Τα αντιοξειδωτικά «ασπίδα» για το μυαλό
Της Αλεξίας Σβώλου
Μια νέα μελέτη, με ελληνική υπογραφή, έρχεται να ανατρέψει όλα όσα πιστεύαμε για τα συμπληρώματα διατροφής και να αποτελέσει «τροφή για σκέψη» για τον πολλαπλό τους ρόλο στην υγεία. Τα ευρήματά της αποδεικνύουν πως οι πολυβιταμίνες που περιέχουν μια φόρμουλα αντιοξειδωτικών συστατικών μπορούν να προστατέψουν την εγκεφαλική λειτουργία από τις βλάβες, τις οποίες προκαλούν τα μικρά ισχαιμικά επεισόδια, που αν και περνούν απαρατήρητα, ωστόσο συμβαίνουν συχνά στην πορεία της ζωής πολλών ανθρώπων.
Η λήψη των βιταμινούχων συμπληρωμάτων διατροφής και η επίδραση τους στην υγεία έχει μελετηθεί εκτενώς κι έχει προκαλέσει αρκετές διχόνοιες στην επιστημονική κοινότητα, προσφέροντας αρκετή «τροφή για σκέψη» στους επιστήμονες αλλά και στο ευρύ κοινό. Οι δύο βασικότερες «διαμάχες» των ειδικών αφορούν την ποσότητα στην οποία πρέπει να χορηγηθούν τα συστατικά, ώστε να έχουν ουσιαστικό όφελος και τη σύσταση των συμπληρωμάτων, αν δηλαδή πρέπει να περιέχουν ένα συστατικό ή περισσότερα συστατικά μαζί. Στη φύση βέβαια τα μικροθρεπτικά συστατικά (αντιοξειδωτικά, ιχνοστοιχεία, μέταλλα, βιταμίνες,) υπάρχουν σε περίπλοκους συνδυασμούς, οπότε η φύση μας διδάσκει πως οι συνέργειες μεταξύ τους αποτελούν ενδεχομένως και το κρυφό τους «ατού».
Στην νέα μελέτη, στην οποία συμμετείχαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Διατροφικής Ιατρικής, ιατρός Δημήτρης Τσουκαλάς και μια μεγάλη ομάδα ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημιού της Μπρέσια, στην Ιταλία, οι ερευνητές αναζήτησαν τα οφέλη που μπορεί να εξασφαλίσει η συστηματική χορήγηση μιας πολυβιταμίνης στη νοητική λειτουργία και στην προστασία των νευρώνων του εγκεφάλου από τα μικρά, απαρατήρητα ισχαιμικά επεισόδια τα οποία συμβαίνουν σιωπηλά, κατά την διάρκεια της ζωής.
Η πολυβιταμίνη που επιλέχθηκε είναι ένας ισχυρός συνδυασμός αντιοξειδωτικών ουσιών όπως η ρεσβερατρόλη, η κουερσετίνη, το α-λιποϊκό οξύ και η κατεχίνη από το πράσινο τσάι, μαζί με βιταμίνες, αμινοξέα κι άλλα μικροθρεπτικά συστατικά.
Η πρωτοποριακή μελέτη του Δρ. Τσουκαλά και των συνεργατών του όχι μόνο απαντά στο διαχρονικό ερώτημα, αν ένα συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο της νοητικής λειτουργίας ενάντια στην «επιδημία» των παθήσεων του νευρικού συστήματος που φέρνει η ηλικία (διάφορες μορφές άνοιας, νόσος Αλτζχάιμερ, νόσος του Πάρκινσον, πολλαπλή σκλήρυνση), αλλά πηγαίνει και δύο βήματα παραπέρα. Τα δύο αυτά βήματα αφορούν δύο πρωτοποριακές διαπιστώσεις.
Η πρώτη διαπίστωση επιβεβαιώνει για πρώτη φορά σε έρευνα τη σοφία της φύσης και αποδεικνύει την καθοριστική σημασία της συνέργειας των αντιοξειδωτικών συστατικών στη προστασία των κυττάρων του νευρικού συστήματος. Προηγούμενες μελέτες δεν χρησιμοποίησαν φόρμουλα συστατικών αλλά μεμονωμένα συστατικά ή το πολύ δύο ουσίες μαζί.
Η θεωρία πως τα φυσικά τρόφιμα είναι πιο ευεργετικά από τις μονοδόσεις βιταμινών, ακριβώς επειδή περιέχουν πληθώρα διαφορετικών συστατικών, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, πρωτοδιατυπώθηκε πριν από περίπου δύο δεκαετίες από την καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου, Προέδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας. Υπήρξε και η ίδια μια ανατρεπτική επιστήμων, καθώς πριν τρεις δεκαετίες άρχισε να υπερασπίζεται την διατροφική-και αντιοξειδωτική-αξία του ελαιόλαδου, σε έναν κόσμο που αντιμετώπιζε το λάδι απλά ως λιπαρή ύλη. Σήμερα η ομάδα του Δρ. Τσουκαλά κινείται στην ίδια κατεύθυνση και επιβεβαιώνει τη θέση ότι οι συνέργειες των φυσικών συστατικών μεγεθύνουν και πολλαπλασιάζουν το ευεργετικό αποτέλεσμα.
Η δεύτερη διαπίστωση είναι ότι για πρώτη φορά, οι δόσεις των αντιοξειδωτικών και λοιπών μικροθρεπτικών συστατικών που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη ήταν χιλιάδες φορές μικρότερες σε σύγκριση με εκείνες που συνήθως χορηγούνται. Αυτό έχει μεγάλη αξία, όχι μόνο για τα ερευνητικά πρωτόκολλα, αλλά και σε real word συνθήκες, δηλαδή στην καθημερινή κλινική πράξη.
Η απόδειξη ότι συγκεκριμένες συνεργικές δόσεις είναι ευεργετικές για τα νευρικά κύτταρα, ακόμα και σε χιλιάδες φορές μικρότερη συγκέντρωση, δίνει τη δυνατότητα σε όλους να φρενάρουν την νοητική έκπτωση με σύμμαχό τους μια συνεργική αντιοξειδωτική πολυβιταμίνη.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Nutrients» κι αποτελεί αληθινή «τροφή για σκέψη».