Σημαντικού μεγέθους πολύποδας - πρώιμος καρκίνος του ορθού

Πρόκειται για όγκους του ορθού με μέγεθος ίσο ή άνω των 2 εκατοστών, οι οποίοι έχουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά ενός άμισχου πολύποδα. Στην πραγματικότητα όμως δεν μπορεί να γίνει διαφοροποίηση ανάμεσα σε ένα καλοήθη πολύποδα ή σε πρώιμο καρκίνο του ορθού, δηλαδή καρκίνο ο οποίος περιορίζεται στην υποβλενογόνιο στοιβάδα, οπότε ουσιαστικά πρόκειται για σταδιοποίηση Τ1 , δηλαδή καρκίνο του ορθού σε αρχικό στάδιο (σε αντίθεση π.χ. με ένα καρκίνο του ορθού προχωρημένου σταδίου Τ3 ή Τ4). Έχει επικρατήσει, ως εκ τούτου, ένας προβληματισμός στην επιστημονική κοινότητα αναφορικά με τη μέθοδο αντιμετώπισης αυτών των όγκων του ορθού. Ο προβληματισμός αφορά για το α) αν πρόκειται για καλοήθη ή για κακοήθη όγκο και β) αν πρόκειται για κακοήθη όγκο, την ισορροπία ανάμεσα στο ζητούμενο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα.

Ως γνωστόν το ορθό αποτελεί εκείνο το τμήμα του παχέος εντέρου το οποίο λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος συνεισφέροντας με αυτό τον τρόπο (τόσο με τη χωρητικότητα όσο και με την διατασιμότητά του) στον έλεγχο των κενώσεων (λειτουργικό αποτέλεσμα). Άρα αν ένας πρώιμος καρκίνος του ορθού αντιμετωπισθεί με ριζική αφαίρεση του ορθού, δηλαδή με μία μεγάλη επέμβαση, τότε υπάρχει ο κίνδυνος της υπερθεραπείας (overtreatment). Ο κίνδυνος δηλαδή να απωλεσθεί ένα πολύ σημαντικό όργανο, όπως το ορθό, χωρίς να υπάρχει ανάλογο ογκολογικό όφελος. Με άλλα λόγια, αν το ζητούμενο είναι το ασφαλές ογκολογικό αποτέλεσμα, αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε κάποιες περιπτώσεις με μικρότερη χειρουργική επέμβαση, δηλαδή με τοπική εκτομή του καρκίνου του ορθού, οπότε σε αυτή την περίπτωση αποφεύγεται ένα μεγάλο χειρουργείο. Παράλληλα η περιορισμένη (τοπική) εκτομή θα μπορούσε να διασφαλίσει καλύτερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με την ολική αφαίρεση του ορθού, η οποία μπορεί να οδηγήσει στο Σύνδρομο της Χαμηλής Πρόσθιας Εκτομής (Low Anterior Resection Syndrome: LARS). Αυτό το σύνδρομο έχει σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία των εντερικών κενώσεων αφού ο ασθενής υποφέρει από πολλαπλές επισκέψεις στην τουαλέτα με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής του. Επιπροσθέτως αποφεύγοντας ένα μεγάλο χειρουργείο μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία από χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, έχει δείξει ότι το 45% των καρκίνων του ορθού που αφαιρέθηκαν με ριζική εκτομή του ορθού ήταν αρχικού σταδίου (δηλαδή πρώιμοι καρκίνοι) και στα 2/3 αυτών δεν υπήρχε προσβολή των λεμφαδένων. Παρόλα αυτά το 77% των ασθενών με καρκίνο του ορθού υποβλήθηκαν σε ριζική εκτομή και μόνο το 11% των καρκίνων του ορθού αντιμετωπίστηκε με τοπική εκτομή. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν υπήρξε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με υπερθεραπεία (overtreatment). Από την άλλη μεριά, υπάρχει ο κίνδυνος ένας μικρός (πρώιμος) καρκίνος του ορθού να υποεκτιμηθεί αρχικά κατά τη διάρκεια της ενδοσκοπικής εξέτασης και να θεωρηθεί ότι πρόκειται για καλοήθη όγκο με συνέπεια την προσπάθεια αφαίρεσης ή την αφαίρεση του. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε, σε ένα αρχικό στάδιο, υποθεραπεία (undertreatment) και ελλιπή αξιολόγηση των ιστολογικών χαρακτηριστικών αυτών των όγκων, με αποτέλεσμα στη συνέχεια οι ασθενείς να υποβάλλονται σε ριζική εκτομή του ορθού, η οποία θα μπορούσε σε κάποιες περιπτώσεις να είχε αποφευχθεί. Επίσημα στοιχεία από τη Μεγάλη Βρετανία κατέδειξαν ότι το 44% των όγκων ορθού σταδίου T1 και το 31% των όγκων ορθού σταδίου Τ2 υποεκτιμήθηκαν προεγχειρητικά (θεωρήθηκαν καλοήθεις πολύποδες) και αφαιρέθηκαν τοπικά με ενδοσκοπικές μεθόδους.

