Ξένια Καπόρη, Roche Hellas: Η πίεση υπό την οποία λειτουργεί η αγορά του φαρμάκου δημιουργεί δυσμενές περιβάλλον για το φαρμακευτικό κλάδο

Σύμφωνα με την κα Καπόρη, η συμμόρφωση στους μνημονιακούς στόχους δημιουργεί αλλοιώσεις, με αποτέλεσμα μέρος της δαπάνης να μετακυλύεται στους ασθενείς με τη μορφή ιδιωτικών δαπανών και υψηλών συμμετοχών, καθώς και τη φαρμακοβιομηχανία με τη μορφή clawback και rebate.

Παράλληλα, στη συνέντευξή της αναφέρεται στις διαδικασίες τιμολόγησης και αποζημίωσης στην Ελλάδα, στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δις ευρώ, καθώς και στο ρόλο που μπορεί να παίξει η διεξαγωγή κλινικών μελετών για την ανάπτυξη της χώρας.

Πώς αξιολογείτε τον κλάδο της Υγείας και ειδικότερα το φαρμακευτικό κλάδο; Ποιές δυσκολίες καλείται να αντιμετωπίσει στην Ελλάδα σήμερα;

Ο φαρμακευτικός κλάδος έχει αποδείξει επανειλημμένως τη συμβολή του στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, ακόμα και μέσω της παρούσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, διατηρώντας στο ακέραιο την αξία του και αποφέροντας στα δημόσια ταμεία εκατοντάδες εκατομμύρια σε φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Αναπόφευκτα ωστόσο, υπέστη τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Οι επακόλουθες διαδοχικές μειώσεις της φαρμακευτικής δαπάνης, το πάγωμα της εισαγωγής καινοτόμων φαρμάκων και η πίεση υπό την οποία λειτουργεί η αγορά του φαρμάκου επέτειναν περαιτέρω το ήδη δυσμενές περιβάλλον. Τα μέτρα τα οποία υιοθετήθηκαν από τη μία πλευρά αποφέρουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα όσον αφόρα στον περιορισμό του κόστους, από την άλλη πλευρά όμως κρίνεται αμφίβολη η εκπλήρωση των υγειονομικών αναγκών. Η συμμόρφωση στους μνημονιακούς στόχους δημιουργεί αλλοιώσεις με αποτέλεσμα μέρος της δαπάνης να μετακυλύεται στους ασθενείς με τη μορφή ιδιωτικών δαπανών και υψηλών συμμετοχών καθώς και στη φαρμακοβιομηχανία με τη μορφή clawback και rebates.

Παρόλα αυτά, ο κλάδος αρχίζει να δείχνει τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και το μέλλον προδιαγράφεται ευνοϊκό υπό την προϋπόθεση λήψης επικουρικών υποστηρικτικών μέτρων για τον εξορθολογισμό των συνολικών δαπανών υγείας και το ξεκλείδωμα της δυναμικής του κλάδου, ώστε να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης.

Πώς κρίνετε τις διαδικασίες τιμολόγησης και αποζημίωσης στην Ελλάδα; Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης;

Η διαδικασία τα τιμολόγησης στην Ελλάδα είναι ξεκάθαρα θεσμοθετημένη. Θα έπρεπε να αποτελεί μια απλή διαδικασία που θα εφαρμόζεται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και να μην ανάγεται σε εθνικό ζήτημα 2-3 φορές το χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο θα ελαχιστοποιούταν ο χρόνος για την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και βλέπουμε να μειώνονται συνεχώς οι καθυστερήσεις.

