12ο Συνέδριο ΕΣΔΥ: Μιλώντας για την υγεία μας, την εποχή των ανισοτήτων και της φτωχοποίησης

Και πρόσθεσε, «Για τούτο οι απαντήσεις δεν μπορεί να είναι μερικού και αποσπασματικού χαρακτήρα αλλά να σχετίζονται με διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες απελευθερώνουν πόρους και δημιουργικές δυνάμεις. Το εγχείρημα αυτό οφείλει να εστιάζει στη πρωτοβάθμια φροντίδα και τη δημόσια υγεία δεδομένου ότι υπό τις παρούσες συνθήκες (αλλά και ως καθολική αξία) “το όριο της ιατρικής περίθαλψης και της υγειονομικής πολιτικής είναι η φτώχεια”».

Το κεντρικό θέμα του Συνεδρίου, αυτό των ανισοτήτων διερεύνησε η πανελλαδική έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στη Στρογγυλή Τράπεζα «Υγεία στην Ελλάδα της κρίσης - Ευρήματα από την έρευνα “Υγεία και Ευημερία”» την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου. Πρόκειται για μια διαχρονική ανάλυση της αυτοαναφερόμενης κατάστασης υγείας του ελληνικού πληθυσμού με σκοπό τη διερεύνηση των επιπτώσεων των πολιτικών λιτότητας στις συμπεριφορές υγείας που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών GPO. O καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος, σχολίασε πως η έρευνα δίνει ένα δείγμα ερευνητικής δραστηριότητας της Σχολής αρκετών ετών και έχουν ήδη γίνει αρκετές δημοσιεύσεις.

Η έρευνα, εκτός από την καταγραφή της χρήσης πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων υπηρεσιών υγείας, εξέτασε επίσης το πώς αντιλαμβάνεται το κοινό την υποστήριξη από τον κοινωνικό του περίγυρο, τις συνήθειές του ως προς τη φυσική δραστηριότητα, τον ύπνο, τη διατροφή, το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών και την εργασιακή κατάσταση.

Οι παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη ανισοτήτων στην παροχή υπηρεσιών υγείας και οι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισής τους συζητήθηκαν στη συνεδρία «Ανισότητες στην Υγεία», στην οποία επιπλέον των τοποθετήσεων της Ε.Σ.Δ.Υ., κατατέθηκαν οι απόψεις του Συνηγόρου του Πολίτη, οι απόψεις συλλόγων ασθενών, του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και μια κοινωνιολογική προσέγγιση.

Στην πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη «Κρίση, φτωχοποίηση και κοινωνικές ανατροπές», ο κ. Τάσος Γιαννίτσης, Ομότιμος Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α. και πρώην Υπουργός, παρουσίασε στοιχεία για την φτωχοποίηση των Ελλήνων η οποία έχει επέλθει σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, με σοβαρές συνέπειες σε όλους τους τομείς. Ωστόσο, τα νοικοκυριά δείχνουν μία τάση να μειώνουν άλλες δαπάνες και όχι τόσο τις δαπάνες υγείας, προκειμένου να διασφαλίσουν το επίπεδο υγείας τους, δεδομένης της μείωσης των παροχών του δημοσίου.

Το καίριας σημασίας, εν καιρώ κρίσης, θέμα της χρηματοδότησης και διαχείρισης των νοσοκομειακών υπηρεσιών υγείας, συζητήθηκε στη στρογγυλή τράπεζα «Χρηματοδότηση και αποζημίωση των υπηρεσιών νοσοκομειακής περίθαλψης: Συμπληρωματικά μέτρα και εναλλακτικά σχήματα», όπου εξετάστηκαν εργαλεία οικονομικού management των νοσοκομείων και τέθηκε το ζήτημα του εξορθολογισμού των δαπανών, ώστε να βελτιωθεί ο βαθμός αξιοποίησης των σπανίων πόρων. Το ζήτημα της χρηματοδότησης της θεραπείας της ηπατίτιδας C, ως παράδειγμα καινοτόμου θεραπείας, εξέτασε στην ομιλία του ο Καθηγητής Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής Ε.Κ.Π.Α., Άγγελος Χατζάκης.

Η καινοτομία εισάγεται στον τομέα της υγείας και μέσω της βιοϊατρικής τεχνολογίας. Σε αυτόν τομέα, τις εξελίξεις στην καρδιολογία –κλινική και επεμβατική- παρουσίασε στην ομιλία του ο Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Πάνος Βάρδας. Η τεχνολογία της ψηφιακής υγείας έχει τη δυνατότητα να αλλάξει την καρδιαγγειακή ιατρική, είπε, προσθέτοντας ότι όλες οι ηλεκτρονικές παράμετροι της ψηφιακής υγείας οδηγούν σε καλύτερο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Μεγάλα οφέλη έχουν προκύψει για την ανοσο-ογκολογία μέσω των καινοτόμων εξατομικευμένων θεραπειών και της χρήσης βιοδεικτών που μεγιστοποιούν τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα. Ωστόσο το θεσμικό πλαίσιο αποζημίωσης των θεραπειών αυτών και η αντιμετώπιση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. χρήζουν περαιτέρω προσαρμογής, όπως διαφάνηκε στη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε για την εξατομικευμένη θεραπεία.

