Τομοσύνθεση: Η μέθοδος που εντοπίζει έως και 42% περισσότερους καρκίνους μαστού - Πού εφαρμόζεται στην Ελλάδα

Παρότι η μέθοδος δεν είναι ενταγμένη στον προσυπτωματικό έλεγχο, σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 14 μηχανήματα τομοσύνθεσης, εκ των οποίων μόνο ένα στον δημόσιο τομέα και τα 13 στον ιδιωτικό (επτά στην Αθήνα, δύο στη Θεσσαλονίκη και από ένα στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, στην Πτολεμαΐδα, τη Λαμία, τη Ρόδο και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Ρίο Πατρών).

Τα παραπάνω επισημαίνει ο ακτινολόγος-ειδικός στις παθήσεις μαστού, Γεώργιος Κυρόπουλος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή ανακοίνωση του με θέμα «Τομοσύνθεση: είναι έτοιμη για να μπει στη πρώτη γραμμή του screening;» την οποία θα παρουσιάσει αύριο στο πλαίσιο του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ογκολογικής Απεικόνισης που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

«Η μαστογραφία μπορεί να έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού ωστόσο γεγονός είναι ότι περίπου το 15% έως και 30% των καρκίνων χάνονται στον προσυμπτωματικό έλεγχο με την ανίχνευση να είναι ιδιαίτερα δύσκολη στους πυκνούς μαστούς. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό. Ο σημαντικότερος είναι η επικάλυψη των καρκίνων από τον μαζικό αδένα με αποτέλεσμα να τους κάνει μη διακριτούς.

Ενώ υπάρχουν και άλλες μέθοδοι για την διάγνωση των παθήσεων του μαστού, όπως η μαγνητική τομογραφία και οι υπέρηχοι, δεν εφαρμόζονται στον προσυμπτωματικό έλεγχο κυρίως λόγο του υψηλού κόστους, του χρονοβόρου της εξέτασης καθώς και της ανάγκης να γίνεται η εξέταση από τον ακτινολόγο. Η Ψηφιακή Τομοσύνθεση Μαστού είναι μια τρισδιάστατη ακτινολογική μέθοδος, η οποία μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα της ανίχνευσης των βλαβών που χάνονται λόγω της επιπροβολής του ινώδους - αδενικού ιστού», επισημαίνει ο κ. Κυρόπουλος.

Στην μαστογραφία, όπως εξηγεί ο κ. Κυρόπουλος, η ακτινολογική λυχνία είναι ακίνητη με αποτέλεσμα μια βλάβη σε πυκνούς μαστούς να επικαλύπτεται από ινοαδενικά στοιχεία καθώς έχουν την ίδια ακτινοσκιερότητα.

Στην τομοσύνθεση η λυχνία κινείται σε τόξο από 15 έως 50 μοιρών,κατά την κίνησή της δίνει 15-25 προβολές χαμηλής δόσης και λαμβάνει πολλές εικόνες του μαστού από διάφορες γωνίες, τις οποίες με ειδικό λογισμικό ανασυνθέτει σε τρισδιάστατη μαστογραφία ή τομοσύνθεση.

«Έγιναν πολλές πολυκεντρικές μελέτες που έδειξαν ότι η τομοσύνθεση αναδεικνύει από 27% έως 42% περισσότερους καρκίνους από την μαστογραφία.Η μαστογραφία βρίσκει 7 καρκίνους στις 1000 ασυμπτωματικές γυναίκες Η μαστογραφία και η τομοσύνθεση μαζί εντοπίζει 7 συν 2. Επίσης η τομοσύνθεση στο screening ελαττώνει κατά 15-30% το ποσοστό των επανακλήσεων. Επειδή η μαστογραφία είναι υποχρεωτική, για να μπει η τομοσύνθεση στο screening πρέπει να γίνεται μαστογραφία και τομοσύνθεση (combo).

