Περιεδρικό Συρίγγιο: Ένα κοινωνικό «ταμπού» με αρνητικές προεκτάσεις για την υγεία μας

Περιεδρικό ή περιπρωκτικό συρίγγιο:

Το περιεδρικό (ή περιπρωκτικό) συρίγγιο είναι ένα μικρό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ του τελικού τμήματος του παχέος εντέρου (ορθό) και του δέρματος γύρω από τον πρωκτό. Τις περισσότερες φορές προκαλείται από κάποιο ορθοπρωκτικό απόστημα, το οποίο ξεκινά ως λοίμωξη σε έναν από τους πρωκτικούς αδένες. Η λοίμωξη αυτή μπορεί να περιοριστεί στο διάστημα μεταξύ των σφιγκτήρων ή να εξαπλωθεί στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό ή να επεκταθεί ως τον εξωτερικό πρωκτικό σφιγκτήρα. Πολύ πιθανόν, ένα συρίγγιο να σχετίζεται και με νοσήματα, όπως η νόσος του Crohn, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τραυματισμούς, φυματίωση, κακοήθειες ή εκκολπωματίτιδα. Τα τελευταία χρόνια, η συγκεκριμένη πάθηση βρίσκεται σε αυξητικό ρυθμό, με τη νόσο να «προτιμά» κυρίως τα παιδιά και τους νέους άνδρες, διότι αυτές οι δύο κατηγορίες πληθυσμού έχουν, σχετικά, υψηλό επίπεδο ανδρικών ορμονών. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι 10 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού, όμως σε ασθενείς με νόσο Crohn η συχνότητα εμφάνισης αγγίζει το 30-40% αυτών. Έχει παρατηρηθεί ότι το περιεδρικό συρίγγιο μπορεί να οδηγήσει, αν και εξαιρετικά σπάνια, ακόμα και σε σηψαιμία.

Ποια είναι τα αίτια της εμφάνισης;

Ως κύρια αιτία δημιουργίας τους είναι η απόφραξη του εκφορητικού πόρου των περιπρωκτικών αδένων, η οποία οδηγεί σε φλεγμονή, διόγκωση και τελικά δημιουργία περιεδρικού αποστήματος. Στατιστικά, περίπου το 80% των αποστημάτων εξελίσσεται σε συρίγγιο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το περιεδρικό συρίγγιο, ενδέχεται να παρουσιάζει από ελάχιστα, έως εμφανή συμπτώματα. Μεταξύ άλλων, ο ασθενής θα βιώσει κνησμό, δυσοσμία, πόνο, δημιουργία κοκκιωματώδους ιστού που ματώνει, ενώ δεν αποκλείεται η δημιουργία αποστήματος, εάν φράξει το έξω στόμιο. Οποιοδήποτε απ’ αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να κινητοποιήσει τον ασθενή να επισκεφθεί, άμεσα, τον εξειδικευμένο χειρουργό, όσο άβολα κι αν νοιώθει, προκειμένου να αποφύγει οποιαδήποτε δυσάρεστη έκβαση.

Τρόποι διάγνωσης

Το σημαντικότερο στοιχείο στην αντιμετώπιση και οριστική θεραπεία της πάθησης είναι να εντοπίσουμε την ακριβή θέση του στομίου μέσα στον πρωκτό, όπως επίσης και τη σχέση με τους σφιγκτήρες, καθώς και την ακριβή αναλογία των σφιγκτήρων, οι οποίοι βρίσκονται κάτω από το συρίγγιο. Η μαγνητική τομογραφία σε συνδυασμό με τη λεπτομερή κλινική εξέταση θέτει τη διάγνωση.

Πως αντιμετωπίζεται και ποια είναι η καταλληλότερη θεραπεία;

Η φαρμακευτική θεραπεία είναι αδύνατη, κυρίως επειδή η μολυσμένη περιοχή βρίσκεται στο πρωκτικό κανάλι, όπου υπάρχει υψηλότερη πίεση, η οποία εμποδίζει την πάσχουσα περιοχή να αδειάσει και να επουλωθεί.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αντιμετώπισης των περιεδρικών συριγγίων, με επικρατέστερες τις ακόλουθες:

1. Θεραπεία με σετόν. Μία αρχαία μέθοδος, η οποία περιγράφεται και από τον Ιπποκράτη, με την οποία τίθεται υπό έλεγχο ο φαύλος κύκλος της σήψης –αποστήματος –παροχέτευση δια του συριγγίου. Το σετόν είναι είτε ένα ράμμα (νάιλον κλωστή) είτε ένα ελαστικό νήμα που διατηρεί ανοικτό τον πόρο του συριγγίου και προλαμβάνει την επαναδημιουργία της λοίμωξης. Το σετόν εισάγεται στο συρίγγιο και εκβάλλει και από το εσωτερικό και από το εξωτερικό στόμιο, είναι ανώδυνο και μένει στη θέση του για ορισμένους μήνες. Το πόσο θα μείνει εξαρτάται από την πορεία της σήψης. Αν και υπάρχουν άνθρωποι που μένουν με το σετόν για χρόνια αυτό σίγουρα δεν είναι το ιδανικό. Το ζητούμενο είναι η πλήρης εξαφάνιση της λοίμωξης, όταν εκτιμάται ότι αυτό έχει συμβεί τότε είναι η ώρα να κλείσει το συρίγγιο.

