Εξωσωματική στην Ελλάδα: Τι αλλαγές φέρνει η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Της Νατάσσας Ν. Σπαγαδώρου

Πρόκειται για 45 Μονάδες Εξωσωματικής Γονιμοποίησης που λειτουργούν σήμερα σε όλη την Ελλάδα, από 67 που υπήρχαν αρχικώς (πολλές έκλεισαν εξαιτίας της κρίσης). Είναι αναγκαίο οι εν λόγω Μονάδες να πιστοποιηθούν τόνισε χθες ο πρόεδρος της Αρχής καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Αριστείδης Αντσακλής και όσες δεν τα καταφέρουν απλά θα οδηγηθούν στο κλείσιμο.

Δεν είναι δυνατόν κάποιες από αυτές, να λένε και να διαφημίζουν ότι έχουν ποσοστά επιτυχίας 90% σε προσπάθειες εξωσωματικής και όταν εμείς ως Αρχή, τις επισκεπτόμαστε, να μην μπορούν να μας δώσουν δεδομένα και να μην μπορούν να τεκμηριώσουν τα λεγόμενά τους, τόνισε ο κ. Ανστακλής με έμφαση. Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, τόνισε πως ο Ιατρικός τουρισμός δεν είναι δυνατόν, να στηριχθεί σε ψέματα. Χρειαζόμαστε συνέπεια, και σωστά δεδομένα. Και η Αρχή έχει την δυνατότητα να το πράξει αυτό, διότι είναι Ανεξάρτητο Όργανο, πράγμα που σημαίνει σύμφωνα με τον καθηγητή, ότι εκτός από συμβουλευτικό έχει και εκτελεστικό ρόλο και άρα μπορεί να επιβάλλει και κυρώσεις.

Τόσο ο ίδιος, όσο και τα υπόλοιπα μέλη της Αρχής Λάμπρος Κοτσίρης, Κορνηλία Δελούγκα, Ιγγλέση, Εμ. Καναβάκης, Μαρία Αδαμοπούλου, Εμ. Λασκαρίδης και Σμαρούλα Παντελή, αναφέρθηκαν στο γεγονός, ότι στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 12.750 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης - και με φυσικό κύκλο- (στοιχεία 2013) ενώ ο κάθε κύκλος κοστίζει 2.000 με 3.000 ευρώ. Ανέφεραν ακόμη, ότι η αποζημίωση για κάθε δότρια από το ζευγάρι ανέρχεται σε 2.000 ευρώ (κάθε φορά που δίνει ωάρια η δότρια).

Όπως τόνισαν επίσης, στο επόμενο διάστημα ο ιατρικός τουρισμός θα σημαίνει μεταφορά ωαρίων από χώρα σε χώρα και για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει οι Μονάδες ένα είναι πιστοποιημένες.

Ο κ. Ανστακλής αναφέρθηκε τέλος και στο πολύ σοβαρό ζήτημα του δημογραφικού στην χώρα μας, το οποίο θα πρέπει να μας απασχολήσει ιδιαίτερα και στοχευμένα, όπως είπε. Μάλιστα υπογράμμισε πως για πρώτη φορά το 2016, είχαμε στην Ελλάδα περισσότερους θανάτους από γεννήσεις. Εκτιμάται ότι οι γεννήσεις αγγίζουν τις 90.000 περίπου στην χώρα μας.

Η φιλοσοφία και το έργο της Εθνικής Αρχής

Η Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Ε.Α.Ι.Υ.Α) στοχεύει στην περιφρούρηση της έννομης τάξης στο τοπίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στη χώρα μας με σκοπό την προστασία τόσο του υποβοηθούμενου ζεύγους, ή της γυναίκας, και των παιδιών που θα γεννηθούν με μεθόδους Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Ι.Υ.Α.). Έχει ως αποστολή την εποπτεία της εφαρμογής των νόμων 3089/2002 και 3305/2005.

Όπως δηλώνει ο Πρόεδρος της Ε.Α.Ι.Υ.Α καθηγητής κ Αριστείδης Αντσακλής: «Η Αρχή έχει επίσης ως σκοπό την εύρυθμη λειτουργία και την ενδυνάμωση του έργου των Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α) και των Τραπεζών Κρυοσυντήρησης (T.K.)».

Η Αρχή επίσης, διενεργεί έκτακτους ελέγχους αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας. Επιβάλλει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις κατόπιν διενέργειας σχετικής διοικητικής έρευνας. Συνεργάζεται με αντίστοιχες Αρχές άλλων κρατών, καθώς και με Ευρωπαϊκούς και Διεθνείς Οργανισμούς, και Φορείς σε ζητήματα σχετικά με την άσκηση των αρμοδιοτήτων της και γενικά συμπαραστέκεται σε όσους ενδιαφέρονται για την εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ακόμη, μέχρι σήμερα, η Εθνική Αρχή:

- Κατάρτισε το Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) 10/2016 το οποίο αφορά την «Ίδρυση και λειτουργία Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Όροι και προϋποθέσεις».
- Εισηγήθηκε στον αρμόδιο Υπουργό Υγείας την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α) οικ 6901/2015 στην οποία αναφέρονται οι Όροι ίδρυσης και λειτουργίας των Τραπεζών Κρυοσυντήρησης.
- Κατάρτισε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα θέματα που σχετίζονται με την Ιατρικώς υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, ο οποίος δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο ΦΕΚ 293/7/2/2017 και

- εξέδωσε μία σειρά από κανονιστικές πράξεις και αποφάσεις.

Τέλος, πέρα από το έργο της όσον αφορά την τήρηση του νομοθετικού πλαισίου για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή η Αρχή στέκεται αρωγός δίπλα στους ενδιαφερόμενους. Δίνει απάντηση στα ερωτήματα πολιτών, έχοντας δημιουργήσει το site eaiya.gov.gr, είναι πρακτικά δίπλα σε όσους επιθυμούν να ωφεληθούν από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Απαντά σε ερωτήσεις πολιτών σχετικά με τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως α) το όριο ηλικίας του υποβοηθούμενου ατόμου, β) την εφαρμογή της μεθόδου ΙΥΑ σε οροθετικά άτομα, γ) τη διακίνηση γεννητικού υλικού εντός και εκτός χωρών Ευρωπαϊκής Ένωσης, δ) την παρένθετη μητρότητα, ε) την εφαρμογή της διαδικασίας σε άτομα που τελούν σε ελεύθερη ένωση.