Ο ρόλος «κλειδί» των πανεπιστημιακών κατατάξεων στην επιλογή πανεπιστημιακού ιδρύματος

Διότι, εκτός του ότι καθορίζει το πώς θα αξιοποιήσει τα πρώτα χρόνια αμέσως μετά την ενηλικίωσή του, διαγράφει σε μεγάλο βαθμό και την επαγγελματική του πορεία για το υπόλοιπο της ζωής του, διαγράφει ουσιαστικά το μέλλον του.

Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν πανεπιστημιακά ιδρύματα που συγκαταλέγονται στις λίστες με τα κορυφαία παγκοσμίως. Σήμερα, μάλιστα, τα κυπριακά πανεπιστήμια συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πολύ αξιόλογες επιλογές, όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και για φοιτητές από άλλες χώρες που επιλέγουν, ενδεικτικά το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, για σπουδές στον τομέα Οικονομίας και Επιχειρήσεων, καθώς κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων παγκοσμίως, πρώτο σε Ελλάδα και Κύπρο και 35ο στην ΕΕ.

Πράγματι, η ένταξη των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της Κύπρου στις πανεπιστημιακές κατατάξεις που αξιολογούν την ανώτατη εκπαίδευση παγκοσμίως, αποτέλεσε σημείο - «κλειδί» για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου, εν γένει. Οι διεθνείς οργανισμοί κατάταξης πανεπιστημίων, οι οποίοι αξιολογούν, συγκρίνουν και στη συνέχεια κατατάσσουν τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, έχουν πλέον εντάξει την Κύπρο στις λίστες τους, με αποτέλεσμα την ακόμα μεγαλύτερη διάδοση της ποιότητας των σπουδών στην Κύπρο. Άλλωστε, οι πανεπιστημιακές αυτές κατατάξεις είναι το κύριο «εργαλείο» που χρησιμοποιούν υποψήφιοι φοιτητές ανά τον κόσμο, ούτως ώστε να επιλέξουν πανεπιστήμιο για τις σπουδές τους.

Τα «εχέγγυα» που προσφέρουν σε κάθε σπουδαστή οι πανεπιστημιακές κατατάξεις

Οι πανεπιστημιακές κατατάξεις, κατατάσσουν πανεπιστήμια παγκοσμίως, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων και μετρήσεων και παρέχουν μια αντικειμενική και συγκριτική αξιολόγηση της ποιότητας και της απόδοσής τους. Παρέχουν πληροφορίες για την ποιότητα της διδασκαλίας, της έρευνας, της επιρροής στην κοινωνία, τη διεθνή προοπτική και άλλους δείκτες απόδοσης των πανεπιστημίων, με αποτέλεσμα οι μελλοντικοί φοιτητές, ερευνητές αλλά και πιθανοί εργοδότες, να μπορούν να συγκρίνουν και να επιλέγουν ό,τι ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες τους.

Συν τοις άλλοις, οι κατατάξεις προωθούν τον ανταγωνισμό μεταξύ των πανεπιστημίων, καθώς αυτά προσπαθούν να βελτιώσουν την απόδοσή τους για να καταταχθούν ψηλότερα στις λίστες, κάτι που διεγείρει την πρόοδο και την καινοτομία στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, που πλέον κατέχει περίοπτη θέση στην κατάταξη των κυπριακών πανεπιστημίων στη λίστα «Τimes Higher Education, World University Rankings By Subject» για το 2023, σε πέντε ενδεικτικά αντικείμενα: Επιχειρήσεις και Οικονομικά, Εκπαίδευση, Κλινική και Υγεία, Ψυχολογία καθώς και Κοινωνικές Επιστήμες. Η συγκεκριμένη λίστα άλλωστε, θεωρείται ως μία από τις πλέον αξιόπιστες παγκοσμίως, καθώς εστιάζει στην ποιότητα των παρεχόμενων σπουδών σε συγκεκριμένο, κάθε φορά, αντικείμενο.

Οι τρεις άξονες που διαχωρίζουν τις πανεπιστημιακές κατατάξεις

Εν τούτοις, αξίζει να επισημανθεί πως οι πανεπιστημιακές κατατάξεις δεν προκύπτουν όλες με βάση τα ίδια κριτήρια – γι’ αυτό και διαφέρουν. Στα ερωτήματα: «Ποια είδη πανεπιστημιακών κατατάξεων υπάρχουν;», «Ποιες είναι οι κυριότερες πανεπιστημιακές κατατάξεις;», «Υπάρχουν κατατάξεις που θα έπρεπε να έχουν μεγαλύτερη και λιγότερη βαρύτητα στη διαδικασία επιλογής ενός πανεπιστημίου;», οι απαντήσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές, ώστε να μπορεί κάθε μελλοντικός φοιτητής να «διαβάζει» σωστά την κάθε κατάταξη.

Σε γενικές γραμμές, οι πανεπιστημιακές κατατάξεις διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

• Εκείνες που αξιολογούν τα πανεπιστήμια με βάση τη συνολική τους ποιότητα και τα κατατάσσουν σε σύγκριση με τα καλύτερα στον κόσμο,
• Εκείνες που αξιολογούν τα πανεπιστήμια για τις επιδόσεις τους σε επί μέρους ακαδημαϊκά αντικείμενα και
• Εκείνες που αξιολογούν τα πανεπιστήμια με βάση τη συνεισφορά τους στην κοινωνία και όχι το ακαδημαϊκό τους κύρος.

