Μαγγάνιο: Σε τι συμβάλλει – Τροφές και σημάδια ανεπάρκειας και τοξικότητας

Το μαγγάνιο είναι ένα συνένζυμο το οποίο βοηθά πολλά ένζυμα που εμπλέκονται στη διάσπαση των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και της χοληστερόλης. Βοηθά επίσης τα ένζυμα στο χτίσιμο των οστών και στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του ανοσοποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος. Το μαγγάνιο συνεργάζεται με τη βιταμίνη Κ για να βοηθήσει στην επούλωση των πληγών, πήζοντας το αίμα.

Το μαγγάνιο απορροφάται στο λεπτό έντερο. Το μεγαλύτερο μέρος του αποθηκεύεται στα οστά, με μικρότερες ποσότητες στο ήπαρ, τον εγκέφαλο, τα νεφρά και το πάγκρεας. Τα επίπεδα μαγγανίου είναι δύσκολο να μετρηθούν στο σώμα καθώς οι διατροφικές προσλήψεις δεν συσχετίζονται πάντα με τα επίπεδα στο αίμα.

Διαβήτης

Το μαγγάνιο παίζει ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και συγκεκριμένα της γλυκόζης. Σε μελέτες σε ζώα, μια ανεπάρκεια μαγγανίου δείχνει ότι μπορεί να επηρεάσει τη δράση της ινσουλίνης και να διαταράξει τα φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Ωστόσο, μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει μικτά αποτελέσματα σχετικά με τη σύνδεσή του με τον διαβήτη. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση πολύ υψηλών και πολύ χαμηλών επιπέδων μαγγανίου στο αίμα και αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Άλλες μελέτες δεν βρήκαν καμία απολύτως συσχέτιση. Ως εκ τούτου, δεν είναι ακόμη σαφές εάν η υψηλότερη πρόσληψη μαγγανίου μπορεί να προστατεύσει από τον διαβήτη τύπου 2.

Υγεία των οστών

Το μαγγάνιο βοηθά τα ένζυμα που χτίζουν τα οστά. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η ανεπάρκεια αυτού του μετάλλου μπορεί να μειώσει την οστική πυκνότητα και τον σχηματισμό οστών. Οι ανθρώπινες μελέτες είναι λίγες και μικρές σε μέγεθος και έχουν δείξει αντικρουόμενα συμπεράσματα. Ορισμένες μελέτες παρατήρησης βρήκαν χαμηλότερα επίπεδα μαγγανίου στο αίμα σε γυναίκες με οστεοπόρωση σε σύγκριση με εκείνες χωρίς οστεοπόρωση. Άλλες μελέτες δεν βρήκαν διαφορά. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί κλινικές δοκιμές που να μελετούν τις επιδράσεις του συμπληρώματος μαγγανίου στην υγεία των οστών.

Μαγγάνιο: Σε ποιες τροφές υπάρχει

Το μαγγάνιο βρίσκεται σε μια μεγάλη ποικιλία τροφών, από οστρακοειδή μέχρι δημητριακά και όσπρια, ακόμη και μπαχαρικά. Το πόσιμο νερό περιέχει μικρές ποσότητες μαγγανίου.

• Οστρακόδερμα (μύδια, στρείδια κ.α.)
• Ξηροί καρποί (ειδικά φουντούκια και φιστίκια πεκάν)
• Καστανό ρύζι
• Πλιγούρι βρώμης
• Όσπρια: σόγια, φασόλια, ρεβίθια, φακές
• Μαύρο τσάι
• Μαύρο πιπέρι
• Σπανάκι
• Ανανάς

Μαγγάνιο: Σημάδια ανεπάρκειας και τοξικότητας

Η ανεπάρκεια μαγγανίου είναι πολύ σπάνια και δεν υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που είναι γνωστό ότι κινδυνεύουν να αναπτύξουν ανεπάρκεια. Επομένως, τα συμπτώματα που δείχνουν ανεπάρκεια δεν έχουν τεκμηριωθεί με σαφήνεια. Η απορρόφηση του μαγγανίου μπορεί να μειωθεί εάν καταναλωθεί με τροφές πλούσιες σε σίδηρο, καθώς αυτά τα μέταλλα ανταγωνίζονται για τις ίδιες πρωτεΐνες που βοηθούν στην απορρόφησή τους στα έντερα.

Επίσης, δεν υπάρχουν αναφορές για την επίτευξη τοξικών επιπέδων μαγγανίου από τη διατροφή. Ωστόσο, έχουν υπάρξει μεμονωμένες αναφορές περιστατικών τοξικότητας σε άτομα που έπιναν νερό μολυσμένο με ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα μαγγανίου και σε εργάτες βιομηχανικών ορυχείων και συγκολλήσεων που εισέπνευσαν υπερβολικές ποσότητες μαγγανίου στη σκόνη. Επειδή ο σίδηρος και το μαγγάνιο βασίζονται στις ίδιες πρωτεΐνες για την απορρόφησή τους, τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου (π.χ. αναιμία) μπορεί να αυξήσουν την απορρόφηση μαγγανίου και την πιθανότητα τοξικότητας, όταν επέλθει περίσσεια του μετάλλου.

Η τοξικότητα μαγγανίου επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα συμπτώματα είναι:

• Τρέμουλο
• Μυικοί σπασμοί
• Μειωμένος συντονισμός χεριού-ματιού
• Μειωμένη ισορροπία
• Απώλεια ακοής
• Πονοκέφαλοι
• Κατάθλιψη, αλλαγές διάθεσης

Πηγή: harvard.edu