Τα παγκόσμια hotspots των ζωονόσων (χάρτες)
Ασθένειες όπως ο Έμπολα είναι γνωστές ως ζωονόσοι, καθώς μεταδίδονται στον άνθρωπο από κάποιο ζώο. Η επιδημία Έμπολα που ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 2013 στη Δυτική Αφρική και κόστισε περισσότερες από 10.000 ζωές προκλήθηκε από τη μετάδοση του ιού σε ανθρώπους μέσω των φρουτοφάγων νυχτερίδων.
Στην κατηγορία των ζωονόσων κατατάσσονται επίσης η γρίπη των πτηνών και το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS).
Σε μια προσπάθεια να «προβλέψουν» μια μελλοντική επιδημία ζωονόσου, η Μπάρμπαρα Χαν και οι συνεργάτες της συγκέντρωσαν και ανέλυσαν στοιχεία από εκατοντάδες μελέτες που αφορούσαν παλαιότερες επιδημίες ζωονόσων. Βάσει των στοιχείων αυτών, δημιούργησαν μια σειρά από χάρτες που αποτυπώνουν τις τρέχουσες «δεξαμενές» ζωονόσων ανά τον κόσμο.
Οι χάρτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να σχεδιαστούν πολιτικές και να ληφθούν μέτρα πρόληψης της μετάδοσης των παθογόνων μικροοργανισμών στους ανθρώπους.
Οι χάρτες δείχνουν, για παράδειγμα, ότι η Ευρώπη και η Ρωσία αποτελούν hotspots για μολυσμένα τρωκτικά, ενώ στην Κεντρική και Νότια Αμερική παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών από τις νυχτερίδες.
«Βλέπουμε ότι στις τροπικές ζώνες υπάρχουν περισσότερα είδη ζώων, όμως ελάχιστα από αυτά αποτελούν φορείς ζωονόσων. Αντιθέτως, περισσότερα από τα είδη που ζουν στα βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, όπως ο Αρκτικός Κύκλος, αποτελούν φορείς ζωονόσων. Οι συνέπειες αυτού του μοτίβου, υπό το φως των τάσεων υπερθέρμανσης του πλανήτη, πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, πριν να είναι πολύ αργά» δηλώνει η Χαν, η οποία ερευνά πώς οι διάφορες οικολογικές αλλαγές επηρεάζουν τη μετάδοση ασθενειών και εργάζεται στο Ινστιτούτο Μελετών του Οικοσυστήματος, στο Μιλμπρουκ των ΗΠΑ.
Τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι το 10% των τρωκτικών (244 από τα 2.220 είδη) είναι φορείς (ξενιστές) περίπου 85 διαφορετικών ζωονόσων που μπορεί να μολύνουν τον άνθρωπο. Ενδεικτικά, το βακτήριο Βάκιλος του Γερσίν (Yersinia pestis) που προκάλεσε τη Μαύρη Πανώλη μεταξύ 1346 και 1353 εξαπλώθηκε από αρουραίους (και τους ψύλλους που αυτοί κουβαλούσαν), οδηγώντας σε περισσότερους από 50 εκατομμύρια θανάτους. Από τα πρωτεύοντα θηλαστικά, ποσοστό περίπου 21% είναι φορείς ζωονόσων.
Τα ευρήματα της ερευνητικής ομάδας δημοσιεύονται αναλυτικά στην επιθεώρηση Trends in Parasitology.
Δείτε κι αυτό:
Διαδραστικός χάρτης: Προσδόκιμο ζωής σε κάθε χώρα του κόσμου
Επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη (διαδραστικός χάρτης)
Δείτε ποιες χώρες «χτυπά» συχνότερα ο καρκίνος (διαδραστικός χάρτης)