Υγιείς υπερήλικες: Ποιο είναι το μυστικό της μακροζωίας τους
Έρευνες έχουν διαπιστώσει διαφορές στη δομή του εγκεφάλου και σε κάποιους παράγοντες του τρόπου ζωής -όπως οι ισχυρότερες κοινωνικές σχέσεις- μεταξύ των υπεραιωνόβιων σε σύγκριση με τους τυπικούς ηλικιωμένους.
Οι περισσότερες από αυτές ωστόσο, ήταν μικρού μεγέθους δείγματος και δεν παρακολουθούσαν τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.
Γι’ αυτό, οι συγγραφείς διεξήγαγαν μία από τις μεγαλύτερες αναλύσεις μέχρι σήμερα, από το 2011 μέχρι το 2014. Από τους 1.213 συμμετέχοντες ηλικίας 69 έως 86 ετών χωρίς νευρολογικές ή σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές στο ερευνητικό έργο Vallecas, εντόπισαν και συμπεριέλαβαν στη νέα μελέτη 64 υπεραιωνόβιους και 55 τυπικούς ηλικιωμένους ενήλικες, που είχαν καλές επιδόσεις σε διάφορες γνωστικές εργασίες αλλά δεν εμφάνιζαν την ικανότητα μνήμης των υπεραιωνόβιων.
Όλοι οι συμμετέχοντες αναγνωρίστηκαν με βάση τις επιδόσεις τους στη δοκιμασία ελεύθερης και εκλεκτικής υπενθύμισης (Free and Cued Selective Reminding Test – FCSRT), η οποία χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της λειτουργίας της μνήμης των ατόμων.
Στις έξι συνολικά ετήσιες επαφές τους με τους επιστήμονες, καταγράφηκαν τόσο οι δημογραφικοί παράγοντες όσο και οι παράγοντες του τρόπου ζωής. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν, επίσης, σε μαγνητικές τομογραφίες για τη μέτρηση του όγκου της φαιάς ουσίας, ενώ ολοκλήρωσαν και μια σειρά κλινικών εξετάσεων, όπως εξετάσεις αίματος. Αντίστοιχα, ένα υπολογιστικό μοντέλο μηχανικής μάθησης που περιλάμβανε 89 δημογραφικούς, συμπεριφορικούς και κλινικούς προγνωστικούς παράγοντες, χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό των παραγόντων που σχετίζονται με τους υπεραιωνόβιους.
Οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν ότι οι υπερήλικες είχαν περισσότερη φαιά ουσία –ιστός ζωτικής σημασίας για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου– σε βασικές περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μνήμη, καθώς και σε ένα τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην κίνηση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του υπολογιστικού μοντέλου μηχανικής μάθησης, οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η ταχύτερη ταχύτητα κίνησης και η καλύτερη ψυχική υγεία, ήταν οι παράγοντες που συνδέονταν συχνότερα με τους υγιείς υπερήλικες.
Τέλος, όσον αφορά τις κλινικές εξετάσεις για τη μέτρηση των επιπέδων του άγχους και της κατάθλιψης, οι υπεραιωνόβιοι σημείωσαν χαμηλότερες βαθμολογίες από τους τυπικούς ηλικιωμένους ενήλικες.
«Βρισκόμαστε όλο και πιο κοντά στην επίλυση ενός από τα μεγαλύτερα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τους υγιείς υπερήλικες: είναι πραγματικά ανθεκτικοί στη γνωστική εξασθένιση που σχετίζεται με την ηλικία ή διαθέτουν μηχανισμούς αντιμετώπισης που τους βοηθούν να ξεπεράσουν αυτή την έκπτωση καλύτερα από τους συνομηλίκους τους;» επισημαίνει η πρώτη συγγραφέας Marta Garo-Pascual, από το Κέντρο Alzheimer του Ιδρύματος Queen Sofia, στη Μαδρίτη.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet Healthy Longevity.