Νέοι ορίζοντες στην αντιμετώπιση της λευχαιμίας και του λεμφώματος

Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία και το οζώδες λέμφωμα είναι κακοήθη νοσήματα, βραδείας εξέλιξης, που μπορούν να οδηγήσουν σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές όπως αναιμία, σοβαρές λοιμώξεις και ανεπάρκεια του μυελού των οστών που χρήζουν θεραπείας. Ο στόχος της θεραπείας σε ασθενείς που πάσχουν από τέτοιας μορφής κακοήθη αιματολογικά νοσήματα είναι η βελτίωση της συνολικής επιβίωσης και της ποιότητας ζωής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε άδεια κυκλοφορίας στο Zydelig® (idelalisib), δισκία των 100 mg και των 150 mg.

Για τη θεραπεία της χρόνιας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας, το Zydelig ενεκρίθη για χρήση σε συνδυασμό με ριτουξιμάμπη (rituximab) για ασθενείς που έχουν λάβει τουλάχιστον μία προηγούμενη θεραπεία ή ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε ακατάλληλους για χημειο-ανοσοθεραπεία ασθενείς με έλλειψη 17p ή μετάλλαξη του TP53.

Για τη θεραπεία του οζώδους λεμφώματος, το Zydelig εγκρίθηκε ως μονοθεραπεία σε ασθενείς με οζώδες λέμφωμα ανθεκτικό σε δύο προηγούμενες γραμμές θεραπείας. Το Zydelig αναστέλλει την PI3K-δ (3-κινάση της φωσφατιδυλοϊνοσιτόλης), μια πρωτεΐνη που υπερεκφράζεται σε πολλές κακοήθειες Β-κυττάρων και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη βιωσιμότητα, στον πολλαπλασιασμό και στη μετανάστευση αυτών των καρκινικών κυττάρων.

«Μολονότι η χημειο-ανοσοθεραπεία χρησιμοποιείται αρχικά για την αντιμετώπιση τόσο της ΧΛΛ όσο και του ΟΛ, η υποτροπή είναι συχνή και σε πολλούς ασθενείς εξαντλούνται οι θεραπευτικές επιλογές κατά την εξέλιξη της νόσου» δήλωσε ο Peter Hillmen, PhD, καθηγητής πειραματικής αιματολογίας και επίτιμος σύμβουλος αιματολογίας στο Leeds Teaching Hospitals NHS Trust. «Επιπλέον, οι ασθενείς με ΧΛΛ με έλλειψη 17p ή μετάλλαξη του TP53 είναι ακατάλληλοι για χημειο-ανοσοθεραπεία και χρήζουν εναλλακτικών θεραπειών πρώτης γραμμής». Επομένως, το Zydelig είναι μια ευπρόσδεκτη θεραπευτική επιλογή που προσφέρει μια νέα προσέγγιση στη διαχείριση αυτών των κακοήθων αιματολογικών νοσημάτων».

H έλλειψη στο χρωμόσωμα 17 - del (17p) ή η μετάλλαξη στο γονίδιο TP53 στα κύτταρα της ΧΛΛ συνδέονται με δυσμενή πρόγνωση και ταχύτερη εξέλιξη της νόσου. Για τους εν λόγω ασθενείς, τα περισσότερα συμβατικά σχήματα χημειοθεραπείας δεν είναι αποτελεσματικά και η ανταπόκριση σε αυτά είναι περιορισμένη και σύντομης χρονικής διάρκειας. Για αυτούς τους ασθενείς οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες. «Το Zydelig αποτελεί σημαντική θεραπευτική εξέλιξη για τους ασθενείς που πάσχουν από ΧΛΛ και ΟΛ», δήλωσε ο John C. Martin, PhD, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Gilead Sciences. «Η Gilead αντλεί ιδιαίτερη ικανοποίηση από τη συνεισφορά της στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων που πάσχουν από τα κακοήθη αυτά αιματολογικά νοσήματα. Επιπλέον, είμαστε προσηλωμένοι στην προσπάθειά μας να διασφαλίσουμε την έγκαιρη πρόσβαση στη θεραπεία για τους ασθενείς που είναι πιθανό να επωφεληθούν από αυτή».

Η έγκριση του Zydelig για τη ΧΛΛ βασίζεται κατά κύριο λόγο σε δεδομένα από μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙΙ (Μελέτη 116) η οποία αξιολόγησε το Zydelig σε συνδυασμό με ριτουξιμάμπη σε 220 ασθενείς με υποτροπιάζουσα ΧΛΛ και χωρίς ανοχή στη συνήθη χημειοθεραπεία. Τον Οκτώβριο 2013, μια ανεξάρτητη επιτροπή παρακολούθησης δεδομένων διέκοψε πρόωρα τη μελέτη 116, επειδή κατέδειξε στατιστικά πολύ σημαντικό όφελος στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) για το θεραπευτικό σκέλος του Zydelig σε συνδυασμό με ριτουξιμάμπη σε σύγκριση με το σκέλος που περιλάμβανε μόνο ριτουξιμάμπη (αναλογία κινδύνου = 0,18 (95% CI: 0,10, 0,32), p<0,0001).

Η διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου δεν επιτεύχθηκε στο θεραπευτικό σκέλος που συνδύαζε Zydelig με ριτουξιμάμπη (95% CI: 10,7 μήνες, ΔΕ) και ανήλθε σε 5,5 μήνες στο σκέλος που συνδύαζε εικονικό φάρμακο με ριτουξιμάμπη (95% CI: 3,8, 7,1).

Η έγκριση για το ΟΛ, τον συνηθέστερο τύπο μη Hodgkin λεμφώματος χαμηλού βαθμού κακοήθειας (iNHL), βασίζεται σε δεδομένα από μια πολυκεντρική κλινική μελέτη μονού σκέλους (Μελέτη 101-09) η οποία αξιολόγησε το Zydelig ως μονοθεραπεία σε 125 ασθενείς με μη Hodgkin λέμφωμα χαμηλού βαθμού κακοήθειας ανθεκτικούς σε χημειοθεραπεία που περιελάμβαναν ριτουξιμάμπη και αλκυλιωτικό παράγοντα. Στους 72 ασθενείς με ΟΛ, στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, με το Zydelig επετεύχθη ένα συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης 54% ενώ δεν επετεύχθη διάμεση διάρκεια ανταπόκρισης (εύρος: 0,0, 14,8+ μήνες). Τα αποτελέσματα της μελέτης 116 και της μελέτης 101-09 δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση The New England Journal of Medicine τον Μάρτιο 2014.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες (συμπεριλαμβανομένων των ανεπιθύμητων ενεργειών βαθμού ≥3) που αναφέρθηκαν σε κλινικές μελέτες σε ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες περιλάμβαναν λοιμώξεις, ουδετεροπενία, πνευμονίτιδα, διάρροια/κολίτιδα, αυξημένες τρανσαμινάσες (δείκτης ηπατικής λειτουργίας), εξάνθημα και πυρεξία.

Για επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια, βλ. την περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος στη διεύθυνση www.ema.europa.eu.