Ημερίδα "ΜΜΕ & Εξαρτήσεις": Να στραφούμε στους εξαρτημένους και στις ανάγκες τους

Τις εργασίες της Ημερίδας τίμησαν με την παρουσία τους οι κ.κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, Υπουργός Υγείας και Γιάννης Πανούσης, Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη καθώς και η Δρ. Χριστίνα Παπουτσοπούλου- Διαμαντοπούλου, Εθνική Συντονίστρια για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών, ενώ συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι και στελέχη συναρμόδιων φορέων, δημοσιογράφων, καθηγητών και φοιτητών από Σχολές Μ.Μ.Ε. και Δημοσιογραφίας.

Ο κ. Καφετζόπουλος τόνισε ακόμη: « Οι μέχρι σήμερα κυβερνητικές πολιτικές στηρίχτηκαν σε μια λογική διαχείρισης της εικόνας των εξαρτημένων ατόμων, παρά από τη λογική της επίλυσης των πραγματικών αναγκών και προβλημάτων τους, με αποτέλεσμα την έμφαση στην καταστολή και την απαγόρευση. Από την άλλη μεριά, οι δράσεις των φορέων, των συλλογικοτήτων και των κινημάτων είχαν έναν αποσπασματικό χαρακτήρα, χωρίς την ενιαία και επικεντρωμένη στρατηγική που θα επέτρεπε τη συγκρότηση μιας ευρείας και αποτελεσματικής κοινωνικής συμμαχίας. Κατά συνέπεια, η αλλαγή της πολιτικής πρέπει να έχει δύο κύρια χαρακτηριστικά. Από τη μια μεριά την εγκατάλειψη των κατασταλτικών μεθόδων και στρατηγικών και την ελεύθερη και καθολική πρόσβαση όλων των εξαρτημένων ατόμων στη θεραπεία, σύμφωνα με τις ανάγκες τους και τις επιλογές τους. Από την άλλη, τη συγκρότηση αυτής της κοινωνικής συμμαχίας για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών, με τη δημιουργία των ευρύτερων δυνατών συναινέσεων και την απαλλαγή από την εσωστρέφεια, τις ατέρμονες και ατελέσφορες συζητήσεις των ειδικών, τις ιδεολογικές ή «φιλοσοφικές» διαφορές πολιτικών και πρακτικών, το lobbying και τις συντεχνιακές διεκδικήσεις. Είναι καιρός να στραφούμε στους ίδιους τους εξαρτημένους συνανθρώπους μας, να προσδιορίσουμε και να σεβαστούμε τις ανάγκες τους. Αυτό θα γίνει με καλά στοχευμένες και τεκμηριωμένες δράσεις ώστε να κάνουμε πραγματικότητα το δικαίωμά τους στη θεραπεία και την απεξάρτηση».

Ο κ. Π. Κουρουμπλής επεσήμανε στο χαιρετισμό του ότι καλό θα ήταν να αποφεύγεται ο όρος «κοινωνική ένταξη» και να χρησιμοποιείται αντί αυτού ο όρος «αλληλοϋποδοχή», καθώς, όπως είπε, «δεν πρόκειται για συνειδητή παράβαση ενός εξαρτημένου ανθρώπου». Για το ρόλο των ΜΜΕ τόνισε: «Το μιντιακό σύστημα μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην απαλλαγή της κοινωνίας από προκαταλήψεις που σκοτώνουν τις ανθρώπινες σχέσεις και «βιάζουν» τις ψυχές ανθρώπων». Πολλές φορές τα ΜΜΕ, υπακούοντας στη λογική της τηλεθέασης, της ακροαματικότητας, και της κυκλοφορίας των εντύπων δεν προβάλλουν, όπως θα έπρεπε, σοβαρά ζητήματα, όπως αυτό που συζητούμε σήμερα».