Στις περιπτώσεις όπου αναγνωρίζεται ένας σημαντικού μεγέθους όγκος του ορθού (ο οποίος μπορεί να είναι καλοήθης πολύποδας ή πρώιμος καρκίνος του ορθού) πρέπει να φωτογραφίζεται και να αποφεύγεται να αφαιρείται. Αντιθέτως πρέπει να παίρνονται βιοψίες και ο ασθενής να υποβάλλεται σε μαγνητική τομογραφία πυέλου πριν αποφασιστεί οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση έτσι ώστε να αξιολογηθούν το βάθος της διήθησης του όγκου (αν πρόκειται για καλοήθη πολύποδα ή καρκίνο του ορθού) και οι λεμφαδένες του μεσοορθού. Στην περίπτωση κακοήθειας και αν δεν υπάρχει ένδειξη ότι α) ο όγκος είναι προχωρημένου σταδίου ή / και β) έχουν προσβληθεί οι λεμφαδένες του ορθού τότε ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί τοπικά και με ολική αφαίρεση του πάχους του τοιχώματος του ορθού. Αυτό επιτρέπει τη σωστή και ακριβή ιστολογική (παθολογοανατομική) εκτίμηση του όγκου και κυρίως το βάθος της διήθησης.

Η επαρκής πληροφόρηση επιτρέπει και τη σωστή λήψη αποφάσεων προσφέροντας στον ασθενή το καλύτερο συνδυασμό λειτουργικού και ογκολογικού αποτελέσματος. Οι αποφάσεις εν τέλει έχουν να κάνουν με το αν αρκεί η τοπική αφαίρεση του όγκου ή χρειάζεται ριζική εκτομή του ορθού. Έτσι μπορεί να σε κάποιες περιπτώσεις να αποφευχθεί η ολική αφαίρεση του οργάνου και να διαφυλαχθεί η πολύ σημαντική λειτουργία του στον έλεγχο των κενώσεων χωρίς να υποβαθμίζεται το ογκολογικό αποτέλεσμα (rectum sparing operation). Στις περιπτώσεις τοπικής αφαίρεσης ο ασθενής παρακολουθείται στενά και για μεγάλο χρονικό διάστημα έτσι ώστε σε περίπτωση τοπικής επανεμφάνισης του όγκου να χειρουργείται γρήγορα και αποτελεσματικά. Διαφορετικά ο ασθενής δεν υποβάλλεται σε άλλο χειρουργείο. Η τοπική εκτομή αυτών των όγκων ορθού μπορεί να επιτευχθεί με μία σύγχρονη και ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδο μέσω ενός φυσικού στομίου, όπως ο πρωκτός και χωρίς χειρουργικές τομές. Αυτή η μέθοδος είναι η Διορθική Ενδοσκοπική Χειρουργική (Transanal Minimally Invasive Surgery: TAMIS).

Η σύγχρονη αντιμετώπιση αυτών των όγκων του ορθού βασίζεται σε ειδική γνώση και επαρκή ενδοσκοπική, ακτινολογική και παθολογοανατομική πληροφόρηση με σκοπό τη λήψη σωστά τεκμηριωμένων αποφάσεων. Αυτές οι αποφάσεις είναι πιο σημαντικές από τις χειρουργικές τομές αφού επηρεάζουν καταλυτικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς και των οικογενειών τους.

Διαβάστε μαρτυρίες ασθενών
 

Ο Ιωάννης Βίρλος είναι Ειδικευμένος Χειρουργός με εξειδίκευση στο πεδίο της χειρουργικής του εντέρου, ορθού και πρωκτού (Consultant Colorectal Surgeon) και ιδιαίτερα στο καρκίνο του παχέος εντέρου και ορθού όσο και στις χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (ΙΦΝΕ), την εκκολπωματικη νόσο του παχέος εντέρου καθώς και στις παθήσεις του πρωκτού όπως οι αιμορροΐδες, τα πρωκτικά συρίγγια και η κύστη κοκκυγος. Είναι Διευθυντής Χειρουργικής στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Derby και Burton Μεγάλης Βρετανίας και Αναπληρωτής Διευθυντής του τμήματος Ορθοπυελικής Χειρουργικής του Νοσοκομείου ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ GENERAL

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.virlos-surgery.com ή καλέστε στο 6986747401.

Διεύθυνση Ιατρείου: Ηροδότου 22, Γλυφάδα 16675