Ψηφιακός μετασχηματισμός στην Υγεία: Πρωτοβάθμια περίθαλψη, χρηματοδότηση, στο επίκεντρο ο ασθενής
Της Σοφίας Μαυραντζά
Την ανάγκη επανασχεδιασμού του υγειονομικού συστήματος με έμφαση τις συνέργειες μεταξύ δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα, την περίθαλψη εκτός νοσοκομείου με ασθενοκεντρική προσέγγιση και τη λειτουργικότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, μέσα από την καταλυτική εμπειρία της πανδημίας της COVID-19 και του ψηφιακού μετασχηματισμού, τόνισαν εμφατικά, οι ομιλητές της διαδικτυακής συζήτησης που οργάνωσε το CNN Greece, με τίτλο: «Βιώσιμο Σύστημα Υγείας και Ψηφιακός Μετασχηματισμός, με οδηγό την εξέλιξη της πανδημίας». Η πρωτοβουλία της διαδικτυακής συζήτησης, ανήκει στον Σύνδεσμο Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ με τη σύμπραξη της Interamerican και της Philips και την υποστήριξη της Deloitte Ελλάδος. Τη συζήτηση, συντόνισαν οι δημοσιογράφοι Δημήτρης Μαλλάς και Νατάσσα Ν. Σπαγαδώρου.
Όπως τόνισαν όλοι οι ομιλητές, η εμπειρία της σοβαρής υγειονομικής περιπέτειας που βιώνουμε όλοι μας εξαιτίας της πανδημίας, ήταν η αφορμή για να αλλάξουν και να επιταχυνθούν πολλά ζητήματα που χρόνιζαν στην Ελλάδα, με κοινό παρονομαστή τη γνωστή γραφειοκρατία. Βασικός καταλύτης ήταν και είναι η χρήση της τεχνολογίας, την οποία είδαμε από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσης της πανδημίας, η οποία και οδήγησε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας αλλά και των επιχειρήσεων. Μία πραγματική ψηφιακή επανάσταση, η οποία αλλάζει και μεταμορφώνει την Ελλάδα. Η ανάγκη συνεργασιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η συναίνεση αλλά και ένα μοντέλο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με την λογική του one stop shop που θα αποφορτίσει το υγειονομικό σύστημα, αποτελούν τους βασικούς άξονες της νέας κατάστασης. Επιπλέον, οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες για περίθαλψη των ασθενών εκτός νοσοκομείου.
Επανασχεδιασμός του συστήματος με επαρκή χρηματοδότηση
Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ κ. Σίμος Αναστασόπουλος, είναι ανάγκη να υπάρξει ένας επανασχεδιασμός του συστήματος υγείας, με έμφαση στα νέα εργαλεία και σε επαρκή χρηματοδότηση. Όπως τόνισε, η υποχρηματοδότηση όλων αυτών των ετών, είχε ως αποτέλεσμα να μην παρέχονται οι απαιτούμενες υπηρεσίες στους πολίτες και να δυσκολεύονται οι προμηθευτές.
Χαίρομαι που στην κυβέρνηση βρίσκονται δύο στελέχη με μεγάλη εμπειρία, τόσο ο υφυπουργός Βασίλης Κοντοζαμάνης, όσο και ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γιώργος Γεωργαντάς, οι οποίοι θα βοηθήσουν ώστε να αποκατασταθεί ένα μέρος των νοσοκομειακών υπηρεσιών, καθώς η αδυναμία του κράτους να μεταρρυθιστεί ήταν μεγάλη μέχρι σήμερα, τόνισε.
Ο κ. Αναστασόπουλος, αναφέρθηκε και στο επαχθές μέτρο του clawback- το οποίο δυστυχώς πήρε παράταση μέχρι το 2024, σημειώνοντας, ότι ένας δυναμικός κλάδος της οικονομίας όπως είναι η παραγωγή φαρμάκων, υποφέρει, με αποτέλεσμα να απειλείται η βιωσιμότητά των επιχειρήσεων, την ώρα που έπρεπε αυτό να διορθωθεί και να μειωθεί ο όγκος των φαρμάκων.
Τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ, εξέφρασε την ελπίδα του ωστόσο, όλες οι στρεβλώσεις να διορθωθούν και με κυβερνητική βούληση, αλλά και μέσα από τα καινούρια προγράμματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και από το 7ετές Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία θα διαθέσουν πολλά κεφάλαια, μεταξύ άλλων και στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Λύσεις value based
Ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης αναφέρθηκε στην επιτυχή διαχείριση της πανδημίας τόσο επιχειρησιακά όσο και υγειονομικά, από το πρώτο πανδημικό κύμα, σημειώνοντας, ότι παρά την επιθετικότητα του ιού στο δεύτερο κύμα, το σύστημα άντεξε και αντέχει. Και συνέχισε: «Η χώρα μας έχει πρωτοπορήσει, τόσο σε ψηφιακές μεταρρυθμίσεις, όσο και σε θέματα τηλεματικής, ενώ ιδρύσαμε και το υπουργείο Ψηφιακής Μεταρρύθμισης». Δουλεύουμε για τον πολίτη, ξεπεράσαμε στρεβλώσεις του παρελθόντος, πραγματοποιήσαμε ψηφιακά άλματα, όπως η άυλη συνταγογράφηση, τόνισε ο κ. Κοντοζαμάνης και πρόσθεσε: Τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα και θα βασίζονται σε value based λύσεις, όπως γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες, αλλά και στην αξία που θα προσδώσουν οι τεχνολογικές αυτές λύσεις στο σύστημα υγείας.
Αναφερόμενος στον ρόλο του ιδιωτικού τομέα στην επόμενη, μετά COVID εποχή, ο υφυπουργός Υγείας, υπογράμμισε ότι ο ρόλος του αναμένεται να είναι σημαντικός και δεν μιλάμε μόνο για τις αμιγώς ιατρικές και φαρμακευτικές επιχειρήσεις, αλλά και για τις Ασφαλιστικές εταιρείες και τις ιατροτεχνολογικές, οι οποίες θα συνδράμουν στο έργο του δημόσιου υγειονομικού συστήματος. Πάνω από όλα όμως, το σύστημα υγείας, θα πρέπει να διατηρήσει το δημόσιο χαρακτήρα του σημείωσε.
Θα έχουμε ασφαλή εμβόλια κατά της COVID-19
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης, αναφέρθηκε στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά του κορωνοϊού τα οποία αναμένουμε- και κατά πόσο μπορούμε να τα εμπιστευτούμε- λέγοντας:
«Θα πρέπει να δούμε τι είναι η έρευνα γύρω από την ασφάλεια των εμβολίων. Υπάρχουν δύο επίπεδα ασφάλειας. Τα πρώτα είναι τα αποτελέσματα από τον άμεσο εμβολιασμό, δηλαδή αυτά που θα συμβούν αμέσως μετά τον εμβολιασμό και μετά είναι τα αποτελέσματα που βλέπουμε σε βάθος χρόνου. Στα εμβόλια δεν έχουμε δει μακροχρόνιες συνέπειες, σε κανένα από αυτά, ωστόσο κανένα εμβόλιο δεν έχει τέτοιο προφίλ ασφάλειας, δηλαδή δεν υπάρχει τέτοια έρευνα που να λέει τι θα γίνει μετά. Το εμβόλιο της γρίπης, για παράδειγμα, μετά από 10 χρόνια αν θα έχει ασφάλεια. Αυτές είναι οι λεγόμενες post marketing έρευνες, που γίνονται έτσι κι αλλιώς μετά τη φάση τρία σε όλα τα φάρμακα και τα εμβόλια».
Στο ερώτημα γιατί το εμβόλιο του κορωνοϊού ολοκληρώθηκε συντομότερα, ο κ. Μαγιορκίνης απάντησε:
«Όλα τα εμβόλια δείχνουν ότι υπάρχει ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι οι πρωτεΐνες του ιού στις οποίες εκτίθενται οι άνθρωποι και έχουν επιλογή για τα εμβόλια, είναι η ίδια πρωτεΐνη, δεν δημιουργεί κάποιο πρόβλημα. Οπότε καταλήγουμε στο γεγονός ότι έχουμε τέσσερις μελέτες οι οποίες δείχνουν και ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Όταν έχουμε λοιπόν, τόσες μελέτες, που έχουν φτάσει σε αυτό σημείο καταλαβαίνουμε ότι ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού είναι και ασφαλής και αποτελεσματικός».
Η υπερμετάδοση της Θεσσαλονίκης και το RT
Σε άλλη ερώτηση, αναφορικά με το δεύτερο ισχυρό πανδημικό κύμα, ο καθηγητής, επεσήμανε ότι ο λόγος που αυτή τη φορά μάς παίρνει περισσότερο χρόνο να «επιπεδώσουμε την καμπύλη» μετάδοσης του κορωνοϊού σε σχέση με το πρώτο κύμα είναι γιατί βρισκόμαστε στη φάση του χειμώνα. «Αυτό σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες στην πρώτη φάση του κύματος ανέβαιναν ενώ σε αυτή κατεβαίνουν. Είμασταν στη φάση που περνούσαμε από τους κλειστούς στους ανοιχτούς χώρους, ενώ τώρα συμβαίνει το αντίθετο. Αυτός είναι ο πρώτος λόγος».
