Λεωνίδας Ιασεμίδης: Ο επιστήμονας που φιλοδοξεί να «δαμάσει» την επιληψία
«Και γιατί είναι έτσι;». Σε αυτό το ερώτημα προσπαθεί να δίνει συνεχώς απαντήσεις ο πανεπιστημιακός Λεωνίδας Ιασεμίδης, από τότε που ήταν μικρός μαθητής στην πατρίδα του, την Ελλάδα, μέχρι σήμερα που βρίσκεται στις ΗΠΑ, όπου ερευνά τον ανθρώπινο εγκέφαλο, φιλοδοξεί να «δαμάσει» την επιληψία και κατακτά σημαντικές διακρίσεις για το έργο του, με πλέον πρόσφατη την εκλογή του στην Εθνική Ακαδημία Εφευρετών των ΗΠΑ (National Academy of Inventors).
Στους γονείς του οφείλει, όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ιασεμίδης, καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα, την αγάπη του για την έρευνα και την Επιστήμη: «Ο πατέρας μου φρόντισε να γεμίσει το μικρό δωμάτιο μου με την εγκυκλοπαίδεια του Ήλιου, που είχε σαν σκοπό της τη μεθοδική και συστηματική συμπύκνωση και εκλαΐκευση όλων των ανθρώπινων γνώσεων. Η μητέρα μου πάντα τελείωνε τον έλεγχο των εργασιών μου, στα πρώτα μου βήματα στο 2ο δημοτικό σχολείο Βύρωνα στην Αθήνα, με το βασικό ερώτημα: ‘Και γιατί είναι έτσι;’, ερώτημα το οποίο είχα πάντα οδηγό όταν μάθαινα κάτι καινούργιο στη Βαρβάκειο Πρότυπη Σχολή, στη Σχολή Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και στη συνέχεια σε όλη την πορεία μου στην Αμερική, μεταπτυχιακές σπουδές και ακαδημαϊκή καριέρα. Είναι και το ερώτημα που ακόμα και τώρα θέτω στους φοιτητές μου...».
Ο κ. Ιασεμίδης έχει αφιερώσει χρόνια στην έρευνα για την ανάπτυξη μεθόδων για την αναγνώριση, την πρόγνωση και τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων στον ανθρώπινο και ζωικό εγκέφαλο, ενώ θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του τομέα πρόγνωσης εγκεφαλικών κρίσεων. Έχει κάνει περισσότερες από 100 δημοσιεύσεις και 14 πατέντες, εκ των οποίων 4 βραβευμένες.
Τι είναι η επιληψία
«Η έρευνά μου επικεντρώνεται στη Βιοϊατρική του εγκεφάλου και στις κρίσεις της λειτουργίας του», λέει και σημειώνει: «Μια ασθένεια του 1% του ανθρώπινου πληθυσμού είναι η επιληψία. Επιληψία, είναι ελληνική λέξη και ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, θεωρείται ο πρώτος που την διέγνωσε σωστά ως ασθένεια του εγκεφάλου ενάντια στις εικασίες της εποχής του ότι είναι θεόσταλτη και έχει να κάνει με την καρδιά. Η επιληψία χαρακτηρίζεται από ηλεκτρικές διαταράξεις που ξεκινούν από μια περιοχή του εγκεφάλου, την επιληπτική εστία, και εξαπλώνονται σε λειτουργικά κέντρα του εγκεφάλου, διακόπτοντας την ομαλή λειτουργία τους και προκαλώντας κρίσεις. Η αβεβαιότητα του πότε θα συμβούν οι κρίσεις έχει ψυχολογικές συνέπειες, καθώς και συνέπειες στη θεραπευτική αγωγή».