Μάλιστα, με βάση τη συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση, είναι ξεκάθαρο ότι οι κατατάξεις που εμπίπτουν στις δύο πρώτες κατηγορίες και αξιολογούν την ποιότητα -επί μέρους και συνολικά- της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης που παρέχουν τα πανεπιστήμια, έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα. Και αυτό, διότι αποτελούν «εργαλεία» που θα πρέπει να αξιοποιεί ένας μελλοντικός φοιτητής και μία μέλλουσα φοιτήτρια, καθώς προσφέρουν μια αντικειμενική εικόνα των προσδοκιών που θα πρέπει να έχει καθένας από το πανεπιστήμιο που θα επιλέξει.

Οι πιο δημοφιλείς και αξιόπιστες κατατάξεις που προκύπτουν με βάση τη συνολική ποιότητα της προσφερόμενης εκπαίδευσης ενός πανεπιστημίου, είναι οι εξής:

• Times Higher Education (THE) World University Rankings: Εκδόθηκε πρώτη φορά το 2004 και βασίζεται σε 13 κριτήρια, όπως η διδασκαλία, η έρευνα, οι αναφορές, η βιομηχανική γνώση και η διεθνής προοπτική. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.

• Academic Ranking of World Universities (ARWU) ή Shanghai Rankings: Εκδόθηκε πρώτη φορά το 2003 και βασίζεται σε 6 κριτήρια, όπως ο αριθμός των αποφοίτων και των καθηγητών που έχουν κερδίσει βραβεία Nobel, ο αριθμός των ερευνητών που εμπεριέχονται ως παραπομπές στις επιστημονικές εκδόσεις, ο αριθμός των άρθρων που δημοσιεύονται στα περιοδικά Nature και Science κ.α.. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.

• QS World University Rankings: Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2004 και λαμβάνει υπόψη 6 κριτήρια, όπως η ακαδημαϊκή φήμη, η φήμη του εργοδότη, οι ακαδημαϊκές αναφορές ανά καθηγητή, η αναλογία καθηγητών/φοιτητών, η διεθνής διάσταση και οι διεθνείς συνεργασίες. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.

Η πιο δημοφιλής κατάταξη, με τη μεγαλύτερη αναγνώριση και επιρροή παγκοσμίως είναι η Times Higher Education World University Rankings. Με βάση αυτή, προκύπτει η εξής κατάταξη ελληνικών και κυπριακών πανεπιστημίων:

1. Πανεπιστήμιο Κρήτης (401–500)
1. Πανεπιστήμιο Κύπρου (401–500)
1. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (401–500)
4. Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (501-600)
4. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (501–600)
6. Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (601-800)
7. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (801-1000)
7. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (801-1000)
7. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (801-1000)
7. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (801-1000)
7. Πανεπιστήμιο Αιγαίου (801-1000)
7. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (801-1000)
13. Πανεπιστήμιο Πατρών (1001–1200)
13. Πολυτεχνείο Κρήτης (1001–1200)
15. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (1201–1500)
15. International Hellenic University (1201–1500)
15. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (1201–1500)
18. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (1501+)
18. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (1501+)

Όσον αφορά στις πανεπιστημιακές κατατάξεις που εστιάζουν σε συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς τομείς, μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά χρήσιμα εργαλεία ως προς την επιλογή σπουδών. Για παράδειγμα, ένας υποψήφιος σπουδαστής στον τομέα της Υγείας, μπορεί να συμβουλευτεί την αντίστοιχη λίστα και να οδηγηθεί σε χρήσιμα συμπεράσματα. Σύμφωνα με τον δείκτη «Τimes Higher Education, World University Rankings By Subject» για το 2023, στο αντικείμενο «Κλινική και Υγεία», τα κυπριακά πανεπιστήμια κατατάσσονται ως εξής:

Δείτε αναλυτικά στους πίνακες που ακολουθούν την κατάταξη των κυπριακών πανεπιστημίων στη λίστα Τimes Higher Education, World University Rankings By Subject για το 2023, σε μερικά ακόμα ενδεικτικά αντικείμενα:

Η Κύπρος διεκδικεί και καταλαμβάνει τη θέση που της αξίζει στο παγκόσμιο εκπαιδευτικό στερέωμα, με βάση τις ποιοτικές σπουδές που παρέχει. Οι Κύπριοι νέοι, αλλά και επίδοξοι φοιτητές από όλο τον κόσμο, έχουν πλέον την ευκαιρία να ακολουθήσουν στη Λευκωσία τις σπουδές που επιθυμούν, αντάξιες και εφάμιλλες πανεπιστημιακών ιδρυμάτων όλου του ανεπτυγμένου κόσμου. Με προσεκτική επιλογή, με έρευνα και κριτική σκέψη, όλες οι πόρτες για το μέλλον είναι ανοιχτές, σε κάθε τομέα ενδιαφέροντος, για καθέναν και καθεμιά.