Ο δεύτερος λόγος, κατά τον κ. Μαγιορκίνη ,είναι ότι το κυρίως πρόβλημα αυτή τη στιγμή εντοπίζεται στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ η Αττική αλλά και το μεγαλύτερο κομμάτι της Ελλάδας, «κράτησαν» την επιδημία υπό έλεγχο, με μικρής έντασης δεύτερο κύμα, ενώ από τη Θεσσαλία και πάνω έχουμε ένα υψηλής έντασης δεύτερο κύμα. «Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έγινε ένα μεγάλο γεγονός υπερμετάδοσης στα μέσα Οκτωβρίου, το οποίο είχε μεγάλη επιτάχυνση, φτάνοντας στα σημεία που βλέπαμε τον Φεβρουάριο». Αυτό έχει ως συνέπεια η απόσβεση του κύματος να είναι πιο βραδεία και το γεγονός ότι είναι και χειμώνας επιβραδύνει επιπλέον την επάνοδο. «Το ότι βλέπουμε μεγάλο αριθμό κρουσμάτων δεν σημαίνει ότι δεν έχει πέσει η τιμή του RT, απλά είχαμε μεγάλο αριθμό μολύνσεων από 10 μέχρι 25 Οκτωβρίου» κατέληξε.
Το μεγάλο στοίχημα του δημογραφικού και οι ηλικίες 65+
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της INTERAMERICAN κ. Γιάννης Καντώρος, αναφέρθηκε και ο ίδιος στην ανάγκη να αυξηθεί η χρηματοδότηση στον κλάδο, ενώ όπως σημείωσε, τα επόμενα χρόνια, το θέμα που θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα έντονα, είναι το δημογραφικό καθώς οι άνθρωποι ηλικίας 65 +, αυξάνονται ραγδαία. Θα πρέπει επομένως, να υπάρξει ένας σχεδιασμός για το ηλικιακό αυτό group, όπως επίσης και για τις λεγόμενες δαπάνες από την τσέπη του πολίτη. Πρόκειται για εκτεταμένες δαπάνες που καλείται να πληρώσει ο πολίτης την ώρα της ανάγκης.
Ο κ. Καντώρος αναφέρθηκε ακόμη στις συνεργασίες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που πραγματοποιήθηκαν όλο αυτό το διάστημα της πανδημίας και δούλεψαν σημαντικά και οι οποίες θα πρέπει να συνεχιστούν. Αναφερόμενος στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, επεσήμανε ότι το μοντέλο αυτό, απαιτεί δουλειά, καθώς είναι μία σημαντική πρόκληση, ενώ σίγουρα για όλα τα παραπάνω, απαιτείται συναίνεση, όπως είπε. Τόνισε ακόμη, ότι η χρήση της τεχνολογίας αποτελεί καταλύτη της νέας εποχής και ότι οι Πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, θα πρέπει να λειτουργήσουν στη λογική του one stop shop, με υπηρεσίες που θα αποφορτίσουν το υγειονομικό μας σύστημα. Οι αλλαγές στα συστήματα υγείας παίρνουν χρόνο και αυτό που χρειάζεται είναι συναίνεση, κατέληξε ο κ. Καντώρος.
Εξειδίκευση στα νοσοκομεία
Στην δική του παρέμβαση, ο Γενικός Διευθυντής Ασφαλίσεων Ζωής και Υγείας INTERAMERICAN και πρόεδρος του EURAPCO Health Group Γιώργος Βελιώτης, υπογράμμισε, ότι η πανδημία, έφερε στην επιφάνεια δομικά προβλήματα. Κάποτε για παράδειγμα η ασθένεια ήταν διαφορετική, σήμερα χρειαζόμαστε περισσότερη εξειδίκευση στα νοσοκομεία, ενώ εισερχόμαστε σε μία ασθενοκεντρική εποχή, δήλωσε.
Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του ο κ. Βελιώτης, σημείωσε ότι το 60% των δαπανών για την υγεία, αφορά χρόνιες παθήσεις, οι οποίες δεν χρειάζονται νοσοκομειακό περιβάλλον. Δυστυχώς, η γραφειοκρατία κινείται ακόμη σε υψηλά επίπεδα, ενώ το σύστημα υγείας, είναι κατακερματισμένο, συμπλήρωσε ο κ. Βελιώτης.
