Η Αθήνα θα αποκτήσει Ολοκληρωμένο Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο

Σε σχετική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε χθες στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, που έχει αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Γερμανών επιστημόνων που στηρίζουν το φιλόδοξο εγχείρημα -μεταξύ των οποίων ο Γερμανός, κάτοχος του Νόμπελ Ιατρικής, Χάραλντ τσουρ Χάουζεν- έγινε γνωστό ότι εκκρεμεί το ζήτημα της χρηματοδότησης του Κέντρου, για το οποίο θα χρειασθούν 10 έως 15 εκατ. ευρώ, σε βάθος τριετίας.

Τα χρήματα αυτά μπορούν να καταβληθούν σταδιακά, μετά από ένα αρχικό ποσό, ενός έως δύο εκατομμυρίων ευρώ, για να ξεκινήσει το εγχείρημα, όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΕΙΕ, Βασίλης Γρηγορίου, στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Όπως είπε, σε αυτή τη φάση αναζητούνται ακόμη τα πρώτα κονδύλια από διάφορες πηγές χρηματοδότησης (κράτος, περιφέρεια Αττικής, ΕΕ, ιδιώτες κα).

Ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας, Κώστας Φωτάκης, που χαιρέτισε την εκδήλωση, εξέφρασε την υποστήριξή του στο σχέδιο. Επεσήμανε ότι, μεταξύ άλλων, το Κέντρο θα ενισχύσει τη διμερή ελληνο-γερμανική συνεργασία στο επιστημονικό πεδίο, ενώ θα αποτελέσει αντίβαρο στη «διαρροή εγκεφάλων», παρέχοντας νέες ευκαιρίες για τους Έλληνες ερευνητές.

Το διεπιστημονικό Κέντρο θα συντονίζει και θα συνδυάζει τις προσπάθειες ερευνητικών κέντρων και νοσοκομείων στο λεκανοπέδιο της Αθήνας. Θα φέρει έτσι πιο κοντά τη βιοϊατρική έρευνα και την κλινική πρακτική στο πεδίο του καρκίνου, μια συνεργασία στην οποία υστερεί η χώρα μας, παρόλο που ξεχωριστά υπάρχουν τόσο ερευνητές όσο και γιατροί που διακρίνονται για το σημαντικό έργο τους. Το Κέντρο θα ενισχύσει τη λεγόμενη «μεταφραστική» έρευνα, η οποία «μεταφράζει» τις ανακαλύψεις των ερευνητικών εργαστηρίων, σε οφέλη για τους ασθενείς στα νοσοκομεία.

Τον αρχικό συντονισμό της προσπάθειας έχει αναλάβει το Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας και Βιοτεχνολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (με επικεφαλής τον διευθυντή του, Αλέξανδρο Πίντζα), που θα εστιάσει στις προκλινικές μελέτες νέων φαρμάκων.

Θα συμμετάσχουν επίσης, ο «Δημόκριτος» με το Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής και Κυτταρογενετικής, για τη γενετική ανάλυση των κληρονομικών καρκίνων (με υπεύθυνο τον κ. Δρακούλη Γιαννουκάκο, ο οποίος ήταν εκ των πρωτεργατών της προσπάθειας μαζί με τον κ. Πίντζα), η Σχολή Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και η Ιατρική Σχολή Αθηνών, με τις πανεπιστημιακές κλινικές ορισμένων δημόσιων νοσοκομείων: Αλεξάνδρα (καρκίνοι ουροποιητικού και γεννητικού συστήματος, λευχαιμίες, γυναικολογικοί), Άγιος Σάββας (καρκίνοι μαστού, εντέρου, πνευμόνων, μελάνωμα), Παίδων Αγία Σοφία (παιδιατρικοί καρκίνοι), Αττικόν (καρκίνοι κεφαλής και λαιμού), Γ. Γεννηματάς (καρκίνοι εντέρου, θυρεοειδούς, επινεφριδικών αδένων).

Επιπροσθέτως, ελληνικές εταιρείες φαρμακευτικής, βιοτεχνολογίας, διάγνωσης του καρκίνου και βιοπληροφορικής, έχουν ήδη εκδηλώσει πρόθεση να συνεργασθούν με το Κέντρο.

Σε πρώτη φάση το κέντρο θα έχει μια πιο περιορισμένη και «εικονική» υπόσταση (virtual), αναλαμβάνοντας τον οργανωτικό και συντονιστικό ρόλο, ενώ σε επόμενο στάδιο -και εφόσον βρεθούν τα αναγκαία χρήματα- σχεδιάζεται να αποκτήσει τη δική του ανεξάρτητη κτιριακή και επιστημονική-τεχνολογική υποδομή.

Το εγχείρημα στηρίζει με την οργανωτική εμπειρία του, το Γερμανικό Κέντρο Ερευνών για τον Καρκίνο (DKFZ) στη Χαϊδελβέργη, στελέχη και επιστήμονες του οποίου -μεταξύ των οποίων ο επί πολλά έτη διευθυντής του DKFZ, νομπελίστας καθηγητής, Χάραλντ τσουρ Χάουζεν (Νόμπελ Φυσιολογίας/Ιατρικής 2008)- είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις εμπειρίες τους κατά την ημερίδα στο ΕΙΕ.

