Πρωταθλήτρια Ευρώπης η Ελλάδα στην κατάχρηση αντιβιοτικών και στην ανθεκτικότητα των μικροβίων

Το 75% των Ελλήνων πήρε αντιβιοτικά την περασμένη χρονιά, για συμπτώματα που ήταν ενδεικτικά ιώσεων (π.χ. πονόλαιμος, βήχας, συνάχι, χαμηλός πυρετός), και επομένως τελείως άχρηστα, αφού τα αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά στις ιώσεις. Αλλά και στα νοσοκομεία της χώρας μας, πολύτιμα αντιβιοτικά, όπως είναι οι καρβαπεμένες και η κολιστίνη, έχουν πρωτεία κατανάλωσης μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Τα παραπάνω ανέφεραν κατά τη διάρκεια συνέντευξης, η Ελένη Γιαμαρέλλου, καθηγήτρια Παθολογίας ΕΚΠΑ, λοιμωξιολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας και η Κυριακή Κανελλακοπούλου, καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμώξεων ΕΚΠΑ και μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ενημέρωσης για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών του ΙΣΑ, της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων του ΠΟΥ (ΕΔΔΥΠΠΥ).

«Η άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών αποτελεί ένα θέμα υγείας, μεγάλης σημασίας, το οποίο απασχολεί μεγάλο μέρος της παγκόσμιας κοινότητας. H κατάσταση επίσης στη χώρα μας είναι αρκετά δύσκολη, καθώς έχουμε πρωτιά στην Ευρώπη. Πρωτιά στην κατάχρηση των αντιβιοτικών και φυσικά πρωτιά στην ανθεκτικότητα των μικροβίων», ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΔΔΥΠΠΥ και του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής. Το Ελληνικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Χημειοθεραπείας και τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, για 8η συνεχή χρονιά διοργανώνει την Πανελλαδική Εκστρατεία Ενημέρωσης με θέμα «Μύθοι και Αλήθειες για τα Αντιβιοτικά και τα Εμβόλια», η οποία έως σήμερα έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει χιλιάδες πολίτες μας σχετικά με το θέμα.

Η εβδομάδα 18-24 Νοεμβρίου 2021 είναι παγκόσμια αφιερωμένη στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση όλων μας για τα αντιβιοτικά. «Δυστυχώς όμως, η χώρα μας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, κατέχει δύο θλιβερά πρωτεία: Την υψηλότερη κατανάλωση των αντιβιοτικών στην κοινότητα, που αφορούν πενικιλλίνες, κεφαλοσπορίνες, μακρολίδες και κινολόνες, όπως φαίνεται στις επίσημες καταγραφές του ECDC από το 2014 και την υψηλότερη αντοχή των μικροβίων στα σχετικά νεότερα αντιβιοτικά τόσο εξωνοσοκομειακά όσο και ενδονοσοκομειακά», ανάφεραν οι κ. Γιαμαρέλλου και Κανελλακοπούλου. Χαρακτηριστικά είπαν, ότι η αντοχή στις καρβαπενέμες για τα νοσοκομειακά μικρόβια, όπως είναι τα στελέχη Acinetobacter spp και Klebsiella spp, κυμαίνεται από 40%-95%, ενώ τα Κολοβακτηρίδια που απομονώνονται στην κοινότητα από ασθενείς με ουρολοιμώξεις είναι ανθεκτικά >50% στην αμοξυκιλλίνη, 24% στην κοτριμοξαζόλη και ~20% στις κινολόνες.

Τι είναι όμως η αντοχή, από την οποία πεθαίνουν κάθε χρόνο περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι από λοιμώξεις που προκάλεσαν μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και πώς προκαλείται; «Τα μικρόβια, ως ζώντες μικροοργανισμοί, αμύνονται στους εισβολείς-αντιβιοτικά. Στη μάχη που ακολουθεί, τα βακτήρια ενεργοποιούν μηχανισμούς που εξουδετερώνουν τα αντιβιοτικά που λαμβάνουμε, ενώ συγχρόνως τα πολυανθεκτικά στελέχη αποικίζουν και τις φυσιολογικές μας χλωρίδες, ώστε ο κίνδυνος για μελλοντικές λοιμώξεις που θα προκαλέσουν τα πολυανθεκτικά μικρόβια, να ελλοχεύει συνεχώς, αφού μέσω των χλωρίδων μας προκαλούνται οι περισσότερες λοιμώξεις», τόνισαν οι δύο καθηγήτριες. Πρόσθεσαν ότι δεν πρέπει να παραμελείται στα νοσοκομεία μας και η εφαρμογή των «μέτρων επαφής» όπως και της υγιεινής των χεριών από όλο το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, πριν και μετά από κάθε επαφή με ασθενή. Διότι, ενώ η κατάχρηση των αντιβιοτικών επιλέγει ανθεκτικούς κλώνους μικροβίων, τα «άπλυτα» χέρια τα διασπείρουν στον ασθενή και το άμεσο περιβάλλον του, ώστε τελικά να προκαλείται ένας φαύλος κύκλος. Συγχρόνως, δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι και τα αντιβιοτικά ως φάρμακα, δεν είναι αθώα, αφού προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αλλεργικές αντιδράσεις και διαρροϊκά σύνδρομα, ακόμα και θανατηφόρα.

Το πρόβλημα παίρνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, αν αναλογιστούμε ότι έχει φτάσει «το τέλος των αντιβιοτικών», όπως έχει ανακοινωθεί επισήμως από την παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία και τους αρμόδιους φορείς, αφού την τελευταία δεκαετία δεν διαφαίνεται ότι πρόκειται να κυκλοφορήσουν «νέες γενιές» αντιβιοτικών δραστικών στα πολυανθεκτικά μικρόβια που εμείς δημιουργήσαμε με την υπερκατανάλωσή τους, σημείωσαν.

Υπάρχει λύση στο πρόβλημα που μας καθιστά όλους συνυπεύθυνους, για να ξανακάνουμε δραστικά τα αντιβιοτικά; Ναι, απαντούν οι επιστήμονες και αφορά στη διακοπή της άσκοπης χορήγησης τους για 3-6 μήνες, τη σωστή διαγνωστική των λοιμώξεων και τη συμβουλευτική από τον ιατρό μας. Τότε μόνο τα μικρόβια θα ξαναγίνουν ευαίσθητα». Ας σκεφτούμε πως σήμερα πεθαίνει σε παγκόσμια κλίμακα ένας ασθενής κάθε 45 δευτερόλεπτα από πολυανθεκτικό μικρόβιο και ότι έως το 2050 θα πεθαίνουν 10 εκ. άνθρωποι κάθε χρόνο! Πολύ περισσότεροι συνάνθρωποί μας, δηλαδή, συγκριτικά με αυτούς που θα πεθαίνουν από καρκίνο». Για να σώσουμε τα πολύτιμα αυτά φάρμακα και να τα ξανακάνουμε δραστικά χρειάζεται η συνεργασία όλων, ιατρών, φαρμακοποιών, της φαρμακοβιομηχανίας, πολιτών και της πολιτείας, κατέληξαν οι ομιλητές.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)