2. Συριγγοτομή (Fistulectomy – Fistulotomy). Αυτό είναι δυνατό μόνο σε κάποιες περιπτώσεις γιατί συχνά το συρίγγιο διαπερνά τον έσω ή και τον έξω σφιγκτήρα και η πραγματοποίηση του θα οδηγούσε σε ακράτεια.

3. Γέμισμα του συριγγίου με βιολογικά υλικά. Διάφορα υλικά έχουν δοκιμαστεί, όπως κόλλα ινώδους, ένα βύσμα κολλαγόνου, πάστα κολλαγόνου κλπ. Η μέθοδος συνίσταται μόνο αν συνδυαστεί με άλλη χειρουργική επέμβαση. Το κλείσιμο του έσω στομίου έχει δοκιμαστεί με διάφορους τρόπους, είτε με απλή συρραφή με βιολογικό υλικό είτε με δημιουργία κρημνού. Στην περίπτωση όμως που το συρίγγιο είναι διασφιγκτηριακό, ενδέχεται να χρειαστεί αποδόμηση και ανασκευή των σφιγκτήρων. Κάποιες φορές έχει παρατηρηθεί και η δημιουργία αποστήματος.

4. Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος Video-assisted anal fistula treatment (VAAFT), κατά την οποία εισέρχεται δια του εξωτερικού στομίου του συριγγίου, ένα ενδοσκοπικό «Συριγγοσκόπιο» (Fistuloscope) και εξετάζει από τα μέσα τον πόρο, ανακαλύπτοντας τους τυχόν επιπλέον πόρους και τις αποστηματικές κοιλότητες. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, ο χειρουργός μπορεί να βρει την ακριβή πορεία του συριγγίου και να την προβάλλει σε τρισδιάστατη μεγεθυμένη εικόνα, η οποία επιτρέπει τη εκτέλεση της επέμβασης με μεγάλη ακρίβεια. Κατόπιν καθαρίζεται ο συριγγώδης πόρος εκ των έσω, το περιεχόμενο αναρροφάται και τέλος καταστρέφεται το επιθήλιό του με ηλεκτροκαυτηρίαση. Πρόκειται για μία μέθοδο που δεν απαιτεί νοσηλεία, ούτε μετεγχειρητική αποχή από τις καθημερινές δραστηριότητες. Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου την οποία πρώτος στην Ελλάδα εφάρμοσε ο Δρ Αναστάσιος Ξιάρχος συνίσταται στο ότι δεν προκαλεί ακράτεια, διότι δεν κόβονται οι σφιγκτήρες. Ένα επίσης σημαντικό πλεονέκτημα είναι το υψηλό ποσοστό οριστικής θεραπείας λόγω της λεπτομερούς χαρτογράφησης .

Όλες οι παραπάνω μέθοδοι έχουν θέση στη θεραπεία και την αντιμετώπιση του περιεδρικού συριγγίου. Αυτό που πρέπει να τονιστεί και να αναδειχθεί είναι η αρχή της εξατομικευμένης αντιμετώπισης από τον έμπειρο χειρουργό, για τον κάθε πάσχοντα, ξεχωριστά. Μία αρχή η οποία βασίζεται στην κατανόηση της ιδιαιτερότητας του κάθε ασθενούς και στην επιλογή από τον ιατρό της αντίστοιχης μεθόδου, με μοναδικό κριτήριο τη φυσιολογία, την ιδιαιτερότητα και την κλινική του κατάσταση.

Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω, η επιλογή για τον θεράποντα ιατρό, θα πρέπει να βασίζεται σε παραμέτρους, όπως το ευρύτερο νοσοκομειακό περιβάλλον, τις οργανωμένες δομές και κυρίως, την εξατομικευμένη αντιμετώπιση, όπως αυτά υφίστανται και εφαρμόζονται στις κλινικές του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών. Η καθημερινή ενημέρωση για νέες τεχνολογίες και υλικά, σε συνδυασμό με τις συνεχείς επενδύσεις σε βιοϊατρικό εξοπλισμό, μας επιτρέπει να διαθέτουμε την τελευταία λέξη της σύγχρονης αντιμετώπισης για τις χειρουργικές παθήσεις του πρωκτού. Παράλληλα, και μέσα από τη συνεργασία της Διεπιστημονικής Ομάδας είμαστε σε θέση να προσφέρουμε την πλέον εξατομικευμένη λύση για κάθε περίπτωση.

Ο Δρ. Αναστάσιος Γ. Ξιάρχος είναι Γενικός Χειρουργός και Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής, στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών. Διαθέτει πολυετή χειρουργική εμπειρία μεγάλου αριθμού επεμβάσεων & πλήθος δημοσιευμένων περιστατικών σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: https://www.axiarchos.gr/