Ουάιλντερ Πένφιλντ: Η Google τιμά τον σπουδαίο Καναδό νευροχερουργό

Γεννημένος στο Σποκέιν της Ουάσινγκτον στις 26 Ιανουαρίου του 1891, ο Ουάιλντερ Πένφιλντ απεβίωσε στις 5 Απριλίου του 1976 στο Μόντρεαλ του Καναδά.

Είχε χαρακτηριστεί κάποτε ως «ο σημαντικότερος Καναδός εν ζωή» και έχει μείνει στην ιστορία ως πρωτοπόρος στη χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου αλλά και για τις μεθόδους που εφάρμοσε για την αντιμετώπιση της επιληψίας.

Σπούδασε στο Κολέγιο Μέρτον της Οξφόρδης και στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και πίστευε ότι το να σπουδάσει Ιατρική ήταν «ο ιδανικός τρόπος να κάνει τον κόσμο καλύτερο» όπως ο ίδιος έλεγε.

Ο Πένφιλντ ήταν ο πρώτος νευροχειρουργός στο Μόντρεαλ και το 1934 ίδρυσε το Νευρολογικό Ινστιτούτο του Μόντρεαλ. Πειραματίστηκε χρησιμοποιώντας ηλεκτρισμό με στόχο να αντιμετωπίσει την εγκεφαλική δραστηριότητα που προκαλεί τις επιληπτικές κρίσεις, με τον ασθενή να διατηρεί μάλιστα τις αισθήσεις του κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η μέθοδός του, η οποία πήρε το όνομα Μέθοδος του Μόντρεαλ (Montreal Procedure) οδήγησε σε μια μεγάλη ανακάλυψη: Ο Πένφιλντ παρατήρησε ότι η ενεργοποίηση συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου ήταν δυνατό να «ξυπνήσει» συγκεκριμένες αναμνήσεις, όπως για παράδειγμα η μυρωδιά του καμένου ψωμιού, που απεικονίζεται και στο σημερινό Doodle.

Τα πειράματά του στην ενεργοποίηση των εγκεφαλικών νευρώνων βοήθησαν επίσης στην καλύτερη κατανόηση φαινομένων όπως το déjà vu, οι παραισθήσεις και οι εξωσωματικές εμπειρίες.

Η συμβολή του Πένφιλντ στη σύγχρονη νευροεπιστήμη έδωσε στον Καναδά μια σημαντική ώθηση στους τομείς της ιατρικής περίθαλψης, της επιστήμης αλλά και της έρευνας, ενώ οι καινοτομίες του συνέβαλαν ώστε να γίνει καλύτερη η ζωή των ατόμων με επιληψία.

Η Μέθοδος του Μόντρεαλ και το καμένο ψωμί

Όταν ο Πένφιλντ εργαζόταν ως νευροχειρουργός στο Νευρολογικό Ινστιτούτο του Μόντρεαλ, είχε αναλάβει μια ασθενή η οποία ισχυριζόταν ότι ακριβώς πριν από τις επιληπτικές κρίσεις τής ερχόταν η μυρωδιά τού καμένου ψωμιού. Έτσι, ο Πένφιλντ υπέθεσε ότι θα μπορούσε να αξιοποιήσει αυτή την παραίσθηση της ασθενούς του ώστε να εντοπίσει το ακριβές σημείο του εγκεφάλου που προκαλούσε τις κρίσεις και κατ’ επέκταση να τις σταματήσει.

Με την ασθενή ξύπνια, αλλά υπό την επήρεια τοπικού αναισθητικού, ο νευροχειρουργός χρησιμοποίησε ηλεκτρόδια ώστε να ενεργοποιήσει συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου της, ρωτώντας την ταυτόχρονα τι ένιωθε, τι έβλεπε, τι άκουγε και τι μύριζε κάθε φορά. Όταν η ασθενής είπε «Μυρίζω καμένο ψωμί!», ο Πένφιλντ βεβαιώθηκε ότι είχε βρει το κέντρο της επιληψίας της ασθενούς του. Και πράγματι έτσι ήταν, αφού όταν αφαίρεσε από το συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου της ένα μικρό τμήμα ιστού η γυναίκα δεν εκδήλωσε ποτέ ξανά επιληπτική κρίση.

Ο Πένφιλντ και οι συνεργάτες του παρουσίασαν αναλυτικά τη μέθοδό τους σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1951 και έκτοτε έχει βοηθήσει να αντιμετωπιστεί η επιληψία σε εκατοντάδες ασθενείς.

Βάσει των πειραμάτων του, ο Πένφιλντ δημιούργησε και έναν «χάρτη» του ανθρώπινου εγκεφάλου, ο οποίος παρουσιάζει ποια ερεθίσματα ενεργοποιούν κάθε περιοχή του εγκεφάλου και ποια ερεθίσματα στέλνει η κάθε περιοχή.

Υπάρχουν βέβαια πολλές διαφορετικές μορφές επιληψίας και η Μέθοδος του Μόντρεαλ δεν είναι αποτελεσματική σε όλες, ωστόσο η συμβολή της στην επιστήμη θεωρείται ανεκτίμητη.

Πηγή: Google Doodles / The Independent / Forbes

Κεντρική φωτογραφία: neurophilosophy.wordpress.com