημένων αναγκών για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών, πολλοί από τους οποίους αδυνατούν να επισκεφθούν τα ιδιωτικά οδοντιατρεία και αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί, μετά την οικονομική κρίση, το πεδίο συνάντησης οδοντιάτρων και πληθυσμού δεν μπορεί να είναι μόνο η βλάβη, η απώλεια της στοματικής υγείας και η αέναη αναζήτηση εξειδικευμένων και πανάκριβων υπηρεσιών.

Η σημερινή κατάσταση στο σύστημα οδοντιατρικής περίθαλψης στην Ελλάδα.

Στην Ελλάδα κυριαρχεί το μοντέλο οδοντιατρικής περίθαλψης των χωρών της Νότιας Ευρώπης, που χαρακτηρίζεται από την έντονη παρουσία του ιδιωτικού τομέα με μικρή ή καθόλου κρατική συμμετοχή. Οι υπηρεσίες του συστήματος είναι προσανατολισμένες, σχεδόν αποκλειστικά, στη θεραπεία των νοσημάτων του στόματος

Η Ελλάδα εμφανίζει την υψηλότερη αναλογία οδοντιάτρων ανά κάτοικο, σε όλη την Ευρώπη. Περισσότερο από το 90% των οδοντιάτρων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και η χρηματοδότηση των υπηρεσιών στα ιδιωτικά οδοντιατρεία γίνεται, σχεδόν αποκλειστικά, με ιδιωτική δαπάνη, δηλαδή τα χρήματα στον οδοντίατρο τα καταβάλει εξ ολοκλήρου ο ασθενής. Ταυτόχρονα, η χρήση των οδοντιατρικών υπηρεσιών, από τους ενήλικες, είναι περιορισμένη και το ίδιο ισχύει και για τις τακτικές επισκέψεις στο οδοντιατρείο.

Η οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα από το 2008, δεν θα μπορούσε να αφήσει αλώβητο το σύστημα οδοντιατρικής φροντίδας, τραυματίζοντας ανεπανόρθωτα δομές, υπηρεσίες και τη στοματική υγεία του κοινωνικού συνόλου. Η μείωση και η απώλεια εισοδήματος, για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, περιορίζει –εάν δεν απαγορεύει- τη χρήση οδοντιατρικών υπηρεσιών, επιστρέφοντας δεκαετίες πίσω, όταν η επίσκεψη στον οδοντίατρο αφορούσε επείγοντα περιστατικά και η ενδεδειγμένη θεραπεία ήταν το σφράγισμα ή/και η εξαγωγή

Δυστυχώς, η απουσία κεντρικού σχεδιασμού και πολιτικής για τη στοματική υγεία, περιορίζει δραματικά τις δυνατότητες
ανταπόκρισης του συστήματος στις απαιτήσεις των καιρών. Η αφελής και λανθασμένη αντίληψη ότι τα νοσήματα του στόματος δεν απειλούν τη ζωή του ατόμου και άρα δεν αποτελούν βασική προτεραιότητα στο σχεδιασμό πολιτικών για την υγεία όπως, επίσης, η
απουσία σταθερής διεκδίκησης για μια συνολική αντιμετώπιση των ζητημάτων οδοντιατρικής φροντίδας του πληθυσμού, ευθύνονται, σε γενικές γραμμές, για το αδιέξοδο και την έλλειψη εναλλακτικών λύσεων στην παρούσα κατάσταση

Η Ομάδα Εργασίας προτείνει μεταξύ άλλων, τη συγκρότηση διαρκούς Επιστημονικής Επιτροπής Οδοντίατρων στο Υπουργείο Υγείας (Εθνική Επιτροπή Στοματικής Υγείας ή Συμβούλιο για τη Στοματική Υγεία) , τη δημιουργία επιτελικής οργανικής μονάδας στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας, σε επίπεδο Διεύθυνσης ή τουλάχιστον Τμήματος, με αντικείμενο την οργάνωση και το συντονισμό επιχειρησιακών σχεδίων, τη στελέχωση των επιτελικών Διευθύνσεων στον Τομέα ΠΦΥ στις ΥΠΕ, με Συντονιστές Οδοντίατρους (ΣΟΠ), που θα έχουν ως αντικείμενο την εφαρμογή των εθνικών σχεδιασμών και την εποπτεία των δράσεων, για την Πρωτοβάθμια Οδοντιατρική Φροντίδα.

Η αναδιοργάνωση του συστήματος θα βασιστεί στην ενεργοποίηση διαδικασιών και πρακτικών, που σήμερα τελούν σε χειμερία νάρκη, με στόχο τη λειτουργική διασύνδεση των κατάλληλα στελεχωμένων επιτελικών οργανικών μονάδων, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, των οδοντιατρικών υπηρεσιών του ΠΕΔΥ και άλλων συναρμόδιων φορέων. Αρμοδιότητα αυτών των διασυνδεδεμένων δομών, θα είναι ο σχεδιασμός, η εφαρμογή, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, διαδικασίες που θα πραγματοποιούνται μέσα από δράσεις, βάσει συγκεκριμένων επιχειρησιακών σχεδίων, προς επίτευξη συγκεκριμένων στόχων.

Η ανάπτυξη και η οργάνωση των οδοντιατρικών υπηρεσιών στο ΠΕΔΥ, θα γίνει σταδιακά και με χρονικό ορίζοντα πενταετίας. Σε αυτό το χρονικό διάστημα θα πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες προσαρμογές του συστήματος στις νέες συνθήκες και σχεδιασμούς.
Οι οδοντιατρικές μονάδες θα παρέχουν πλήρεις υπηρεσίες στα παιδιά έως 18 ετών αλλά και βασικές οδοντιατρικές υπηρεσίες σε ενήλικες, ανάλογα με το δυναμικό των μονάδων, με προτεραιότητα στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Ο δημόσιος οδοντιατρικός χάρτης της χώρας

Τον Ιανουάριο του 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η Ομάδα Εργασίας, υπηρετούν συνολικά 542 οδοντίατροι, από τους οποίους 148 απασχολούνται σε 106 Κέντρα Υγείας και 388 σε 134 Μονάδες Υγείας, ενώ παρατηρούνται κενά σε 102 Κέντρα Υγείας και 25 Μονάδες Υγείας (δηλαδή δεν έχουν καθόλου οδοντιατρικό προσωπικό). Τα Κέντρα Υγείας παρέχουν υπηρεσίες σε παιδιά και καλύπτουν επείγοντα περιστατικά στο γενικό πληθυσμό ενώ οι Μονάδες Υγείας λειτουργούν με τον προηγούμενο κανονισμό του ΕΟΠΥΥ, που παρέχει το σύνολο των οδοντιατρικών θεραπειών (με εξαίρεση την ακίνητη προσθετική) σε όλες τις ηλικίες.

Οι ήδη κατακερματισμένες οδοντιατρικές υπηρεσίες, έχουν πληγεί από διάφορους παράγοντες και απαιτείται η αναδιοργάνωση και η περαιτέρω ανάπτυξή τους.

Διαβάστε ακόμη:

Δόντια: Πότε «δείχνουν» εγκεφαλικό και καρδιοπάθεια

Ούλα που ματώνουν: Τι δείχνουν για την υγεία σας