Γ. Στουρνάρας: Η ανάπτυξη της φαρμακοβιομηχανίας - Συμμαχίες, κλινικές μελέτες, ιατρικός τουρισμός

Της Νατάσσας Ν. Σπαγαδώρου

Η Ομιλία του Διοικητή της ΤτΕ, πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, που γίνεται σήμερα Πέμπτη, και στην οποία αναμένεται να τεθούν όλα τα μείζονα θέματα που απασχολούν τον κλάδο, όπως: διαρκείς μειώσεις τιμών, δραματική φορολόγηση των επιχειρήσεων, συρρίκνωση της φαρμακευτικής δαπάνης, συνεχείς αυξήσεις σε αντιπαραγωγικά και αντιαναπτυξιακά μέτρα όπως clawback και rebate, ανάγκη για τόνωση της αγοράς εργασίας, την ώρα που το brain drain αποτελεί μία οδυνηρή καθημερινότητα. Τα στελέχη του ΣΦΕΕ μέσα από την Γενική τους Συνέλευση, θα απευθύνουν μήνυμα για ανάπτυξη, στην πιο κρίσιμη στιγμή για την ελληνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα.

Και αυτό το μήνυμα απηύθυνε και από την πλευρά του χθες το βράδυ επίσης, ο Διοικητής της ΤτΕ, σε έναν από τους πιο εμβληματικούς και ιστορικούς χώρους της Αθήνας – ένα κτίριο το οποίο είναι συνυφασμένο με την τόλμη, την πρόκληση αλλά και την ανάπτυξη.

Το καινοτόμο ταλέντο των νέων επιστημόνων

Ο κ. Στουρνάρας, μίλησε για τι άλλο; για την ανάγκη να μπουν μπροστά οι μηχανές της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας, την ανάγκη η κυβέρνηση να προσελκύσει άμεσα ξένες επενδύσεις, να αναπτυχθούν νέοι κλάδοι, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να ενθαρρυνθεί η έρευνα και η τεχνολογία, να αξιοποιηθούν οι πόροι από τα Ευρωπαικά Ταμεία και το ΕΣΠΑ, να χρηματοδοτηθούν οι ΜΜΕ, να αξιοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας καθώς και να αξιοποιηθεί το καινοτόμο ταλέντο των νέων επιστημόνων, προκειμένου τα χρήματα να επιστρέψουν στην οικονομία.

Η φαρμακευτική βιομηχανία διαθέτει χαρακτηριστικά δυναμικού κλάδου για την ελληνική οικονομία και θα μπορούσε να συνεισφέρει ακόμα περισσότερο στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, καίτοι υπέστη την μεγαλύτερη μείωση από όλους σχεδόν τους κλάδους, στα χρόνια της κρίσης όπως υπογράμμισε.

Είναι χαρακτηριστικό, συνέχισε, ότι σήμερα στις ΗΠΑ το 65% των νέων φαρμάκων και των διαγνωστικών αναπτύσσεται από μικρές εταιρίες, στην Ευρώπη αυτό το ποσοστό είναι 35%, ενώ στην Ελλάδα απειροελάχιστο.

Ο κλάδος των φαρμάκων αποτελεί σημαντικό κλάδο της οικονομίας με πλεονεκτήματα αλλά και με αδυναμίες, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, τόνισε στην συνέχεια, προσθέτοντας:

Συνεργασία φαρμακοβιομηχανίας & κράτους

Βασική προϋπόθεση είναι η συνεργασία της φαρμακευτικής βιομηχανίας με το κράτος, για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου στήριξης της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση νέων επενδύσεων στον κλάδο. Στόχος είναι η Ελλάδα να αναδειχθεί σε κέντρο διεξαγωγής κλινικών μελετών και σε βασικό προορισμό ιατρικών συνεδρίων και ιατρικού τουρισμού. Οι κλινικές μελέτες, ως ένας τομέας στρατηγικής ανάπτυξης, είναι σε θέση να προσφέρουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην ελληνική οικονομία, συμβάλλοντας στην απασχόληση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας στο μέλλον. Επίσης, η συνεργασία της φαρμακοβιομηχανίας, του κράτους και της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας είναι απαραίτητη για την εκμετάλλευση των ευκαιριών που προσφέρει ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος κλάδος της ψηφιακής υγείας.

