Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος: Καταδικάζει την καταχρηστική παραμονή υγιών παιδιών στα νοσοκομεία

Όπως αναφέρει η Εταιρεία, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η διαρκώς αυξανόμενη τάση έκδοσης εισαγγελικών παραγγελιών προς τις Παιδοψυχιατρικές Κλινικές της χώρας, οι οποίες ζητούν την κατεπείγουσα παιδοψυχιατρική εκτίμηση ανηλίκων.

Αυτή η τακτική μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για την εύρυθμη λειτουργία των παιδιατρικών και παιδοψυχιατρικών κλινικών.

Εισαγγελικά περιστατικά

«Πρόκειται για σύνθετο ψυχοκοινωνικό φαινόμενο, το οποίο έχει επιδεινωθεί εξαιτίας της πολύπλευρης κοινωνικοοικονομικής κρίσης και της μακράς διάρκειάς της. Με το χαρακτηρισμό - ομπρέλα “εισαγγελικά περιστατικά”, συναθροίζονται τρεις διαφορετικές κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει όλα εκείνα τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες τους, λόγω οικονομικής δυσπραγίας και κοινωνικών αντιξοοτήτων.

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα παιδιά που έχουν υποστεί παραμέληση ή/και κακοποίηση. Εδώ περιλαμβάνονται και οι αναφερόμενες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης.

Η τρίτη κατηγορία είναι τα «ασυνόδευτα» προσφυγόπουλα. Τα περιστατικά αυτά γίνονται γνωστά μέσω καταγγελιών που υποβάλλονται απευθείας από το συγγενικό ή και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού, από επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με το παιδί ή δια μέσω φορέων προς τις κατά τόπους Εισαγγελίες Πρωτοδικών. Σε περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων αφορούν παιδιά και εφήβους που ζητούν τα ίδια βοήθεια από τις Υπηρεσίες. Η νοσηλεία των παιδιών γίνεται με εισαγγελική παραγγελία για έλεγχο μεταδοτικών νοσημάτων και παιδοψυχιατρική εκτίμηση, προκειμένου να καταλήξουν συνήθως σε κάποιο ίδρυμα φιλοξενίας».

Ο ρόλος της Εισαγγελικής Αρχής

«Η εκάστοτε αρμόδια Εισαγγελική Αρχή λαμβάνει υπόψη και τα ιατρικά πορίσματα, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο αρμόδιος Εισαγγελέας με προφορική ή έγγραφη εντολή επιβάλει τον εγκλεισμό («φιλοξενία») του παιδιού στο Γενικό Νοσοκομείο, για την προσωρινή ή οριστική απομάκρυνσή του από το οικογενειακό περιβάλλον μέχρι να ολοκληρωθεί η αρχική εκτίμηση και κοινωνική έρευνα των συνθηκών διαβίωσης του ανηλίκου. Ο χρόνος παραμονής του ανηλίκου στο Νοσοκομείο συχνά είναι μεγαλύτερος του απαιτούμενου, καθώς εξαρτάται από το διάστημα που χρειάζεται για την εύρεση δομής παιδικής προστασίας (ίδρυμα ή ξενώνας φιλοξενίας) ή ανάδοχης οικογένειας, εφόσον αποφασιστεί η αφαίρεση της επιμέλειας από γονείς και λοιπούς κηδεμόνες.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας μεγάλος και διαρκώς αυξανόμενος αριθμός παιδιών να μεταφέρονται με παραγγελία του αρμοδίου Εισαγγελέα στις παιδιατρικές κλινικές των Γενικών Νοσοκομείων, προκειμένου να βρουν φροντίδα και προστασία. Κάποια από αυτά τα περιστατικά θα καταλήξουν και στο κλειστό τμήμα των Παιδοψυχιατρικών κλινικών, χωρίς την ύπαρξη ενεργούς ψυχοπαθολογίας, είτε επειδή ο αρμόδιος Εισαγγελέας κρίνει ότι δεν είναι ασφαλή σε άλλες κλινικές, είτε γιατί τα παιδιατρικά τμήματα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις παρατεταμένης φύλαξης και φροντίδας των παιδιών αυτών.

Έτσι παρατηρείται συχνά το φαινόμενο παιδιά, σωματικά και ψυχικά υγιή, να περιφέρονται στις κλινικές των Νοσοκομείων, αποκομμένα από τις καθημερινές εκπαιδευτικές ασχολίες και το οικογενειακό τους περιβάλλον, βιώνοντας τον θυμό, τον φόβο, την αγανάκτηση και τη θλίψη, χωρίς να αντιλαμβάνονται το λόγο για τον οποίο βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση.

Συχνά, επίσης, παρατηρείται ότι η τελική τοποθέτηση των ανηλίκων σε δομές παιδικής προστασίας γίνεται τυχαία, με αποκλειστικό γνώμονα τη διαθεσιμότητα που υπάρχει τη δεδομένη χρονική στιγμή, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες και οι εξατομικευμένες ανάγκες κάθε παιδιού. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής, λόγω έλλειψης κατάλληλων δομών παρέμβασης στην κρίση, είναι η δευτερογενής κακοποίηση των παιδιών από το ίδιο του σύστημα προστασίας του παιδιού».

Η θέση της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος

«Καταδικάζουμε ως απολύτως καταχρηστική και μη ενδεδειγμένη πρακτική τη φιλοξενία και μακροχρόνια παραμονή υγιών παιδιών στα δημόσια Νοσοκομεία, με σοβαρές συνέπειες τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για την εύρυθμη λειτουργία των παιδιατρικών και παιδοψυχιατρικών κλινικών. Μέσα από τη δευτερογενή συστημική «κακοποίηση» που συντελείται, παραβιάζονται τα δικαιώματα του παιδιού και πλήττεται η γνωστική και κοινωνικό-συναισθηματική ανάπτυξή του. Τα “κοινωνικά” περιστατικά επιβαρύνουν σημαντικά το κλινικό έργο των ήδη υποστελεχωμένων Παιδοψυχιατρικών κλινικών, και καταλαμβάνουν κλίνες, ο αριθμός των οποίων είναι ήδη περιορισμένος, που θα έπρεπε να είναι διαθέσιμες για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών νοσηλείας για παιδιά με ενεργή ψυχοπαθολογία. Η ψυχιατρική νοσηλεία δεν επιβάλλεται από τον Εισαγγελέα, χρησιμοποιώντας ακόμα και την απειλή αναφοράς του παιδοψυχιάτρου σε περίπτωση άρνησης, αλλά κρίνεται απαραίτητη από τον παιδοψυχίατρο που διενεργεί την εκτίμηση και κρίνει ότι η νοσηλεία θα είναι βοηθητική για το παιδί».

Ανακεφαλαιώνοντας, η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος επισημαίνει ότι η «λύση» του Νοσοκομείου όσο και εάν φαίνεται εύκολη εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Σε καμία δε περίπτωση η αποκατάσταση των παιδιών αυτών δεν μπορεί να αποτελεί έργο των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών.