Π. Αποστολίδης: Η υγειονομική κρίση είναι ευκαιρία να βάλουμε τα θεμέλια για ένα βιώσιμο ΕΣΥ

Με αφορμή το συνέδριο HealthWorld 2021 που διοργανώνει το Επιμελητήριο την Δευτέρα, 25 και την Τρίτη, 26 Οκτωβρίου, εξξηγεί τον καταλυτικό ρόλο του φαρμακευτικού κλάδου στην οικονομική ανάπτυξη και αναλύει συγκεκριμένα παραδείγματα για την προσέλκυση επενδύσεων, όπως επενδύσεις σε Κλινικές Μελέτες, αξιοποίηση δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και ανάπτυξη της Silver Economy, επισημαίνοντας ότι «η μεγάλη ευκαιρία της χώρας είναι τώρα».

Μετά την πανδημία πως βλέπετε την επόμενη μέρα; Τι μας δίδαξε η πανδημία για να έχουμε αποτελεσματικότερα συστήματα υγείας στην αντιμετώπιση ανάλογων καταστάσεων στο μέλλον;

Η πανδημία κατέστησε σαφές ότι η εξασφάλιση ενός βιώσιμου συστήματος υγείας συνεπάγεται αυτονόητα την επαρκή του χρηματοδότηση, τη διόρθωση των στρεβλώσεων του παρελθόντος και την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία.

Η παρούσα υγειονομική κρίση αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία να αναθεωρήσουμε κάποιες βασικές μας παραδοχές, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα και να βάλουμε τα θεμέλια για ένα βιώσιμο εθνικό σύστημα υγείας που θα προσφέρει ποιοτικές και αποτελεσματικές υπηρεσίες στους ασθενείς.

Η ανάγκη αυτή έχει γίνει πλέον αντιληπτή από την οργανωμένη πολιτεία. Αντίστοιχα, το πολιτικό μας σύστημα έχει πειστεί ότι ο φαρμακευτικός κλάδος παίζει καταλυτικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και έχει καταλάβει ότι ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα υγείας αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κοινωνική ευημερία και την προάσπιση της υγείας των πολιτών.

Στόχος είναι να αξιοποιηθεί αυτή η μοναδική συγκυρία προς όφελος του τομέα της υγείας και να προχωρήσουν όλες οι αναγκαίες δομικές μεταρρυθμίσεις που χρόνια συζητάμε. H επόμενη υγειονομική κρίση δεν θα πρέπει να είναι μια αντίδραση σε ένα αιφνιδιασμό αλλά μια άσκηση ετοιμότητας ενός αποτελεσματικού συστήματος.

Τι δεν κάνουμε εδώ και χρόνια σωστά για την προσέλκυση επενδύσεων;

Οι χρόνιες παθογένειες και δομικές αδυναμίες του Ελληνικού συστήματος, όπως είναι η πολυνομία και η γραφειοκρατία, δεν επέτρεψαν για πολλά χρόνια την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων στη χώρα.

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα έχει αλλάξει. Η πολιτική σταθερότητα, το μομέντουμ της οικονομικής ανάπτυξης, η κοινωνική συνοχή, η παροχή συγκεκριμένων κινήτρων, το ανθρώπινο κεφάλαιο και η ομορφιά του ελληνικού τοπίου αποτελούν μέρος ενός πολύ ελκυστικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Το μεγάλο στοίχημα σήμερα, έγκειται στην υλοποίηση των αναγκαίων αλλαγών σε σύντομο χρονικό διάστημα και στην πλήρη αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων χρηματοοικονομικών εργαλείων.

Η μεγάλη ευκαιρία της χώρας είναι τώρα. Επιτρέψτε μου να σας δώσω τρία συγκεκριμένα παραδείγματα:

- Προσέλκυση επενδύσεων σε Κλινικές Μελέτες μέσα από συγκεκριμένα μέτρα:

Σημειώνω ότι στην Ευρώπη επενδύονται ετησίως πάνω από €36 δις με την Ελλάδα δυστυχώς να απορροφά περίπου 100 εκατ. €. Σε ένα μετριοπαθές σενάριο, δηλαδή αν καταφέρουμε να φτάσουμε τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, με βάση το μέγεθος της χώρας μας, μπορούμε να προσελκύσουμε επενδύσεις €500 εκ. σε ετήσια βάση, γεγονός που θα επιφέρει αύξηση του ΑΕΠ περίπου κατά 1 δις €, 180 εκατ.€ ετήσια έσοδα από φόρους και φυσικά τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.