Μέσα στο 2021 ο φάκελος ασθενούς
Μέσα στο 2021 αναμένεται να εφαρμοστεί ο φάκελος ασθενούς, ανέφερε στη συζήτηση ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γιώργος Γεωργαντάς, διαπιστώνοντας πως «η πανδημία επιτάχυνε τις διαδικασίες και καταγράφονται οφέλη που θα μείνουν μετά το πέρας της, όμως άμεσα, εντός του 2021, θα ξεκινήσει η υλοποίηση του σχεδίου της κυβέρνησης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας». Παράλληλα, ανακοίνωσε πως τις επόμενες ημέρες πρόκειται να παρουσιαστεί η Ψηφιακή Βίβλος της κυβέρνησης, όπου θα περιλαμβάνεται και ο φάκελος ασθενούς. «Θεωρούμε μεγάλη επιτυχία την άυλη συνταγογράφηση, αγκαλιάστηκε από 800.000 συμπολίτες μας που έχουν εγγραφεί ήδη και είδαμε πως η υγειονομική κρίση λειτούργησε ως επιταχυντής. Έχουμε πολλούς σχεδιασμούς, γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης στοχεύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Ο φάκελος του ασθενούς είναι στους σχεδιασμούς μας, υπάρχει ήδη προγραμματισμός και μέσα στο 2021 θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου», δήλωσε.
Τηλεφροντίδα για ηλικιωμένους στα Τρίκαλα
Στη συζήτηση συμμετείχε ο πρόεδρος ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Activage, για την προστασία των ηλικιωμένων που πάσχουν από άνοια και το οποίο εφαρμόζεται στην πόλη του. Με ανιχνευτές κίνησης και όχι κάμερες, panic button, ανιχνευτές θερμοκρασίας καταγράφονται οι κινήσεις των ηλικιωμένων και σε περίπτωση αλλαγής, το σύστημα δίνει «alert». «Μέσω του συστήματος αυτού, οι ηλικιωμένοι ένιωθαν ασφαλείς, με το 10% να δηλώνει πως νιώθει λιγότερο φόβο, και σε ποσοστό 200% να δηλώνουν ότι αυξήθηκε η αυτοεκτίμησή τους», δήλωσε σχετικά ο κύριος Παπαστεργίου.
Ποιοτικό άλμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό
Οι πολίτες σήμερα έχουν άποψη και απαιτήσεις όσον αφορά στην εφαρμογή της τεχνολογίας στην καθημερινότητα και στην Υγεία, διαπιστώνει ο κύριος Παναγιώτης Μπαράς, διευθύνων σύμβουλος Philips Hellas S.A. , που στην παρέμβασή του επισήμανε πως: «Είμαστε στην αρχή του ταξιδιού, έχουμε πολύ δρόμο να καλύψουμε αλλά αν υπάρξει βούληση σε επίπεδο ατόμου και πολιτείας και σκληρή δουλειά, επένδυση χρόνου και προσπάθειας, έχουμε την ευκαιρία να εκτελέσουμε ποιοτικό άλμα και να βρεθούμε μπροστά με την τεχνολογία στην καθημερινή πράξη της υγείας και του λεγόμενου well being των πολιτών».
Το σπίτι ως ένα νέο Κέντρο Υγείας
Ο CEO της Deloitte Ελλάδος, κ. Δημήτρης Κουτσόπουλος, στη διάρκεια της δικής του τοποθέτησης, υπογράμμισε ότι η σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας που βιώνουμε, ανέδειξε την ανάγκη των ασθενών για ένα ασφαλές περιβάλλον στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Πλέον η ιδιωτικότητα του σπιτιού είναι το σημείο εκείνο που μεταμορφώνεται σε κέντρο υγείας και όπου ο ασθενής νιώθει ασφαλής και προστατευμένος. Την ίδια ώρα, αλλάζει και η μορφή της θεραπείας, ενώ εδραιώνεται και μία γέφυρα μεταξύ της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Η τηλεϊατρική, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση και ο φάκελος του ασθενούς, αποτελούν τα χρήσιμα ηλεκτρονικά εργαλεία για τον κάθε ασθενή.
Ο κ. Κουτσόπουλος, κατέληξε λέγοντας, ότι τα μεγάλα στοιχήματα της νέας εποχής, είναι τα Big Data και η εξατομικευμένη θεραπεία, ενώ ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του αναφέροντας ότι η πανδημία λειτούργησε ως επιταχυντής, με την περίθαλψη να ωθείται εκτός νοσοκομείου.
Με την «κεκτημένη ταχύτητα» που έδωσε η πανδημία και στον ψηφιακό μετασχηματισμό του χώρου της Υγείας, οφείλουμε να συνεχίσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα, προκειμένου να επιτευχθεί με τον καλύτερο τρόπο το ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από το βιώσιμο σύστημα υγείας, συμφώνησαν οι ομιλητές.