ΕΚΕΠΥ: Απαραίτητη η άμεση διενέργεια ασκήσεων ετοιμότητας στα νοσοκομεία

Οργανωτικά κενά, επίσης, εγκυμονούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Ο διοικητής του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ), Νίκος Παπαευσταθίου, εξηγεί στο in.gr πώς μπορεί να οργανωθεί καλύτερα το ΕΣΥ και χωρίς επιπλέον κόστος για το κράτος.

Κύριε Παπαευσταθίου, αν και το ΕΚΕΠΥ υπάρχει περίπου 10 χρόνια, το ευρύ κοινό γνωρίζει ελάχιστα για το ρόλο του στο ΕΣΥ. Πείτε μας εν συντομία ποιες είναι οι αρμοδιότητές του.

Το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας αποτελεί τον διάδοχο του Συντονιστικού Οργάνου Τομέα Υγείας που ιδρύθηκε το 2004 για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων. Το 2005 αποφασίστηκε η μετονομασία του σε ΕΚΕΠΥ, με αρμοδιότητα τον συντονισμό, έλεγχο και την εύρυθμη λειτουργία των νοσοκομείων, καθώς τον συντονισμό για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση κρίσεων στους υγειονομικούς σχηματισμούς. Αποτελεί δηλαδή το απόλυτο διαχειριστικό κέντρο επιχειρήσεων του υπουργείου Υγείας. Σήμερα το ΕΚΕΠΥ λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες, λύνοντας οποιασδήποτε μορφής προβλήματα παρουσιάζονται σε συνεργασία με φορείς, όπως η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας, η ΕΛ.ΑΣ., το Πυροσβεστικό και Λιμενικό Σώμα και αναλαμβάνει αυτόματα τη διαχείριση οποιασδήποτε έκτακτης ανάγκης, είτε με παροχή οδηγιών, είτε με επί τόπου αποστολή κλιμακίου.

Δηλαδή το ΕΚΕΠΥ είναι αρμόδιο για την εκπόνηση σχεδίων αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών και πανδημιών;

Πράγματι, από την πρώτη στιγμή της ύπαρξης του το ΕΚΕΠΥ έχει εκπονήσει συγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια, όπως ο «Περσέας» και ο «Σώστρατος» για την αντιμετώπιση πανδημιών και φυσικών φαινομένων, τα οποία έχουν κοινοποιηθεί σε όλες τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και τις διοικήσεις των νοσοκομείων, όπου περιγράφονται βήμα-βήμα όλες οι ενέργειες που πρέπει να κάνει το εμπλεκόμενο προσωπικό, ώστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να αντιμετωπίσει μια έκτακτη ανάγκη ή κρίση.

Τι περιλαμβάνουν αυτά τα σχέδια;

Περιλαμβάνουν οτιδήποτε θα μπορούσε να προβλεφθεί ως έκτακτη ανάγκη και κρίση, και απαιτούν τη λεγόμενη «ονομαστικοποίηση», γιατί αυτό είναι το δυνατό χαρτί στην εκπόνηση ενός σχεδίου. Και τι εννοώ με την ονομαστικοποίηση; Όταν έχουμε δέκα διαφορετικές ενέργειες ή λειτουργίες που πρέπει να γίνουν αντανακλαστικά στην περίπτωση που προκύψει μια έκτακτη ανάγκη, επειδή θα επικρατήσει πανικός και ενδεχομένως δε θα έχουμε την πολυτέλεια να σκεφτούμε πως θα λειτουργήσουμε, πρέπει να λειτουργήσουμε αντανακλαστικά. Αλλά πρέπει να έχει προαποφασιστεί ποιος θα κάνει τι. Για να μην υπάρξει κομφούζιο και να υπάρξει σε πραγματικό χρόνο αντιμετώπιση του φαινομένου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε να μην υπάρξουν απώλειες ή αν υπάρξουν να ελαχιστοποιηθούν.

Οι ασκήσεις ετοιμότητας είναι υποχρεωτικές για τα νοσοκομεία;