Μια επιληπτική κρίση είναι πάντα απρόβλεπτη;
Η πολύχρονη έρευνα οδήγησε για πρώτη φορά στο συμπέρασμα ότι οι επιληπτικές κρίσεις είναι προβλέψιμες: «Ήμασταν η πρώτη ερευνητική ομάδα στον κόσμο που ανακάλυψε ότι οι επιληπτικές κρίσεις είναι προβλέψιμες, δεν συμβαίνουν τυχαία αλλά είναι αποτέλεσμα παρατεταμένου συγχρονισμού μέρους του εγκεφάλου με την επιληπτική εστία πολύ πριν εκδηλωθεί μια κρίση. Αυτή η πρώτη ανακάλυψη έγινε με τη θεωρία των μη γραμμικών συστημάτων και του χάους στο χωροχρόνο του εγκεφάλου, όπως καταγράφεται μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφημάτων», λέει και απαριθμεί τις νέες ανακαλύψεις στις οποίες οδήγησε το βασικό αποτέλεσμα της έρευνας: «Οι κρίσεις βοηθούν τον εγκέφαλο να ξεφύγει από τον υπερσυγχρονισμό που προηγείται των κρίσεων, η έγκαιρη παρέμβαση και ο έλεγχος του εγκεφάλου ώστε να αποφευχθούν επικείμενες κρίσεις –για παράδειγμα μέσω έξυπνων εμφυτευμένων ηλεκτρικών ερεθιστών που ενεργοποιούνται όταν ανιχνεύουν τον παθολογικό υπερσυγχρονισμό και τον διακόπτουν– καθώς και η δυνατότητα να αναγνωρίζεται το επιληπτικό δίκτυο και η επιληπτική εστία σε περιόδους μη κρίσεων».
Τα αποτελέσματα της έρευνας «που μέχρι στιγμής έχει βοηθήσει στην ανάλυση της συμπεριφοράς των νευρωνικών δικτύων και των κρίσεων στην επιληψία», έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται σε κλινικές μελέτες στη διάγνωση, πρόγνωση και θεραπεία της επιληψίας, ενώ μπορούν να έχουν πολλές ακόμη εφαρμογές, όχι μόνο αναφορικά με τη συγκεκριμένη ασθένεια.
«Επειδή η προσέγγισή μας είναι γενικής φύσεως, είναι δυνατόν και έχουμε αρχίσει να την εφαρμόζουμε και σε άλλες ασθένειες του εγκεφάλου που χαρακτηρίζονται από σποραδικές και απρόβλεπτες κρίσεις της κανονικής λειτουργίας του, όπως κρίσεις λόγω τραυματικών εμπειριών, ημικρανίες, μανιακές καταθλίψεις κ.λπ. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αξιολόγηση της κρισιμότητας και την παρακολούθηση και αξιολόγηση της πορείας της παρεχόμενης αντιεπιληπτικής θεραπείας σε κατεπείγουσες περιπτώσεις ασθενών, σε ιατρικές μονάδες πρώτης βοήθειας, σε νοσοκομεία ή ασθενοφόρα. Πιο πρόσφατα έχουμε επίσης αρχίσει εργασίες πάνω στη συμπεριφορά του εγκεφάλου κάτω από συνθήκες αναισθησίας κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων».
Πολύτιμες γέφυρες συνεργασίας
Ο κ. Ιασεμίδης υπογραμμίζει ότι οι ερευνητικές προσπάθειες των βιοϊατρικών μηχανικών δεν καρποφορούν αν δεν υπάρχει στενή συνεργασία με ιατρούς, για παράδειγμα, στη δική του περίπτωση με ιατρικά κέντρα που ειδικεύονται στην έρευνα του εγκεφάλου και την επιληψία, όπως τα ιατρικά κέντρα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν στο Ανν Άρμπορ, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα στο Γκέινσβιλ, τη Mayo Clinic και το Barrow Neurological Institute στον Φοίνικα, στην Αριζόνα, και την Cleveland Clinic στο Κλίβελαντ του Οχάιο. Επίσης, τονίζει την αξία της συνεργασίας με φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, επιστήμονες και συνεργάτες καθηγητές στα Πανεπιστήμια της Φλόριντα και της Αριζόνα, και σήμερα στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στους συνεργάτες του, Δρ Κριs Σακελλάρη της Ιατρικής Σχολής και Δρ Μπιλ Γουίλιαμς της Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Ανν Άρμπορ, στο Μίσιγκαν.
Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός φιλοδοξεί τώρα να είναι Έλληνες ερευνητές εκείνοι που θα «δαμάσουν» την επιληψία και προτείνει «προς τους εθνικούς ευεργέτες στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο να στηρίξουν μια προσπάθεια που αφορά νέους στη χώρα μας».
«Είμαστε ανοικτοί για μια πρωτοβουλία που θα στηρίξει οικονομικά τα Ελληνόπουλα να έρθουν στα ερευνητικά κέντρα μας στην Αμερική και να ασχοληθούν και να συνεισφέρουν στην έρευνα του εγκεφάλου γενικά, και στη θεραπεία της επιληψίας ειδικά. Είναι ένα όνειρο που μπορεί να πραγματοποιηθεί ούτως ώστε μια τόσο διαδεδομένη ασθένεια, που Έλληνες την αναγνώρισαν σωστά και της έδωσαν το όνομα μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, να δαμασθεί τελικά από Έλληνες ερευνητές! Μια τέτοια οικονομική πρωτοβουλία θα ήταν ό,τι καλύτερο, ειδικά κάτω από τις συνθήκες που σήμερα βρίσκεται η Ελλάδα. Θα αποτελούσε μια πραγματικά εθνική προσφορά».
Ο Λεωνίδας Ιασεμίδης μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Εφευρετών των ΗΠΑ
Αναφερόμενος, τέλος, στην υψηλότατη διάκριση, την εκλογή του ως μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Εφευρετών των ΗΠΑ, τονίζει: «Η εκλογή στην Εθνική Ακαδημία των Εφευρετών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής είναι σημαντική για έναν επιστήμονα, διότι αντιπροσωπεύει μια αναγνώριση του έργου του από τα μέλη της Ακαδημίας, δηλαδή από άτομα που έχουν ήδη σημαντικές εφευρέσεις και συνεισφορά στην Τεχνολογία και την Επιστήμη. Είναι ιδιαίτερα σημαντική μια τέτοια αναγνώριση για έναν επιστήμονα που γεννήθηκε, μεγάλωσε και πήρε τα πρώτα Φώτα της γνώσης στην παγκόσμια κοιτίδα της Επιστήμης, στη μεγάλη Ελλάδα μας».
Ο Λεωνίδας Ιασεμίδης αποφοίτησε από το Μετσόβειο Πολυτεχνείο με το δίπλωμα του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού το 1982 και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, απ’ όπου πήρε το μεταπτυχιακό (1985-1986) και το διδακτορικό του (1991) στη Βιοϊατρική Μηχανική.
Σήμερα, είναι καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής και διευθυντής του Κέντρου Βιοϊατρικής και Αποκατάστασης Λειτουργιών στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα, ομότιμος καθηγητής της Νευρολογίας και της Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Άρκανσο και επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Η εκλογή του από τη Διεθνή Ακαδημία Εφευρετών που είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με μέλη που προέρχονται από περισσότερα από 190 αμερικανικά και διεθνή πανεπιστημιακά ιδρύματα, 27 νομπελίστες και κυβερνητικά και μη κερδοσκοπικά ερευνητικά ινστιτούτα, πραγματοποιήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2015.
Τις φωτογραφίες παραχώρησε ο Λεωνίδας Ιασεμίδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
Διαβάστε επίσης:
Ο γάτος που σώζει από επιληπτικές κρίσεις!
Γερμανία: 25χρονος πάθαινε επιληπτικές κρίσεις λόγω... Sudoku!
Σκύλος σώζει την ιδιοκτήτριά του από επιληπτική κρίση (βίντεο)