Μια ορθολογική, αποτελεσματικότερη πολιτική φαρμάκου βάσει τεκμηρίων, που θα αποτελεί εργαλείο της γενικότερης πολιτικής υγείας ήταν το ζητούμενο της συνεδρίας που συζήτησε τα μέτρα συγκράτησης της δαπάνης μέχρι σήμερα, τα διαθέσιμα εργαλεία και πώς μπορούν να εφαρμοστούν και να αξιοποιηθούν στην Ελλάδα. Την πρότασή τους για αναθεώρηση της φαρμακευτικής πολιτικής της χώρας κατέθεσαν στο 12ο Συνέδριο και προς συζήτηση από τη βιομηχανία και τους αρμόδιους φορείς, οι καθηγητές Panos Kanavos και Κυριάκος Σουλιώτης, μέσω ενός σταθερού, αξιόπιστου, προβλέψιμου, απλού διοικητικά και βιώσιμου συστήματος τιμολόγησης με εξωτερική τιμή αναφοράς (ERP).

Ένα «Μοντέλο ανάλυσης και προσδιορισμού φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα με βάση εμπειρικά στοιχεία» πρότεινε στην ομιλία του ο Καθηγητής, Αναπληρωτής Κοσμήτορας της Ε.Σ.Δ.Υ. Νίκος Μανιαδάκης. Παρατήρησε ότι υπάρχουν σημαντικές στρεβλώσεις στο σύστημα και απαιτείται επαναπροσδιορισμός της φαρμακευτικής πολιτικής και έλεγχος της συνταγογράφησης και όχι δογματική προσήλωση στις μειώσεις και στις εκπτώσεις τιμών. Απαιτούνται λοιπόν, μέτρα και πολιτικές που θα αυξήσουν τη διείσδυση των γενοσήμων φαρμάκων και ταυτόχρονα θα ελέγξουν την χρήση των ακριβότερων φαρμάκων. [βλ. συνημμένο pdf με στοιχεία]

Τη συζήτηση για τη φαρμακευτική πολιτική ολοκλήρωσε η στρογγυλή τράπεζα «Τα γενόσημα φάρμακα ως εργαλείο βελτίωσης της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας» στην οποία εξετάστηκε η διείσδυση των γενοσήμων στην ελληνική αγορά, η οποία υπολείπεται του στόχου, και αναζητήθηκαν τρόποι αύξησής της. Στη συνεδρία παρουσιάστηκαν στοιχεία από σχετική μελέτη της Ε.Σ.Δ.Υ., αναλύθηκε το παράδειγμα του Γ.Ν. Χανίων με την χρήση του Ο.Π.Σ.Υ., διατυπώθηκαν οι απόψεις των ιατρών, ενώ σημαίνουσες παρεμβάσεις έκαναν εκπρόσωποι των ενδιαφερομένων φορέων της φαρμακοβιομηχανίας κ.α.

Η αξιοποίηση των μεγάλων δεδομένων στον σχεδιασμό της πολιτικής φαρμάκου από τους ερευνητές, τους ιατρούς και τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., τον κατεξοχήν αρμόδιο για τη διαχείριση των δεδομένων των ασφαλισμένων, συζητήθηκε στη στρογγυλή τράπεζα για τα “Big Data”. Παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν δύο μεγάλες μελέτες που ανέλυσαν τα στοιχεία συνταγογράφησης για τη Χ.Α.Π. και την ψωρίαση, οι οποίες βασίστηκαν σε δεδομένα ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για να καταλήξουν σε προτάσεις πολιτικής υγείας του οργανισμού με στόχο την οικονομική αποδοτικότητα των πόρων και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών.

Το 12ο Συνέδριο τίμησαν με την παρουσία τους οι εκπρόσωποι κρατικών οργανισμών, φορέων των επαγγελματιών υγείας, της φαρμακοβιομηχανίας, αλλά και πανεπιστημιακοί από τους τομείς της υγείας και των οικονομικών, με το υπουργείο Υγείας να εκπροσωπείται στο ανώτατο επίπεδο από τον υπουργό Ανδρέα Ξανθό, οποίος κήρυξε την έναρξη του συνεδρίου, και από τον Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας Γιάννη Μπασκόζο. Επίσης συμμετείχαν στο συνέδριο ο κ. Σταμάτης Βαρδαρός, Αναπλ. Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας, και ο Γ.Γ. Βιομηχανίας κ. Ευστράτιος Ζαφείρης. Εξαιρετικοί στον τομέα τους ομιλητές από το εξωτερικό κατέθεσαν την τεχνογνωσία τους, μαζί με τους Έλληνες επιστήμονες της υγείας, των οικονομικών και της τεχνολογίας.