Φυσικά και το ΕΚΕΠΥ έχει ζητήσει απ' όλους τους υγειονομικούς σχηματισμούς, με αποκλειστική και απόλυτη ευθύνη των διοικήσεων τους να ονομαστικοποιήσουν τα σχέδια και να πραγματοποιούν ασκήσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, όποτε οι διοικήσεις το κρίνουν απαραίτητο. Να τονίσουμε ότι λόγω της μεγάλης εμπειρίας μου στον τομέα της υγείας και από την προηγούμενη θέση μου ως πρόεδρος του ΕΚΑΒ, έχω ακούσει έναν αντίλογο που με στεναχωρεί, ότι δηλαδή υπάρχει έλλειψη προσωπικού, υπάρχει καταπόνηση του υπάρχοντος προσωπικού και που να βρεθεί χρόνος για ασκήσεις. Δεν είναι όμως πολυτέλεια να μάθεις να χρησιμοποιείς τον πυροσβεστήρα για παράδειγμα, και δεν έχει σχέση με το πόσες βάρδιες έχει κάνει κάποιος για να πατήσει εγκαίρως το κουμπί του συναγερμού ή με μια τηλεφωνική κλήση να δώσει το σήμα ότι συμβαίνει κάτι επείγον ώστε να σταλεί βοήθεια. Γιατί σε μια έκτακτη ανάγκη αυτός που έχει εκπαιδευτεί θα σώσει τον εαυτό του και άλλους ανθρώπους. Άρα είναι αστεία η δικαιολογία «που να κουράζουμε τώρα το προσωπικό», γιατί δεν κουράζεται κανένας από τέτοιες ασκήσεις που μπορεί να έχουν διάρκεια μισή ώρα και που εν τέλει όλες αυτές οι ενέργειες γίνονται αντανακλαστικά.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που έγινε τέτοιου είδους άσκηση και πότε προβλέπετε να ξαναγίνει;

Σύμφωνα με τα όσα γνωρίζω, τέτοιες ασκήσεις έχουν να γίνουν τα τελευταία δύο χρόνια. Επειδή έχω αναλάβει από τις 20 Αυγούστου, δεν ξέρω εάν σε μικρότερη έκταση και μεμονωμένα νοσοκομεία έχουν προχωρήσει σε τέτοιες ασκήσεις, που αν το έχουν πράξει είναι προς τιμήν των διοικήσεων τους. Όμως, κάτι τέτοιο δεν έχει έρθει σε γνώση μου καθώς δεν βρήκα και πολλά ενημερωτικά αρχεία όταν παρέλαβα για να μπορέσω να σας απαντήσω με βεβαιότητα. Άρα σε επίπεδο χώρας τουλάχιστον 1-2 χρόνια έχουν να πραγματοποιηθούν τέτοιες ασκήσεις.

Μήπως το κόστος διενέργειας των ασκήσεων είναι απαγορευτικό εν καιρώ οικονομικής ένδειας;

Δεν κοστίζει απολύτως τίποτα και θα πρέπει επιτέλους να απεμπλέξουμε το θέμα του κόστους από την οργάνωση και λειτουργία των υγειονομικών δομών.

Αφού δεν είναι θέμα κόστους, τότε γιατί δεν έγιναν οι ασκήσεις την τελευταία διετία; Ευθύνονται οι διοικήσεις των νοσοκομείων;

Δεν θα το πω εγώ αυτό. Θα πω μόνο πως είναι θέμα οργάνωσης και συντονισμού. Δηλαδή νοικοκυρέματος και αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκη ότι χρειάζεσαι χρήματα. Σημαίνει ότι βάζεις την κοινή λογική για να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις μια κατάσταση. Όπως θα το έκανες και στο σπίτι σου αν έπιανε φωτιά. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να λειτουργήσεις και στον χώρο που εργάζεσαι.

Μιας και αναφέρατε το παράδειγμα της πυρκαγιάς, πιστεύετε ότι το τραγικό περιστατικό στο Δαφνί με τη φωτιά που στοίχισε ανθρώπινες ζωές οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είχαν γίνει ασκήσεις ετοιμότητας του προσωπικού για έκτακτα συμβάντα;

Σύμφωνα με το πόρισμα πολλοί εργαζόμενοι δεν γνώριζαν που βρίσκονταν οι πυροσβεστήρες, ενώ άλλοι είπαν ότι δεν ήξεραν πώς να τους χρησιμοποιήσουν. Και μπορεί να φαντάζει απλή η χρήση του πυροσβεστήρα αλλά δεν είναι. Χρειάζεται σωστή τεχνική για να είναι αποτελεσματική η πυρόσβεση. Και χρειάζεται μόλις ένα λεπτό να μάθεις να το κάνεις σωστά. Με αφορμή, λοιπόν, το περιστατικό στο Δαφνί στείλαμε κατ' επείγον έγγραφο σε όλες τις διοικήσεις των ΥΠΕ με το οποίο ζητάμε να ορίσουν 1-2 κομβικά νοσοκομεία της αρμοδιότητας τους, όπου θα πρέπει να γίνει, τόσο άσκηση πυρόσβεσης όσο και εικονικής εκκένωσης θαλάμου σε περίπτωση για πυρκαγιάς ή σεισμού. Και οι ασκήσεις πρέπει να γίνουν εντός Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, πανελλαδικά. Είναι αδύνατον να πηγαίνεις σε νοσοκομείο και να βλέπεις μπροστά τις εξόδους κινδύνου κούτες. Σε μια έκτακτη περίπτωση εξαιτίας αυτού μπορεί να κινδυνεύσουν και να χαθούν ανθρώπινες ζωές.