Ο Υπουργός κάλεσε τους δημοσιογράφους και τους εκδότες να συνεισφέρουν περισσότερο στην προσπάθεια ενημέρωσης των πολιτών για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα. «Πρέπει να δουλέψουμε με μια τέτοια αντίληψη που θα ενοποιεί και θα δίνει κίνητρα στη συλλογική προσπάθεια. Είμαι βέβαιος ότι όποιες οικονομικές δυσκολίες κι αν υπάρχουν μπορούμε να τα καταφέρουμε. Πρέπει να εργαστούμε, να οραματιστούμε, να ονειρευτούμε. Άνθρωπος χωρίς όραμα και χωρίς όνειρο δε νοείται. Εμείς θέλουμε τον άνθρωπο και με λογική και με συναίσθημα. Κλείνοντας το χαιρετισμό του ο κ. Κουρουμπλής έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην προσπάθεια που καταβάλλουν καθημερινά οι άνθρωποι του ΟΚΑΝΑ, διαβεβαιώνοντας τους παρευρισκόμενους ότι «παρά τις δυσκολίες θα είμαστε δίπλα τους γιατί θέλουμε μια κοινωνία αλληλοϋποδοχής, αλληλεγγύης, χωρίς διακρίσεις. Μια κοινωνία που θα γεύεται την ομορφιά της ζωής».

Ο κ. Γ. Πανούσης ξεκίνησε την ομιλία του επισημαίνοντας ότι «η πολιτική κατά των ναρκωτικών, είτε είναι νομοθετική είτε είναι κοινωνικοπροληπτική, επηρεάζεται πάρα πολύ από τον τρόπο που προβάλλουν τα ΜΜΕ τους κινδύνους από τη χρήση, από το χρόνο που αφιερώνεται στις ενημερωτικές εκπομπές ή και από την έμφαση που δίνεται στους αποτελεσματικούς τρόπους και τα μέτρα διαχείρισης. ... Πρέπει να απαντήσουμε με απομυθοποιήσεις. Κι όχι με νέους μύθους. Η μυθοποίηση, όπως κι η δαιμονοποίηση των ναρκωτικών, δεν συμβάλλουν στην μακροπρόθεσμη στρατηγική διαχείρισης του φαινομένου. Κι αφού τα ναρκωτικά και, κυρίως, οι χρήστες, συνδέονται άρρηκτα με το φόβο, το παιχνίδι του θανάτου και με την ανασφάλεια της ενδεχόμενης θυματοποίησης, τότε θα έπρεπε οι νόμοι και οι άνθρωποι των media να αναλάβουν την πρωτοβουλία της αποφόρτισης του κλίματος. Κρίσιμος είναι ο ρόλος των δημοσιογράφων, που πρέπει να συνδυάζει γνώση και ευαισθησίες. Αποφεύγοντας την προβολή των δικών του ιδεολογικών θέσεων, κυρίως μέσω λεκτικών τεχνασμάτων. Ο δημόσιος λόγος περί εξαρτησιογόνων ουσιών πρέπει να είναι νηφάλιος, να μην εντάσσεται σε πολιτικά παιχνίδια, σε ιδεολογικές διαμάχες και σε κοινωνικούς στιγματισμούς. Ωστόσο, για να αλλάξει άποψη η κοινή γνώμη δεν αρκεί ούτε ο νόμος, ούτε η δημοσιογραφική δεοντολογία. Πρέπει προηγουμένως να αλλάξει ριζικά το κοινωνικό και ιδεολογικό κλίμα μέσα στο οποίο ή λόγω του οποίου παράγονται και καταναλώνονται όλα αυτά τα προϊόντα των κυρίαρχων μύθων. Πρέπει όλοι να αγωνιστούμε για να συμβεί αυτό το ταχύτερο δυνατόν.»

Στο χαιρετισμό της η Εθνική Συντονίστρια για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών Δρ Χριστίνα Παπουτσοπούλου – Διαμαντοπούλου ανέφερε: «Τα ΜΜΕ μπορεί να προκαλέσουν και να ενδυναμώσουν, καθώς μπορεί να μετατραπούν σε εργαλείο διαχείρισης και αντιμετώπισής του. Η διαχείριση της πληροφορίας από τα ΜΜΕ αναδεικνύεται σε σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία συλλογικής συνείδησης στην πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών». Ενώ ολοκληρώνοντας την παρέμβασή της, τόνισε: «Πιστεύω ότι πρέπει να διαχειριστούμε σωστά την παράμετρο της επικοινωνίας και της προβολής και να θυμόμαστε ότι το ζητούμενο είναι να κερδίσουμε τη μάχη κατά των ναρκωτικών με τη δημιουργία πραγματικών δεσμών με κοινωνικά κινήματα, την κοινωνία, τους φορείς, τους δασκάλους, τους γονείς και τα παιδιά. Είναι μεγάλη η δύναμη των ΜΜΕ για να μιλάνε και να αγγίζουν τις ψυχές των ανθρώπων επί της ουσίας.»

