Καύση λίπους, μεταβολικός ρυθμός και διαλειμματική νηστεία
Το ανθρώπινο σώμα σαν μία ακούραστη μηχανή, μέσω μιας πολύπλοκης διαδικασίας εισαγωγής ενέργειας δια μέσου της τροφής και σε συνέχεια μετατροπής της ενέργειας σε χημική, μηχανική και θερμική ενέργεια, μας κινεί και μας καθιστά λειτουργικούς στην καθημερινότητά μας.
Το ελάχιστο ποσό ενέργειας που απαιτείται για την διατήρηση της ζωής ονομάζεται βασικός μεταβολικός ρυθμός.
Διακρίνουμε έξι ομάδες θρεπτικών συστατικών: Υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίνες, μέταλλα (ιχνοστοιχεία) και νερό.
Αυτά που προσφέρουν καύσιμο για να ξεκινήσει το κυτταρικό έργο και θεωρούνται ενεργειακά θρεπτικά συστατικά είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και το λίπος. Αυτό, όμως, δε συνεπάγεται ότι θα πρέπει να αγνοήσουμε τη σωστή πρόσληψη των βιταμινών, του νερού και των μετάλλων.
Η ρουτίνα του κάθε ανθρώπου (δραστηριότητες, χόμπι,) καθώς και εξωγενείς παράγοντες, όπως η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, καθορίζουν τις ενεργειακές απαιτήσεις του καθενός. Το αναπνευστικό πηλίκο, το αποβαλλόμενο CO2 από τους πνεύμονες διαιρούμενο με το προσλαμβανόμενο O2 κατά ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, αποτελεί μέσο υπολογισμού της κατανάλωσης του λίπους και των υδατανθράκων.
Το ανθρώπινο σώμα τείνει να καίει ένα μείγμα υδατανθράκων και λίπους, με υψηλότερο ποσοστό αυτό των υδατανθράκων. Το λίπος, από την άλλη, καίγεται με μια «φλόγα» υδατανθράκων. Αυτό σημαίνει ότι για να κάψουμε λίπος, χρειάζονται και οι υδατάνθρακες.
Υπάρχουν όμως τακτικές για να «εκπαιδεύσουμε» τον οργανισμό να καίει περισσότερο λίπος.
Η θεωρεία της «αποχής» για αρκετές ώρες από την λήψη τροφής (διαλειμματική νηστεία) έχει αποδειχτεί ιδιαιτέρως αποτελεσματική και στην απώλεια κιλών, αλλά και στην καλύτερη ινσνουλινοευαισθησία, άρα και στη μείωση του κίνδυνου για διαβήτη τύπου 2.
Χωρίζοντας το εικοσιτετράωρο σε ζώνες πρόσληψης τροφής και ώρες νηστείας (16-8) «εκπαιδεύουμε» τον οργανισμό μας να καταναλώνει από το ήδη αποθηκευμένο λίπος, καθότι το αποθηκευμένο λίπος αποτελεί σταθερή πηγή ενέργειας, όταν τα επίπεδα των διαθέσιμων υδατανθράκων αρχίσουν να μειώνονται.
Η συνεχόμενη ήπια αερόβια άσκηση (τζόκινγκ, γρήγορο περπάτημα), άνω της μίας ώρας, επίσης ενεργοποιεί την καύση λίπους. Μάλιστα, οι επαγγελματίες αθλητές στο τρέξιμο αντοχής, που αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση ως προς τους μηχανισμούς καύσης λίπους, καθότι προετοιμάζονται για αγώνες άνω της μίας ίσως και δύο ωρών, πραγματοποιούν τα long runs τους (συνεχόμενα τρεξίματα 20-35χμ) πρωί χωρίς να έχουν φάει νωρίτερα.
Το ζητούμενο γι’ αυτούς τους αθλητές, προφανώς, δεν είναι η απώλεια κιλών, αλλά η εκπαίδευση του οργανισμού τους να λαμβάνει σταθερά μεγάλα ποσά ενέργειας από το αποθηκευμένο λίπος, ώστε να διατηρούν σταθερό το ρυθμό τους στον αγώνα, ακόμη και αν εξαντληθούν τα αποθέματα υδατανθράκων τους.
Επειδή για τους περισσότερους ανθρώπους το τρέξιμο αντοχής ούτε ευχάριστο ούτε και δυνατό είναι υπάρχουν «έξυπνες τεχνικές» για να επωφεληθούμε χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να δαπανάμε πάνω από μία ώρα σε συνεχόμενη άσκηση.
Συγκεκριμένα, πραγματοποιώντας 20-30 λεπτά οποιαδήποτε άσκησης συμβάλλει στην καύση υδατανθράκων γρήγορα (π.χ. ασκήσεις με βάρη, ασκήσεις με πρωτόκολλα HIIT) και στη συνέχεια πραγματοποιώντας αερόβια άσκηση (20-30 λεπτά) πετυχαίνουμε τα αντίστοιχα αποτελέσματα καθότι ξεκινάμε την αερόβια άσκηση με μειωμένη συγκέντρωση υδατανθράκων.
Τέλος, θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η διατροφή, σε αντίθεση με τις γρήγορες δίαιτες, είναι υψίστης σημασίας για την συνολική μας υγεία καθώς και να φροντίζουμε να προσλαμβάνουμε ποικιλία θρεπτικών στοιχειών σε καθημερινή βάση.