- Αξιοποίηση δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι τα δεδομένα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, που υπάρχουν από το 2012 και είναι πραγματικά ένας θησαυρός για τη φαρμακευτική βιομηχανία και την επιστημονική έρευνα. Στο πεδίο αυτό μπορούμε να δημιουργήσουμε συνέργειες με τις σημαντικές επενδύσεις των data και logistics centers που έχουν γίνει τελευταία στην Ελλάδα. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, κάθε χρόνο η φαρμακοβιομηχανία επενδύει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει πρόσβαση σε πραγματικά δεδομένα. Μέσα από το προσεκτικό, πλήρως ανωνυμοποιημένο «άνοιγμα» των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, με απόλυτη τήρηση του GDPR, η χώρα μας μπορεί να πάρει ένα μεγάλο μερίδιο αυτής της πίτας.

- Ανάπτυξη της Silver Economy

Μια μεγάλη αναπτυξιακή ευκαιρία για τη χώρα είναι και ο κλάδος της "Silver Economy". Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της «Διανέοσις», με την ανάπτυξη του τομέα αυτού στη βάση ενός ολοκληρωμένου, ολιστικού σχεδίου, το ΑΕΠ της χώρας μας θα είναι μέσα σε 5 χρόνια μεγαλύτερο κατά 13,6 δισ. ευρώ (7,3% του ΑΕΠ του 2017), και η απασχόληση κατά 173 χιλιάδες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, θα υπάρξουν μεγάλα οφέλη από τον τουρισμό υγείας και τον τουρισμό ευεξίας, ενώ εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν και οι πωλήσεις των υφιστάμενων κατοικιών με αγορές από ξένους, αλλά και η οικοδομική δραστηριότητα. Σύμφωνα μάλιστα με ασφαλείς εκτιμήσεις υπολογίζεται ότι την προσεχή εικοσαετία θα εκδηλωθεί ζήτηση για 2,7 εκατ. κατοικίες στον ευρωπαϊκό νότο. Σε κάθε περίπτωση, στόχος της χώρας μας μπορεί να είναι η κάλυψη τουλάχιστον του 10% της ζήτησης, κάτι που σημαίνει ότι μέσα στα 20 προσεχή χρόνια θα μπορούσαν να πωληθούν περίπου 207 χιλιάδες κατοικίες.

Ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες των ασθενών και ποιο το ύψος της χρηματοδότησης που εκτιμάτε ότι πρέπει να υπάρχει;

Είναι ξεκάθαρο ότι η υπάρχουσα δημόσια χρηματοδότηση δεν καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες του συστήματος. Για το λόγο αυτό υπάρχουν οι στρεβλώσεις, όπως είναι το δυσθεώρητο ύψος του clawback που βαίνει ανεξέλεγκτο. Σημαντικά εργαλεία, όπως είναι ο έλεγχος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, τα μητρώα ασθενών, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς, θα συμβάλλουν στον καθορισμό των πραγματικών αναγκών και την αποφυγή της μη αναγκαίας δαπάνης. Η υλοποίηση των σημαντικών αυτών μεταρρυθμίσεων επιβάλλεται να επιταχυνθεί και μέσω της χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης.

Κατόπιν, οφείλουν να εξευρεθούν λύσεις για δαπάνες που επιβαρύνουν το σύστημα και θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από άλλες πηγές. Η εξαίρεση των εμβολίων είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αντίστοιχα, θα πρέπει π.χ. να αναζητηθεί λύση για τη δαπάνη των ανασφάλιστων που εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 325 εκατ. Ευρώ για το 2021. Ως τρίτο βήμα, θα είναι η αύξηση της χρηματοδότησης βάσει των πραγματικών αναγκών των ασθενών. H πολιτεία έχει ήδη αναγνωρίσει την ανάγκη ενίσχυσης του προϋπολογισμού, εξ ου και μπόρεσε να δεσμεύσει πόρους για την μείωση του clawback αρχής γενομένης το 2022 και ως 2025.

Συνολικά θα πρέπει να αλλάξει η λογική της Πολιτείας, ώστε η Υγεία να μην αντιμετωπίζεται ως κέντρο κόστους, αλλά ως μια προϋπόθεση ομαλής λειτουργίας της οικονομίας και κοινωνικής ευημερίας.