Είχε προηγηθεί, φέτος τον Απρίλιο, διερευνητική επίσκεψη ελληνικής αντιπροσωπείας στη Γερμανία και τώρα οι Γερμανοί επιστήμονες ανταπέδωσαν την επίσκεψη. Η γερμανική πλευρά προσφέρεται να παρέχει τεχνογνωσία για την οργάνωση και τη διαχείριση του Κέντρου, καθώς επίσης διευκολύνσεις για ανταλλαγές επιστημόνων, χωρίς να αποκλείεται και μια -όχι μεγάλη- χρηματοδοτική στήριξη. Στο εγχείρημα εμπλέκεται άμεσα η Ελληνίδα καθηγήτρια, Αντωνία Δημητρακοπούλου-Στράους του Πανεπιστημίου της Χαϊλδεβέργης και του Γερμανικού Κέντρου Ερευνών για τον Καρκίνο.

Από ελληνικής πλευράς, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, ο διευθυντής του ΕΙΕ, δρ Βασίλης Γρηγορίου και ο διευθυντής του αρμόδιου Ινστιτούτου, δρ Αλέξανδρος Πίντζας, παρουσίασαν τους στόχους του Κέντρου και τις φιλοδοξίες του να αναδειχθεί σε πολύτιμο αρωγό της ιατρικής και ειδικότερα της ογκολογικής κοινότητας στη χώρα μας, αλλά και πέρα από αυτήν. Τόνισαν ότι στόχος είναι η βελτίωση της υγείας των πολιτών της Αθήνας, με καινοτόμες μεθόδους και χωρίς εξαιρέσεις ασθενών.

Οι ερευνητές στα ερευνητικά εργαστήρια στην Αθήνα αναπτύσσουν ήδη νέες διαγνωστικές και προγνωστικές μεθόδους, αναλύουν και αξιοποιούν δείκτες πρόβλεψης της ανταπόκρισης σε στοχευμένες εξατομικευμένες θεραπείες, βελτιώνουν τα υφιστάμενα και αναπτύσσουν νέα δυνητικά φάρμακα μέσω χημικής σύνθεσης. Το υπό ανάπτυξη Κέντρο θα έχει ως στόχο να συμβάλει στη μεταφορά αυτής της ερευνητικής γνώσης σε δημόσια νοσοκομεία.

Όπως τονίσθηκε, το 50% των δημοσίων νοσοκομειακών κλινών βρίσκεται στην Αθήνα, με μεγάλα συνήθως ποσοστά πληρότητας, πράγμα που ευνοεί την άμεση επικοινωνία με τα Ερευνητικά Κέντρα και τα εξειδικευμένα Πανεπιστημιακά Τμήματα.

Κατ’ εξοχήν προσπάθεια θα καταβληθεί για την ανάπτυξη εξατομικευμένων αντικαρκινικών θεραπειών, που αποτελούν το μέλλον της ογκολογίας. Σταδιακά, το εγχείρημα μπορεί να αποκτήσει πανελλαδική διάσταση.

Τέτοια Ολοκληρωμένα Κέντρα Έρευνας για τον Καρκίνο (Comprehensive Cancer Research Centers - CCRC) έχουν αναπτυχθεί διεθνώς την τελευταία δεκαετία και σήμερα υπάρχουν 169, από τα οποία 100 στην Ευρώπη και 69 στις ΗΠΑ. Ο κ. Γρηγορίου τόνισε ότι «ένα τέτοιο Κέντρο είναι κάτι που λείπει από μια μητρόπολη όπως η Αθήνα», αν και παραδέχθηκε ότι «όπως και η Ρώμη άλλωστε, ασφαλώς δεν θα κτισθεί αμέσως».

Διεθνή συνεργασία έχει αρχίσει να αναπτύσσει το υπό δημιουργία ελληνικό Κέντρο και με το βρετανικό Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο (Royal Marsden Hospital/Institute for Cancer Research). Ήδη, ελληνική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε τη Βρετανία γι’ αυτό το σκοπό.

Εξάλλου, ο κ. Φωτάκης έκανε γνωστό ότι ο φιλέλληνας νομπελίστας καθηγητής, Χάραλντ τσουρ Χάουζεν, στον οποίο απένειμε τιμητική πλακέτα, αποδέχθηκε να συμμετάσχει στο συμβουλευτικό επιστημονικό συμβούλιο του νεοσύστατου Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ). Στη ημερίδα παρευρέθηκε και ο γνωστός μουσικοσυνθέτης και χημικός Μίμης Πλέσσας, φίλος του τσουρ Χάουζεν.

Ο Γερμανός νομπελίστας μίλησε εκτενώς για την πρόληψη του καρκίνου, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι οι λοιμώξεις από μικροοργανισμούς έχουν μέχρι σήμερα υποτιμηθεί ως αιτία καρκίνου, ενώ επισήμανε ότι το ίδιο συμβαίνει με ορισμένες τροφές, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Για τη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Κέντρου Καρκίνου στην Αθήνα, υπογράμμισε: «Αν θέλετε να κάνετε κάτι για τα παιδιά και τα εγγόνια σας, πρέπει να το κάνετε».