Υπέρβαροι και παχύσαρκοι έφηβοι στην Ελλάδα του Ήλιου και της Μεσογειακής Διατροφής

Η Ελλάδα ειδικότερα, κατατάσσεται στην 4η θέση παγκοσμίως από πλευράς παχυσαρκίας, ενώ 1 στους 4 εφήβους στην χώρα μας είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Τα αγόρια βρίσκονται σε πιο υψηλή θέση από τα κορίτσια, και συγκεκριμένα, σε υψηλότερο ποσοστό (33,6%) από τα κορίτσια (20,9%). Μάλιστα, σε πολύ υψηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους σε 42 χώρες συνολικά (19,5%) είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Τα στοιχεία αυτά, προκύπτουν από έρευνα που ανακοίνωσε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας.

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας για το 2016 είναι αφιερωμένη στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες, η συστηματική φυσική δραστηριότητα και η διατήρηση φυσιολογικού βάρους προλαμβάνουν ή καθυστερούν την εκδήλωση του Διαβήτη τύπου 2. Στοιχεία σχετικά με την υγεία, το σωματικό βάρος, τις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα των εφήβων καταγράφονται στην «Έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» (Έρευνα HBSC/WHO, www.hbsc.org).

Η Έρευνα διεξάγεται στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Health Behaviour in School-aged Children» υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, και επαναλαμβάνεται ανά τετραετία σε περισσότερες από 40 χώρες παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των εφήβων και τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους. Οι πληροφορίες αυτές κατευθύνουν τις πολιτικές πρόληψης των κρατών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

Στη χώρα μας, τo πρόγραμμα HBSC/WHO πραγματοποιείται από το ΕΠΙΨΥ από το 1998 με την επιστημονική ευθύνη της Ομοτ. Καθηγήτριας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κυρίας Ά. Κοκκέβη.

Στην έρευνα του 2014 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141 μαθητών εφηβικής ηλικίας (ΣΤ΄ Δημοτικού, Β΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου) από 245 σχολικές μονάδες. Οι μαθητές απάντησαν σε ανώνυμο ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν μέσα στις τάξεις τους. Η έρευνα υλοποιήθηκε χάρη στη μερική οικονομική ενίσχυση από τη UNICEF και στην εθελοντική συμβολή μελών και φοιτητών ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην πιο πρόσφατη έρευνα καταγράφονται ανησυχητικά στοιχεία για τους εφήβους στην χώρας μας. Μεταξύ αυτών τα εξής:

Πρωινό τρώνε μόνο οι μισοί μαθητές

Το πρωινό, παρά το γεγονός ότι αποτελεί το πιο σημαντικό ίσως γεύμα της ημέρας, δεν έχει γίνει καλή συνήθεια για τα παιδιά. Ειδικότερα, και τις 5 ημέρες του σχολείου λαμβάνουν πρωινό οι μισοί μαθητές (51,8%), σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια και οι 11χρονοι σε σχέση με τους μεγαλύτερους. Αντίθετα, 1 στους 4 εφήβους (23,9%) παραλείπει το πρωινό και τις 5 μέρες του σχολείου. Από το 2002 στο 2014 αυξάνεται το ποσοστό εφήβων στην χώρα μας που λαμβάνουν πρωινό από 43,0% σε 51,8%.

Λίγα φρούτα και λαχανικά, σε αντίθεση με τα αναψυκτικά

Μόλις 1 στους 3 (32,7%) εφήβους στην χώρα μας καταναλώνει φρούτα καθημερινά, ενώ μόλις 1 στους 3 (34,1%) εφήβους στην χώρα μας επίσης, καταναλώνει λαχανικά καθημερινά. Τα αγόρια αναφέρουν καθημερινή κατανάλωση φρούτων σε χαμηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια (30,6% και 34,7%, αντίστοιχα). Σε χαμηλότερο ποσοστό (32,7%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC συνολικά (37,6%) απαντούν ότι καταναλώνουν φρούτα καθημερινά.

Στα θετικά στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα είναι ότι μόνο 1 στους 7 (15,2%) εφήβους στην χώρα μας αναφέρουν καθημερινή κατανάλωση γλυκών με το αντίστοιχο ποσοστό να καταγράφει μείωση από το 2006 (21,3%) στο 2014 (15,2%). Μάλιστα, σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό (15,2%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC συνολικά (25,5%) απαντούν ότι καταναλώνουν γλυκά σε καθημερινή βάση. Η διαφορά αυτή καταγράφεται και στα δύο φύλα, και στις τρεις ηλικιακές ομάδες – εντονότερη στους 11χρονους. Η Ελλάδα βρίσκεται στις 10 από τις 42 χώρες/περιοχές του προγράμματος με τα χαμηλότερα ποσοστά κατανάλωσης γλυκών.

Αντίστοιχα, 1 στους 20 εφήβους (4,7%) στην Ελλάδα αναφέρει καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών.

Τέλος, 1 στους 7 μαθητές στην χώρα μας (13,5%) αναφέρει καθημερινή φυσική δραστηριότητα, τα κορίτσια σε υποδιπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με τα αγόρια (8,8% και 18,2%, αντίστοιχα). Με την ηλικία μειώνεται το ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν καθημερινή φυσική δραστηριότητα από 15,7% στην ηλικία των 11 ετών σε 10,9% στα 15.

Διαχρονικά, από το 2002 στο 2014, το ποσοστό εφήβων στην χώρα μας που αναφέρουν καθημερινή φυσική δραστηριότητα μειώνεται σημαντικά από 18,1% σε 13,5%.

Διαβάστε ακόμη:

Κουίζ: Πέντε ερωτήσεις-κλειδιά για το διαβήτη

Συμβουλές προσωπικής υγιεινής για τους έφηβους