Η εστίαση όμως πρέπει να είναι στις διαδικασίες και στα κριτήρια αποζημίωσης. Είναι απαραίτητο να αξιολογούμε τις καινοτόμες θεραπείες αλλά και τις υπάρχουσες ως προς το προστιθέμενο όφελος που έχουν για το σύστημα υγείας. Η λειτουργιά του συστήματος υγείας εντός περιορισμένου προϋπολογισμού επιβάλλει αποφάσεις κατανομής των πόρων και βελτιστοποίηση των δαπανών υγείας. Απαιτείται η αξιολόγηση όλων των θεραπειών ώστε να ληφθούν τεκμηριωμένες αποφάσεις για την αποζημίωση, συνυπολογίζοντας μια σειρά κριτηρίων πέρα από την τιμή ή τη σχέση κόστους-οφέλους, όπως τη σοβαρότητα της ασθένειας, τον αριθμό των ασθενών και το συνεπαγόμενο συνολικό κόστος για το σύστημα, την ύπαρξη εναλλακτικών θεραπειών, το συνολικό κόστος για τους ασθενείς αν δεν αποζημιωθεί η θεραπεία και η σοβαρότητα της κατάστασης, μεταξύ άλλων.
Εκτιμούμε πως υπάρχουν προοπτικές που μπορούν να καταστήσουν βιώσιμο το σύστημα Υγείας στη χώρα, δεδομένου ότι θα υπάρξει διαφορετικός σχεδιασμός.

Ποιος ο ρόλος της καινοτομίας και των κλινικών μελετών για ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας; Τι σημαίνει η διεξαγωγή κλινικών μελετών για την ανάπτυξη μιας χώρας;

Όπως ανέφερα και προηγουμένως, στην Ελλάδα το σύνολο της φαρμακοβιομηχανίας βίωσε - και βιώνει μέχρι σήμερα - τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ειδικά για το χώρο της Υγείας, είναι κοινά αποδεκτό, πως η περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης υπήρξε σε ένα βαθμό αναγκαία.

Από την άλλη πλευρά, θεωρώ ότι είναι απαραίτητες οι πολιτικές που θα σέβονται τις ανάγκες των ασθενών και θα επιτρέπουν την είσοδο νέων φαρμακευτικών προϊόντων, που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών στην αγορά.

Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να αναγνωρίζουν τα οφέλη της καινοτομίας καθώς και το ρόλο της ως πυλώνα αναδιάρθρωσης του συστήματος. Αυτές οι πολιτικές είναι που θα αποτελέσουν τη μόνη βιώσιμη και αποτελεσματική λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στις μέρες μας τα εθνικά συστήματα υγείας ενώ θα καταφέρουν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στη σταδιακή μείωση των δαπανών και να οδηγήσουν σε οικονομική ανάπτυξη.

Ειδικότερα, η εξατομικευμένη θεραπεία, η οποία αποτελεί την πλέον εξελιγμένη εφαρμογή της καινοτομίας, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα & οφέλη σε ασθενείς, ιατρούς και στους φορείς αποζημιώσεις, ενώ συνιστά αποτελεσματική διαχείριση των δαπανών για τη δημόσια υγεία. Η εξατομικευμένη θεραπεία προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα αξιοποιώντας συνεργασίες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ένα επίσης πολλά υποσχόμενο και μη επαρκώς αξιοποιήσιμο έδαφος, που ωφελεί ποικιλοτρόπως όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και είναι εξίσου σημαντικό για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, είναι αυτό των κλινικών ερευνών. Οι ασθενείς επωφελούνται αποκτώντας πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και πρωτοποριακές θεραπείες, η επιστημονική κοινότητα επωφελείται αποκτώντας πρόσβαση στην πιο σύγχρονη ιατρική γνώση και τεχνολογία και τέλος η εθνική οικονομία επωφελείται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη διενέργεια άμεσων ξένων επενδύσεων και την εισροή συναλλάγματος.

Στη Roche, συνεχίζουμε τη διεξαγωγή πολυάριθμων κλινικών μελετών και επενδύουμε στην Ελλάδα, επιβεβαιώνοντας εμπράκτως τη δέσμευσή μας για συνεχή επένδυση στη χώρα.