Η θεσμοθέτηση ενός απλούστερου και λειτουργικότερου πλαισίου διασύνδεσης της ελληνικής φαρμακευτικής βιομηχανίας με ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως και η δημιουργία των προϋποθέσεων για την από κοινού με την πανεπιστημιακή και ερευνητική κοινότητα διεκδίκηση ερευνητικών πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να απελευθερώσει περαιτέρω τις αναπτυξιακές προοπτικές του κλάδου.

Δραματική μείωση της φαρμ. δαπάνης μετά το 2012

Η φαρμακευτική δαπάνη έφτασε στο πιο υψηλό ποσοστό το 2011 (34,8% της συνολικής δαπάνης για την υγεία) και από τότε βρίσκεται σε πτωτική τάση, καταλαμβάνοντας το 28,4% της συνολικής δαπάνης για την υγεία το 2014. Από το 2012 και έπειτα, η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης είναι τέτοια που δεν επιτρέπει την κάλυψη των αναγκών των ασθενών από το κράτος, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη μετατόπιση κάλυψης των αναγκών στον ιδιωτικό τομέα.

Η εγχώρια αγορά φαρμάκου παρουσιάζει χαμηλή συγκέντρωση, χωρίς κάποια ιδιαίτερη τάση μεταβολής τα τελευταία χρόνια. Οι δέκα μεγαλύτερες, με κριτήριο τις πωλήσεις, φαρμακευτικές εταιρίες συγκεντρώνουν πάνω από το 50% της αγοράς. Υψηλότερο βαθμό συγκέντρωσης παρουσιάζουν οι φαρμακαποθήκες και οι φαρμακευτικοί συνεταιρισμοί.

Το φάρμακο στην 10η θέση μεταξύ 24 κλάδων της μεταποίησης

Ο κλάδος φαρμάκων στην Ελλάδα αποτέλεσε τη δεκαετία του 2000 έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της εγχώριας μεταποίησης, σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική βιομηχανία συνολικά ακολουθούσε φθίνουσα πορεία. Αν και η οικονομική κρίση ανέκοψε τη δυναμική πορεία του κλάδου, οι απώλειες ήταν περιορισμένες σε σχέση με το σύνολο της μεταποίησης. Σύμφωνα με την Eurostat, η παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα σε όρους αξίας ανήλθε στα 1,37 δισεκ. ευρώ το 2015, αυξημένη σε σχέση με το 2014 (1,29 δισεκ. ευρώ) κατά 6,2%. Η προστιθέμενη αξία του κλάδου σταθεροποιείται κοντά στο 4% της μεταποίησης, μετά από μία κάμψη το 2012.

Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κλάδους της βιομηχανίας ο κλάδος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, κατατάσσεται στην 10η θέση, μεταξύ των 24 κλάδων της μεταποίησης για το 2014.

Παρόμοια εικόνα παρατηρείται και στις εξαγωγές, με το 85% των ελληνικών εξαγωγών φαρμάκων να κατευθύνεται στην ΕΕ και το 60,8% στη ζώνη του ευρώ. Οι 10 πρώτοι προορισμοί των ελληνικών εξαγωγών φαρμάκων αφορούν αποκλειστικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κυριότερος προορισμός είναι η Γερμανία, σε μεγάλη απόσταση από το Ηνωμένο Βασίλειο που ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές φαρμάκων βρίσκονται σταθερά μέσα στην πρώτη πεντάδα των κλάδων με τις υψηλότερες εξαγωγές.

Η Ελλάδα δυνατή στις πατέντες φαρμάκου

Με βάση εκτιμήσεις του ΕΟΦ, για το 2014 δαπανήθηκαν 100-120 εκατ. ευρώ για δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης στον κλάδο του φαρμάκου. Επίσης, το 2011-2012 το μερίδιο στις πατέντες φαρμάκου στην Ελλάδα ήταν 7%, σε σχέση με 4% που ήταν στην Ευρώπη (European Patent Office). Είναι λοιπόν φανερό ότι σε μία χώρα, που παρουσιάζει γενικώς υστερήσεις σε θέματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, ο τομέας του φαρμάκου αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης στον χώρο αυτό. Επομένως, η ανάπτυξη πολιτικών διασύνδεσης ερευνητικών φορέων, πανεπιστημίων και ιδιωτικού τομέα αναφορικά με την ενίσχυση συνεργασιών δικτύωσης, πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο.