H δόση ακτινοβολίας στην μαστογραφία και στη τομοσύνθεση υπερβαίνει το ανώτερο όριο των 2,5 mg ανά λήψη με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πάρει έγκριση από το FDA. Άρα έπρεπε να επινοηθεί ένα λογισμικό με το οποίο κάνοντας η γυναίκα μόνο τομοσύνθεση, να ανασυνθέτει και την μαστογραφία, χωρίς η γυναίκα να εκτίθεται σε δεύτερη λήψη. Από τις έξι εταιρείες που κατασκευάζουν τομοσύνθεση μερικές έλυσαν το πρόβλημα και οι άλλες ακολουθούν. H τομοσύνθεση είναι έτοιμη να μπει στο screening σήμερα υπό την προϋπόθεση να εφοδιαστούν όλες οι εταιρείες κατασκευής με το κατάλληλο λογισμικό, να αντικατασταθούν οι παλαιοί ψηφιακοί μαστογράφοι με τομοσυνθέσεις και να εκπαιδευθεί το ιατρικό προσωπικό στην νέα μέθοδο. Πιστεύουμε πως στο εγγύς μέλλον η τομοσύνθεση θα πάρει την θέση της ψηφιακής μαστογραφίας στο screening», επισημαίνει ο κ. Κυρόπουλος.

Σε ανακοίνωση που θα κάνει στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ογκολογικής Απεικόνισης ο επίκουρος καθηγητής Ακτινολογίας στο ΑΠΘ, Ιωάννης Χρυσογονίδης επισημαίνει πως παρά το ρόλο που έχει διαδραματίσει η μαστογραφία στη μείωση της θνησιμότητας του καρκίνου του μαστού έχει δεχτεί κριτική για υπερβολικά ψευδώς θετικά αποτελέσματα, για περιορισμένη ευαισθησία, καθώς και για υπερδιάγνωση σε κλινικά ασήμαντες βλάβες.

«Το 2011, η τομοσύνθεση εγκρίθηκε από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για χρήση, σε συνδυασμό με την πρότυπη ψηφιακή μαστογραφία για το screening του καρκίνου στο μαστό. Αυτή η συνδυασμένη λειτουργία (ψηφιακής μαστογραφίας+ τομοσύνθεσης) απευθύνεται στους γνωστούς περιορισμούς του συμβατικού μαστογραφικού ελέγχου αυξάνοντας την ευκρίνεια του διηθητικού καρκίνου, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα», αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή του ο κ. Χρυσογονίδης.

Παράλληλα επισημαίνει ότι πρόσφατα, δύο ευρωπαϊκές μελέτες έχουν αναδείξει την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού ψηφιακής μαστογραφίας και τομοσύνθεσης. Συγκεκριμένα οι μελέτες ανέφεραν αύξηση κατά 40% στην ανίχνευση του διηθητικού καρκίνου με ταυτόχρονη μείωση κατά 15% σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα σε 12.621 εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου με τη χρήση της ψηφιακής μαστογραφίας και τομοσύνθεσης σε σχέση με μόνη την ψηφιακή μαστογραφία.

Σε μια ανάλυση των 7.292 εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου έδειξαν σημαντική αύξηση του ποσοστού ανίχνευσης του καρκίνου από 5,3 σε 8,1 καρκίνους ανά 1.000 γυναίκες που εξετάστηκαν, με 20 από τους 59 καρκίνους που εντοπίστηκαν μόνο μετά την προσθήκη της τομοσύνθεσης στη συμβατική ψηφιακή μαστογραφία. Επίσης αναφέρεται μείωση 17% στις επανακλήσεις.

«Υπογραμμίζεται η σημασία της επαρκούς εμπειρίας του ακτινολόγου στην ερμηνεία της τομοσύνθεσης. Η DBT θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στη συμβατική απεικόνιση 2D του μαστού και όχι ως αντικατάσταση, σύμφωνα και με το FDA. Είναι σημαντικό να συγκεντρώνονται περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη νέα τεχνολογία και όχι απλά να υιοθετείται επειδή είναι νέα», επισημαίνει ο κ. Χρυσογονίδης.

Διαβάστε επίσης:

Καρκίνος του μαστού: Ποιες είναι οι πρώτες ενδείξεις

Καρκίνος μαστού: Πέντε κατηγορίες γυναικών που κινδυνεύουν περισσότερο