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Γιώργος Πλειός, Καθηγητής - Πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστήμιου Αθηνών, ο οποίος τόνισε: «Η τοξικοεξάρτηση, ως κοινωνικό φαινόμενο, αποτελεί μια κοινωνική κατασκευή. Στη σύγχρονη κοινωνία, η οποία εκτός των άλλων είναι και μια κοινωνία των μέσων επικοινωνίας, τα ΜΜΕ επιτελούν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία της κατασκευής των κοινωνικών προβλημάτων, λ.χ. τι είναι και τι δεν είναι κοινωνικό πρόβλημα, των αιτιών τους, της έκτασής τους, των συνεπειών τους. Κυρίως, όμως, τα ΜΜΕ παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση και την επικράτηση των στρατηγικών για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, όπως η τοξικοεξάρτηση. Στο πλαίσιο αυτό, τρία είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν. Πρώτον, η συνεχής εκπαίδευση των δημοσιογράφων που καλύπτουν μια θεματολογία, δεύτερον, η αμερόληπτη, επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση του κοινού, ιδίως για θέματα που απαιτούν τέτοια πληροφόρηση και τρίτον η εκπαίδευση του ίδιου του κοινού, αλλά και του πολιτικού κόσμου που λαμβάνει τις κρίσιμες αποφάσεις για το θέμα.»

Η κυρία Νανά Νταουντάκη, Δημοσιογράφος - Εκπρόσωπος της ΕΣΗΕΑ ανέφερε ότι "o υπερβολικός φωτισμός μιας είδησης και κυρίως ο δραματοποιημένος φωτισμός μίας μόνο πλευράς της (το σώμα, το πτώμα, το αίμα, το απεχθές, το διαφορετικό) δεν αφήνει χώρο για συνολικότερη εξέταση του ζητήματος και απομακρύνει ακόμη περισσότερο τα αίτια μία κατάστασης ή μίας πράξης, τις κοινωνικές συνθήκες μέσα τις οποίες αναπτύχθηκε, τις κοινωνικές δομές (ή μάλλον την ανυπαρξία δομών) που θα μπορούσε να το έχει ενδεχομένως προλάβει."

Οδηγός για τα θέματα των ναρκωτικών

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ο «Οδηγός για την έγκυρη παρουσίαση θεμάτων σχετικά με τα ναρκωτικά». Παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία του Οδηγού, η κυρία Λίνα Πλαγιανάκου, Υπεύθυνη του Τμήματος Διεθνών και Δημοσίων Συνεργασιών του ΟΚΑΝΑ επεσήμανε: «Ως αρμόδιοι για θέματα επικοινωνίας σε ένα τόσο εξειδικευμένο γνωστικό πεδίο, όπως είναι αυτό των εξαρτήσεων, είχαμε την υποχρέωση να αποκωδικοποιήσουμε τους επιστημονικούς όρους και να μεταφράσουμε την «επιστημονική διάλεκτο», ώστε αυτή να γίνει προσιτή στο ευρύ κοινό χωρίς, όμως, να χάσει την εγκυρότητα, το μέτρο και τη νηφαλιότητα. Με τη δημιουργία αυτού του «Οδηγού» στόχος μας ήταν να συγκεντρώσουμε την αποσπασματική γνώση που μέχρι στιγμής έχει διαχυθεί στο ευρύ κοινό και να συνθέσουμε ένα είδος βάσης, πάνω στην οποία θα προστίθενται οι επόμενες πληροφορίες. Αυτό που ελπίζουμε οι εξειδικευμένοι στο χώρο των εξαρτήσεων φορείς είναι να παραμείνουμε στην αντίληψη κοινού και δημοσιογράφων ως η πιο αξιόπιστη πηγή αποκωδικοποίησης εννοιών και αναζήτησης γνώσης».

Τον «Οδηγό για την έγκυρη παρουσίαση θεμάτων σχετικά με τα ναρκωτικά» μπορείτε να τον βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο http://www.okanacampaign2015.gr/images/ebooks/OKANA-MediaKit/index.html

Διαβάστε ακόμη:

Παγκόσμια Ημέρα κατά των ναρκωτικών: Η εξάρτηση έχει λύση και απαιτεί σύγχρονες πολιτικές