Συνομιλία onMed με Στουρνάρα

Στο περιθώριο της εκδήλωσης, ο κ. Στουρνάρας σε σχετική ερώτηση του onMed, απάντησε ότι η άρση των capital controls θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση, και από το κλείσιμό της. Αναφορικά με τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας και γιατί δεν έχει μέχρι στιγμής η Τράπεζα της Ελλάδος καταθέσει κάποια μελέτη, ή στρατηγικό σχέδιο για την πορεία της, ο Διοικητής, ανέφερε ότι δεν έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο. Εάν ζητηθεί θα το πράξουμε.

Αποστολίδης: Ό,τι χειρότερο η αβεβαιότητα

Προλογίζοντας τον Διοικητή της ΤτΕ, ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ Πασχάλης Αποστολίδης, επεσήμανε πως ήρθε η ώρα, η φαρμακοβιομηχανία να αποτελέσει ένα Hub, έναν Πυλώνα έρευνας και ανάπτυξης, να διπλασιάσει τους εργαζόμενους (από 26.000 που είναι σήμερα άμεσα, να φθάσουν τους 50.000) αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μονάδων, να αυξήσει τις εξαγωγές και να ξεκινήσει συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς.

Ο κ. Αποστολίδης, πρόσθεσε, πως η φαρμακευτική δαπάνη είναι ακόμη καθηλωμένη στο 1,945 δις ευρώ, ζητώντας την εξαίρεση των εμβολίων διότι πρόκειται για πρόληψη, τα clawback και τα rebate θα συνεχίζουν να αυξάνονται, οι συνταγές επίσης καθώς υπάρχουν πολλοί ανασφάλιστοι.

Σημείωσε ακόμη, πως «Το φάρμακο είναι η λύση και όχι το πρόβλημα. Θεραπεύει ασθένειες, παθογένειες, εξοικονομεί πόρους στην οικονομία, στηρίζει την κοινωνία, την ανάπτυξη, την εξωστρέφεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η εφαρμογή των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο χώρο της Υγείας, κρίνεται αναγκαία, καθότι θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα και θα προασπίσουν τη Δημόσια Υγεία και τα δικαιώματα των Ελλήνων ασθενών.

Η δομική αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών, όπως οι υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις -μέσω των οποίων ο κλάδος δίνει 1 στα 4 φάρμακα δωρεάν- και οι οποίες αποτελούν σημαντική τροχοπέδη για την ανάπτυξη, είναι στη σωστή μεταρρυθμιστική κατεύθυνση. Για να υπάρξει ένα βιώσιμο Σύστημα Υγείας, θα πρέπει η Πολιτεία να επενδύσει στην καινοτομία και την έρευνα».

Τέλος, τόνισε ότι η Κυβέρνηση πρέπει να λειτουργήσει συνεργατικά και ορθολογικά για το καλό των Ελλήνων ασθενών και της οικονομίας, αλλά και για να μη συντηρεί το κλίμα αβεβαιότητας και ρίσκου. Επανέλαβε πως η αβεβαιότητα όπως αυτή που βιώνουμε τώρα με την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της Β’ Αξιολόγησης, είναι ό,τι χειρότερο για την οικονομία και τις επιχειρήσεις.

Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης επίσης, μίλησαν ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας και ο οικονομολόγος του ΣΕΒ κ. Μιχάλης Μασουράκης.

Διαβάστε ακόμη:

ΣΦΕΕ: Έκκληση για πραγματική ανάπτυξη - Στουρνάρας & ΣΕΒ μιλούν απόψε στο πλαίσιο της ΓΣ

Τα 13 βήματα του ΣΕΒ για μια νέα Πολιτική Φαρμάκου & μια υγιή επιχειρηματικότητα