Μηνιγγίτιδα Β: Τα ηθικά και πραγματικά διλήμματα της ένταξης του εμβολίου στο Εθνικό Πρόγραμμα

Της Νατάσσας Ν. Σπαγαδώρου

Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και εντός των μελών της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, υπάρχει διχογνωμία, κατά πόσο πρέπει να ενταχθεί το εμβόλιο στο Εθνικό Πρόγραμμα. Η απορία αυτή, ή αγωνία για κάποιους αναμένεται να λήξει, καθώς εντός των επόμενων πέντε ημερών η Επιτροπή θα πρέπει να έχει αποφανθεί και να παραδώσει την σχετική της Γνωμοδότηση στον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας Γιάννη Μπασκόζο.

Όπως τόνισε χθες ο πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων Αττικής Παιδίατρος κ. Κων. Νταλούκας, «σίγουρα δεν μπορούμε να έχουμε παιδιά δύο ταχυτήτων.
Υπάρχουν ηθικά διλήμματα. Η πρόσβαση στα φάρμακα πρέπει να είναι ισότιμη. Εμείς αιτούμαστε την ένταξη του εμβολίου στο Πρόγραμμα για παιδιά κάτω του έτους. Ας μπει με υποσημείωση ότι το εμβόλιο δεν αποζημιώνεται». Και συνέχισε:

Η πρόληψη στοιχίζει λιγότερο από την θεραπεία. Δεν έχουν εξαντληθεί όλοι οι τρόποι αποζημίωσης θεωρούμε και το γράψαμε στην επιστολή που αποστείλαμε στον υπουργό Υγείας. Να τεθούν κοινωνικά κριτήρια. Έχουμε μπροστά μας παιδιά πραγματικά και όχι αριθμούς. Ναι στην ένταξη του εμβολίου αλλά με με ποιες προϋποθέσεις είναι θέμα άλλης συζήτησης.

Η Βρετανία σύμφωνα με δημοσίευμα του Lancet αξιολόγησε το κόστος των επιπτώσεων για ένα βρέφος που νόσησε και εκτιμήθηκε σε 3 εκατ. λίρες. Επομένως υπάρχουν ηθικά αλλά και πραγματικά τα διλήμματα.

Από την πλευρά του ο καθηγητής της ΕΣΔΥ κ. Τάκης Παναγιωτόπουλος, ανέφερε τα εξής: Στο θέμα της μηνιγγίτιδας έχουμε ένα εξαιρετικά καλό σύστημα επαγρύπνησης, ωστόσο η ερμηνεία δεν είναι πάντα ίδια. Χρειάζεται συστηματική στάθμιση των δεδομένων. Η ισορροπία του σχήματος εμβολιασμού, πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν όπως και οι αντιεμβολιαστικές απόψεις.

Κλειδί σε κάθε περίπτωση, είναι η τεκμηρίωση, η διαφάνεια και η ανεξαρτησία γνώμης. Οι αριθμοί που δείχνουν πόσα παιδιά κατέληξαν είναι μικροί (όπως τονίστηκε τα τελευταία 11 χρόνια είχαμε 4 θανάτους από οποιαδήποτε οροομάδα. Και αυτό θα πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψιν για το εμβόλιο. Δηλαδή ένα θάνατος κάθε δύο χρόνια σε βρέφη κάτω του έτους) αλλά μας απασχολεί ακόμη και το ένα παιδί. Συμμερίζομαι τις απόψεις του κ. Ντελούκα και η δημόσια υγεία πρέπει να τα λάβει όλα υπόψιν της.

Μέχρι τώρα η Επιτροπή να σημειώσουμε δεν έχει λάβει υπόψιν της τους οικονομικούς παράγοντες. Προτείνω στο μέλλον να ληφθούν υπόψιν και τα οικονομικά δεδομένα από τα μέλη της Επιτροπής.

Είναι ηθικό να λαμβάνεται η σχέση κόστους οφέλους; Είναι δεοντολογικό, απάντησε ο κ. Παναγιωτόπουλος, προσθέτοντας, ότι αντιδεοντολογικό είναι να μην τα λαμβάνουμε. Είναι σωστό να φέρουμε την συζήτηση στο τραπέζι. Οι αριθμοί είναι ένα εργαλείο για να καταλάβουμε τι γίνεται σε όλο το δάσος.

Απαιτείται λοιπόν συστηματική στάθμιση της ωφέλειας, διαφέρει η επιδημιολογία από χώρα σε χώρα. Ήδη σε πολλές χώρες γίνεται μία συζήτηση και ενέργειες για απαραίτητα και συμπληρωματικά εμβόλια. Ο όρος απαραίτητο εμβόλιο ανήκει στο παρελθόν.

Η θέση της GSK για τα εμβόλια και την Μηνιγγίτιδα Β

Λίγο αργότερα εν τω μεταξύ, η εταιρεία GlaxoSmithkline παραχώρησε συνέντευξη τύπου, για την σημασία του εμβολιασμού γενικότερα και ειδικότερα για την αξία του εμβολιασμού κατά της μηνιγγίτιδας Β.

Όπως τόνισε στους δημοσιογράφoυς ο επικεφαλής της GSK στην Ελλάδα Roberto Greco, είναι λάθος να μπαίνει στην συζήτηση το θέμα του κόστους του εμβολίου, όταν αυτό το εμβόλιο μπορεί να σώσει ζωές. Και ακόμη και μία ζωή να σωθεί είναι μεγάλο κέρδος. Πρόκειται για ένα εμβόλιο που σώζει και πόρους από το σύστημα υγείας, καθώς η μηνιγγίτιδα είναι μία σπάνια μεν αλλά πολύ σοβαρή νόσος, η οποία σχετίζεται με υψηλή θνησιμότητα αλλά και αναπηρίες.

Όπως τόνισε ακόμη, εάν το εμβόλιο για την Μηνιγγίτιδα Β ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών το κόστος για το Δημόσιο θα ανέλθει σε 6 εκατ. ευρώ, ενώ το όφελος έχει υπολογιστεί σε 12 με 14 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τους επικεφαλής της εταιρείας, μέχρι σήμερα έχουν εμβολιαστεί κατά της Μηνιγγίτιδας Β 10 εκατ. παιδιά παγκοσμίως την ώρα που το αποζημιώνουν 16 εκατ. γιατροί επίσης σε όλον τον κόσμο. Η αποζημίωση ωστόσο, δεν έχει σχέση με την ασφάλεια, όπως ανέφεραν.
Τα στελέχη της GSK υπογράμμισαν επίσης, ότι στις χώρες Αγγλία, Ιταλία και Ιρλανδία το εμβόλιο έχει πιο υψηλή τιμή.

Σε άλλο σημείο της συνέντευξης τύπου, τόνισαν πως ο δρόμος για την ανακάλυψη των εμβολίων από εδώ και στο εξής, είναι πιο δύσκολος, ενώ στόχος της επιστημονικής και βιομηχανικής κοινότητας, είναι να προσπαθήσουν να περάσουν από τα απλά εμβόλια στα εμβόλια της ανοσοθεραπείας. Τέλος, οι απρόβλεπτες επιδημίες ασκούν επιπλέον πίεση για την ζήτηση, όπως επεσήμαναν.