Η ποικιλία μανιταριών που ενισχύουν τη μνήμη και προστατεύουν από το Αλτσχάιμερ
Τα μανιτάρια Hericium erinaceus ή αλλιώς «χαίτη του λιονταριού» -λόγω του σχήματός τους που παραπέμπει σε λιοντάρι- χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες στην παραδοσιακή ιατρική στις ασιατικές χώρες.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ ανακάλυψαν ότι μια δραστική ουσία που περιέχουν αυτά τα μανιτάρια, προάγει την ανάπτυξη των νευρώνων και ταυτόχρονα ενισχύει τη μνήμη.
Ο εποπτεύων καθηγητής Φρεντερίκ Μενιέρ από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Κουίνσλαντ, τόνισε: «Οι προκλινικές δοκιμές έδειξαν ότι το μανιτάρι "χαίτη του λιονταριού" είχε σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη των εγκεφαλικών κυττάρων και στη βελτίωση της μνήμης. Με εργαστηριακά τεστ μετρήσαμε τις νευροτροφικές επιδράσεις των ενώσεων που απομονώθηκαν από το Hericium erinaceus σε καλλιεργημένα εγκεφαλικά κύτταρα και με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι οι δραστικές ενώσεις προάγουν τις προβολές των νευρώνων, οι οποίες επεκτείνονται και συνδέονται με άλλους νευρώνες. Χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης, βρήκαμε ότι το εκχύλισμα του μανιταριού και τα ενεργά συστατικά του αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό το μέγεθος των κώνων ανάπτυξης, που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, καθώς μέσω αυτών τα εγκεφαλικά κύτταρα "αισθάνονται" το περιβάλλον τους και έτσι δημιουργούν νέες συνδέσεις με άλλους νευρώνες του εγκεφάλου».
Ο έτερος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Ραμόν Μαρτίνες – Μαρμόλ από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ σημείωσε ότι η ανακάλυψη έχει εφαρμογές που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στη θεραπεία και προστασία από νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ.
«Η αρχική μας σκέψη ήταν να εντοπίσουμε βιοδραστικές ενώσεις από φυσικές πηγές που θα μπορούσαν να φτάσουν στον εγκέφαλο και να ρυθμίσουν την ανάπτυξη των νευρώνων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του μηχανισμού διαμόρφωσης της μνήμης», είπε ο Δρ. Μαρτίνες – Μαρμόλ.
Ο Δρ. Ντάε Χι Λι από την εταιρεία CNGBio Co, που υποστήριξε και συνεργάστηκε στο ερευνητικό έργο, είπε ότι οι ιδιότητες των μανιταριών «χαίτη του λιονταριού» χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ασθενειών και τη διατήρηση της υγείας στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική από την αρχαιότητα.
«Αυτή η σημαντική έρευνα αποκαλύπτει τον μοριακό μηχανισμό των ενώσεων των μανιταριών και την επίδρασή τους στη λειτουργία του εγκεφάλου, και ιδίως στη μνήμη», είπε ο Δρ. Λι.
Οι νευροτροφίνες είναι μια οικογένεια μορίων που συμβάλλουν στην επιβίωση των νευρώνων και προάγουν την ανάπτυξη νευριτών και την δενδριτική διακλάδωση μέσω της σύνδεσης με συγκεκριμένους υποδοχείς, ενισχύοντας την ανάπτυξη νευροαξόνων και τη δημιουργία συνάψεων στον εγκέφαλο.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανάπτυξη νευρώνων σε σημεία του εγκεφάλου που αφορούν τη μνήμη, αλλά και τη μάθηση, όπως ο ιππόκαμπος και ο φλοιός.
Η δυσλειτουργία στον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα έχει συνδεθεί με διάφορες διαταραχές του εγκεφάλου, όπως τις νόσους Alzheimer, Huntington, τη σχιζοφρένεια και το σύνδρομο Rett.
Παρότι οι νευροτροφίνες και οι υποδοχείς τους αναγνωρίζονται ως στόχοι θεραπείας μιας σειράς νευροεκφυλιστικών παθήσεων, εντούτοις θεραπείες με νευροτροφίνες έχουν αποτύχει σε κλινικές δοκιμές για διάφορους λόγους, όπως η κακή διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού (BBB) και η φαρμακευτική δράση εκτός του υπό μελέτη στόχου.
Εναλλακτικές παρεμβάσεις που αυξάνουν τα επίπεδα του ενδογενούς εγκεφαλικού νευροτροφικού παράγοντα μέσω του τρόπου ζωής ή με συμπληρώματα βοτάνων, είναι επίσης ένας τομέας μεγάλου ενδιαφέροντος. Πολλά φάρμακα της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής έχουν χρησιμοποιηθεί για χιλιετίες σε όλη την Ασία και την Ινδία λόγω των θεραπευτικών ή δηλητηριωδών φαρμακολογικών τους προφίλ.
Ένα από αυτά είναι το μανιτάρι «χαίτη του λιονταριού» το οποίο όμως στην κινεζική ιατρική χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των πόνων στο στομάχι και την πρόληψη του καρκίνου.
Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει τις ισχυρές νευροτροφικές επιδράσεις του μανιταριού, εξαιτίας πολλών βιοδραστικών συστατικών, μεταξύ των οποίων κάποια που διαπερνούν τον εγκεφαλικό φραγμό και έχει διαπιστωθεί η προστατευτική δράση του in vitro και in vivo σε ζωικά μοντέλα με τραυματισμό περιφερικών νεύρων και σε παθήσεις του εγκεφάλου, όπως το εγκεφαλικό και η Alzheimer.
Τα νέα ευρήματα των επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ και των Πανεπιστημίων Γκατσόν και Τσανγκμπούκ της Κορέας, δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Neurochemistry.