Καφέ λίπος: Καθοριστικός ο ρόλος της γυμναστικής στην «ενεργοποίησή» του
Μια πρωτότυπη επιστημονική έρευνα πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab της Σχολής Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Wolverhampton από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η έρευνα εστίασε σε ένα είδος λίπους που έχουμε στο σώμα μας -το καφέ λίπος- του οποίου η επιστημονική ονομασία είναι «φαιός λιπώδης ιστός».
Το καφέ λίπος επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει στους ενήλικες ανθρώπους μόλις το 2009. Βρίσκεται κυρίως δεξιά και αριστερά από το λαιμό μας, πάνω από την κλείδα, και κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης και έχει την ιδιότητα να παράγει θερμότητα όταν πέφτει η θερμοκρασία του σώματος. Η διαδικασία αυτή φαίνεται, σύμφωνα με δηλώσεις του ερευνητή Δρ Ανδρέα Φλουρή στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τη υγεία μας γιατί προκαλεί αύξηση του μεταβολισμού και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του σωματικού βάρους. Είναι γνωστό ότι το υπερβολικό σωματικό βάρος στον άνθρωπο δημιουργεί προβλήματα υγείας και γι' αυτό η διερεύνηση μεθόδων αντιμετώπισής του είναι πολύ σημαντική.
Σε παγκόσμια κλίμακα, προσθέτει ο κ. Φλουρής, πολλοί επιστήμονες ψάχνουν να βρουν τρόπους να αυξήσουν τη δραστηριότητα του καφέ λίπους έτσι ώστε να μπορέσουν να αυξήσουν το μεταβολισμό ανθρώπων με υπερβολικό σωματικό βάρος. Μόλις το 2012 προτάθηκε από ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Harvard ότι η άσκηση ίσως μπορεί να μετατρέψει το γνωστό μας λευκό λίπος σε καφέ λίπος χωρίς όμως αυτό να έχει επιβεβαιωθεί από ερευνητικά δεδομένα σε ανθρώπους.
Η μελέτη που έγινε στα Τρίκαλα από τα προαναφερθέντα ιδρύματα εξέτασε τις επιπτώσεις διαφόρων ειδών άσκησης (π.χ. άσκηση αντοχής ή βάρη) στην μετατροπή του λευκού λίπους σε καφέ λίπος. Επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας είναι ο Δρ. Ανδρέας Φλουρής, ο Αναπληρωτής Καθηγητής κ. Αθανάσιος Τζιαμούρτας και ο Καθηγητής κ. Γιάννης Κουτεντάκης. Στην έρευνα συμμετείχαν και οι Υποψήφιοι Διδάκτορες κ. Angelica Valente και κ. Πέτρος Ντίνας.
Στη μελέτη έλαβαν μέρος 46 κάτοικοι των Τρικάλων, οι οποίοι γυμνάστηκαν για 2 μήνες σε τρία γυμναστήρια της πόλης που ευγενικά παρείχαν τις εγκαταστάσεις τους αφιλοκερδώς για την διεξαγωγή της μελέτης. Οι ερευνητές συνέλεξαν από τους εθελοντές πληθώρα στοιχείων για το μεταβολισμό, το κεντρικό νευρικό σύστημα, τη φυσική κατάσταση, και το λευκό και καφέ λίπος κατά τη διάρκεια της μελέτης. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ότι η άσκηση οδηγεί σε σημαντική αύξηση του μεταβολισμού και υπάρχουν ενδείξεις ότι η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μετατροπή μέρους του λευκού λίπους σε καφέ λίπος.
Έτσι, η ερευνητική ομάδα του Δρ. Φλουρή πιστεύει ότι μπορεί να επωφεληθεί της ιδιότητας του καφέ λίπους για να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα άσκησης που θα στοχεύει στη μετατροπή μέρους του λευκού λίπους σε καφέ λίπος. Αυτό θα οδηγήσει, εκτιμάται, στη μεγαλύτερη δυνατή αύξηση του μεταβολισμού και τη μείωση της παχυσαρκίας, με σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Παρ' όλο που τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η ερευνητική ομάδα προτείνει επίσης μια σειρά από νέες μελλοντικές έρευνες που θα πρέπει να γίνουν για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους.
«Πολλές από τις μελέτες μας», αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, «έχουν δείξει ότι η συχνότητα της παχυσαρκίας στην Ελλάδα ολοένα και αυξάνεται με αποτέλεσμα να είμαστε, δυστυχώς, ανάμεσα στους πρωταθλητές πλέον σε παγκόσμια κλίμακα. Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα αύξησης της παχυσαρκίας, ενώ η διατροφή φαίνεται να επηρεάζει επίσης έως κάποιο βαθμό. Και οι δύο αυτοί παράγοντες (έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και κακή διατροφή) απορρέουν άμεσα από τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Έτσι, ελπίζουμε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης μας θα οδηγήσουν σε συμπεράσματα για την σηματοδότηση αλλαγών που θα έχουν θετικές επιδράσεις στη δημόσια υγεία».