Ασφαλείς και ριζικές λύσεις με την ενδοσκοπική χειρουργική
Η μύτη, τα παραρρίνια και η βάση του κρανίου είναι από τις πιο πολύπλοκες ανατομικά περιοχές του σώματος, γι’ αυτό και οι παθήσεις τους αποτελούσαν πάντοτε πρόκληση για τους χειρουργούς.
Τα τελευταία χρόνια η χρήση των ενδοσκοπίων έχει προκαλέσει πραγματική επανάσταση στην προσέγγισή τους. Σε ποιες περιπτώσεις, όμως, και με τι αποτελέσματα;
Γράφει ο Χρίστος Γεωργάλας, DLO, MRCS, FRSC (ORL-HNS) Αν. Καθηγητής Παν/μίου Άμστερνταμ, Υπεύθυνος Τμήματος Ενδοσκοπικής Χειρουργικής Παραρρινίων και Βάσης Κρανίου , Αναπλ. Διευθυντής Κλινικής Κεφαλής & Τραχήλου ΥΓΕΙΑ
Πλέον, η χρήση της ενδοσκοπικής χειρουργικής για την αντιμετώπιση φλεγμονωδών παθήσεων της μύτης και των παραρρινίων (ιγμορίτιδες, παραρινοκολπίτιδες) είναι το standard of care. Το ενδοσκόπιο δε βοηθά απλώς να αποφευχθούν οι τομές – το σημαντικότερο είναι ότι η λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική σέβεται τη λειτουργία τη παραρρινίων, διατηρώντας ανοιχτές τις φυσικές διόδους παροχέτευσης, βοηθώντας έτσι να αποφευχθούν επιπλοκές και υποτροπές.
Ωστόσο, η χρήση των ενδοσκοπίων δεν περιορίζεται στις φλεγμονώδεις νόσους. Μπορούν -και πρέπει- να χρησιμοποιούνται και για καλοήθεις όγκους της περιοχής, όπως οστεώματα, ανεστραμμένα θηλώματα, πολύποδες και αντροχοανοπολύποδες, καθώς και -σε πεπειραμένα χέρια- για κακοήθεις όγκους της μύτης, των παραρρινίων, της βάσης του κρανίου και του οφθαλμικού κόγχου.
Στο Άμστερνταμ, δημιουργώντας το πρώτο στη χώρα κέντρο ενδοσκοπικής χειρουργικής, προχωρήσαμε ένα βήμα πιο πέρα τα όρια της χειρουργικής αυτής: στηριγμένοι στην πείρα από χιλιάδες προηγούμενα περιστατικά, αξιοποιήσαμε την εξαιρετική οπτική των ενδοσκοπίων για τη θεραπεία όγκων παραρρινίων και βάσης κρανίου, μαζί με το νευροχειρουργό, Wouter Van Furth, επεκτείνοντας τα όρια της ενδοσκοπικής ρινονευροχειρουργικής ογκολογίας. Στο κέντρο αυτό πραγματοποιήσαμε το 2010 την πρώτη ενδοσκοπική αφαίρεση μηνιγγιώματος και κρανιοφαρυγγιώματος σε παιδί στην Ολλανδία, ενώ το 2013 κάναμε την πρώτη μας στην Ελλάδα ενδοσκοπική διαρρινική κρανιοτομή (για μια ασθενή με οσφρητικό νευροβλάστωμα).
Τα αποτελέσματα
Η ενδοσκοπική ρινονευροχειρουργική είναι ένας τρόπος χειρουργικής θεραπείας για επιλεγμένους ασθενείς (παιδιά και ενήλικες). Ενώ οι περισσότεροι όγκοι της υπόφυσης παραδοσιακά αφαιρούνται διαρρινικά με τη χρήση ενδοσκοπίου, στην ενδοσκοπική ρινονευροχειρουργική, αυτή η πρόσβαση χρησιμοποιείται σε συνεργασία με νευροχειρουργό και για άλλους όγκους της βάσης του κρανίου και του εγκεφάλου. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια αυτή η πρόσβαση έχει εξελιχθεί σε ένα ασφαλές και αξιόπιστο σύνολο χειρουργικών τεχνικών. Επειδή στην ενδοσκοπική ρινονευροχειρουργική οι εγχειρητικοί χειρισμοί του εγκεφάλου και των ζωτικών νευρικών δομών (π.χ. κρανιακά νεύρα) είναι ελάχιστοι, η έκβαση των ασθενών είναι ιδιαίτερα καλή. Η βελτιωμένη με το ενδοσκόπιο εικόνα βοηθά στην πλήρη αφαίρεση των όγκων, ενώ η απουσία ουλών καθιστά την πρόσβαση αυτή πιο ελκυστική από πλευράς αισθητικής.
Για ασθενείς με ορισμένους όγκους μέσης γραμμής (π.χ. χόρδωμα, μηνιγγίωμα, κρανιοφαρυγγίωμα), για ασθενείς με κακοήθεις όγκους (αδενοκαρκινώματα, νευροβλαστώματα, καρκινώματα) η ενδοσκοπική χειρουργική μειώνει σημαντικά τη νοσηρότητα. Αν και είναι μια μορφή ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, παραμένει χειρουργική βάσης κρανίου, με όλη τη συνεπαγόμενη πολυπλοκότητα.
Τους τελευταίους μήνες, έχουμε επικεντρωθεί να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία που συγκεντρώσαμε τα τελευταία χρόνια από το ESA - Amsterdam στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε το ESA - Athens (Κέντρο Ενδοσκοπικής Χειρουργικής Παραρρινίων και Βάσης Κρανίου - Αθήνα).
Το ESA - Athens θα επικεντρωθεί στη διάγνωση και τη θεραπεία ρινολογικών παθήσεων όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων της γενικής ρινολογίας, της ενδοσκοπικής χειρουργικής της βάσης του κρανίου, της ρινοπλαστικής και των αλλεργικών καταστάσεων.