Η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δις ευρώ θεωρείτε ότι μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της Ελληνικής κοινωνίας; Πιστεύετε ότι κάτι τέτοιο δημιουργεί επιπλέον προβλήματα όπως π.χ. η πρόσβαση των ασθενών;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν τα απαραίτητα δεδομένα για τη δικαιολόγηση του καθορισμού της φαρμακευτικής δαπάνης στα €2 δις πέραν της ανάγκης συμμόρφωσης στον ποσοστιαίο μέσο όρο της ΕΕ (1%). Είναι ανάγκη να φύγουμε από τη λογική της σύνδεσης της φαρμακευτικής δαπάνης με τέτοιους δείκτες και τα χρηματικά διαθέσιμα να κατανεμηθούν πιο αποδοτικά. Αυτό που παρατηρείται είναι καθυστερήσεις και επιπλέον εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες τους και ιδίως στις καινοτόμες. Η εκτιμώμενη συμμετοχή στο κόστος των ασθενών είναι στο 25%, χωρίς σε αυτό να συμπεριλαμβάνονται οι ιδιωτικές δαπάνες που καταβάλλονται άνευ συνταγής, τις οποίες αν συνυπολογίσουμε, η συμμετοχή ξεπερνά το 30%. Για το 2013, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, μαζί με τα rebates και το clawback μας φέρνουν πιο κοντά στην κατά κεφαλήν δαπάνη του ΟΟΣΑ. Για να παραμείνουμε κοντά σε αυτό δεδομένων των στόχων του 2014 και του 2015, τα rebates και το clawback θα είναι σημαντικά αυξημένα, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο την βιωσιμότητα της φαρμακοβιομηχανίας όσο και την κάλυψη των αναγκών των Ελλήνων ασθενών.

Θεωρούμε πως το 2015, έχοντας περάσει το πρώτο στάδιο προσαρμογής, τα επόμενα βήματα θα είναι πιο εστιασμένα στους τομείς που χρειάζονται εξυγίανση. Η Roche Hellas με ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα πρόσβασης των ασθενών στις απαραίτητες θεραπείες και ως υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος βρίσκεται στη διάθεση της πολιτείας, συνεισφέροντας με την τεχνογνωσία της, αλλά και με τα μέσα που έχει στη διάθεσή της.

Οι πολίτες που βιώνουν καθημερινά την οικονομική κρίση, αναμένουν από τις μεγάλες εταιρείες να σταθούν στο πλευρό τους. Η Roche Hellas έχει ανταποκριθεί στο αίτημα για κοινωνική αλληλεγγύη;

Η Roche Hellas επιδιώκει να ανταποκριθεί σε επείγουσες κοινωνικές ανάγκες μέσα από στοχευμένες δράσεις. Η διάθεση 11.500 φαρμακευτικών σκευασμάτων αξίας 2 εκατ. ευρώ, μέσω του Προγράμματος Υποστήριξης Ανασφάλιστων Ασθενών, πραγματοποιήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να εξασφαλίσει πρόσβαση σε κρίσιμες θεραπείες σε ανθρώπους που τις στερούνται. Ταυτόχρονα, καλύπτουμε για το 2014 και το 2015 τις εκπαιδευτικές ανάγκες 400 και πλέον παιδιών οικογενειών με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, μέσω του προγράμματος «Εφόδια Ζωής, Βήματα Ζωής», το οποίο υλοποιούμε σε συνεργασία με τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση Praksis.

Τέλος, η Roche Hellas στέκεται στο πλευρό της νέας γενιάς που πλήττεται από την οικονομική κρίση, δίνοντας την ευκαιρία σε νέους πτυχιούχους να εργαστούν σε ένα πολυεθνικό περιβάλλον, μέσω του προγράμματος έμμισθης απασχόλησης Roche Management Trainee. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2013 και στόχος μας είναι να παρέχουμε σε ταλαντούχους νέους την απαραίτητη εμπειρία και γνώση προκειμένου να αρχίσουν δυναμικά την καριέρα τους.