Επίσης, σε συνεργασία με τον Αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος θα σταλούν σε όλα τα Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας κλιμάκια πυροσβεστών για να κάνουν επίδειξη κατάσβεσης πυρκαγιάς. Μπορεί να σας φανεί αστείο, αλλά σε περιοχές της Ελλάδας που δεν ισχύσει το 199 για κλήση της Πυροσβεστικής αλλά τοπικά τηλεφωνικά νούμερα, πολλά άτομα από το προσωπικό των δομών υγείας δεν γνωρίζει ποιο είναι αυτό. Και μιλάμε για τηλεφωνικούς αριθμούς έκτακτης ανάγκης που θα μπορούσαν να είναι αναρτημένοι. Το Α και το Ω στη διαχείριση κρίσεων είναι η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση. Και επειδή προέρχομαι από το ΕΚΑΒ ξέρω ότι ο χρόνος μετράει. Όσο πιο γρήγορα αναγγείλεις την έκτακτη ανάγκη τόσο πιο γρήγορα θα έρθει η βοήθεια.

Η διενέργεια των ασκήσεων είναι υποχρεωτική; Σκοπεύετε να εκδώσετε κάποια έκθεση σχετικά με την ετοιμότητα των νοσοκομείων μετά την ολοκλήρωση τους;

Τα σχέδια είναι υποχρεωτικά από τη στιγμή που έχει σταλεί σχετική εντολή από το ΕΚΕΠΥ. Δεν κάνουμε τις ασκήσεις, ούτε για να φωνάξουμε τους δημοσιογράφους και να βγάλουμε φωτογραφίες, ούτε για να δώσουμε συνέντευξη τύπου και να πούμε ότι όλα πήγαν τέλεια και αν προκύψει πρόβλημα να σας πούμε δεν ξέρουμε τι έφταιξε.

Φυσικά και θα συνταχθεί έκθεση που θα δημοσιοποιηθεί, γιατί πιστεύω ότι η πληροφορία πρέπει να διαχέεται γιατί έτσι γινόμαστε καλύτεροι. Και θα κάνω προσπάθεια να παραστώ σε όλες τις ασκήσεις αυτοπροσώπως. Θέλω να δώσω το μήνυμα ότι το ΕΚΕΠΥ βρίσκεται κοντά σε όλους για να βοηθήσει. Όχι για να ελέγξει ή να επιπλήξει. Θέλουμε να εντοπίσουμε τα κενά και να τα διορθώσουμε. Γιατί αν καταφέρουμε να λειτουργήσουμε αντανακλαστικά, θα έχουμε κάνει ένα τεράστιο βήμα προς μια επιτυχημένη αντιμετώπιση ενός έκτακτου γεγονότος.

Η σχεδιαζόμενη συνένωση ΕΚΕΠΥ - ΕΚΑΒ, πιστεύετε ότι μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις;

Ναι το πιστεύω. Όμως, δεν πρέπει να γίνει στο πόδι, γιατί η υπηρεσία που θα προκύψει πρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά στον προνοσοκομειακό χώρο και ταυτόχρονα να μπορεί να λειτουργήσει συντονιστικά στο τομέα της υγείας και της διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και κρίσεων. Συνεπώς δεν είναι απλό να πούμε ότι θα συνενωθούν οι δυο υπηρεσίες.

Με τους γιατρούς του ΕΚΕΠΥ τι γίνεται; Εξακολουθούν να είναι απλήρωτοι;

Δυστυχώς παραμένουν απλήρωτοι πάνω από έναν χρόνο και αυτό έχει οδηγήσει στη μείωση τους από 150 σε 50. Να διευκρινίσουμε ότι πρόκειται για γιατρούς δημόσιων νοσοκομείων (ειδικευόμενοι και ειδικευμένοι), οι οποίοι κάνουν 6-7 εφημερίες στο ΕΚΕΠΥ, δίνοντας λύσεις σε ζητήματα που αφορούν τόσο το πρόγραμμα εφημεριών των νοσοκομείων, όσο και σε μαζικές διακομιδές ασθενών σε περίπτωση έκτακτου γεγονότος.

Οι γιατροί του ΕΚΕΠΥ διαχειρίζονται και τις κλίνες των ΜΕΘ;

Όχι, η διαχείριση γίνεται από το ΕΚΑΒ. Παρόλο που αν κοιτάξετε στον οργανισμό του ΕΚΕΠΥ θα δείτε ότι βάσει του τελευταίου προεδρικού διατάγματος αναφέρεται ότι η διαχείριση των ΜΕΘ είναι αρμοδιότητα του ΕΚΕΠΥ.

Σε περίπτωση πανδημίας γρίπης θα μπορούσε το ΕΚΕΠΥ να συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση;

Θα μπορούσαμε να προτείνουμε μέτρα προστασίας και προφύλαξης, τόσο του προσωπικού των νοσοκομείων, όσο και καλύτερης διαχείρισης της κατάστασης, ώστε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο και να μην έχουμε εξάπλωση. Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των κρουσμάτων αυτό δεν είναι αρμοδιότητα του ΕΚΕΠΥ είναι των διοικήσεων των νοσοκομείων.

Πηγή: in.gr