Διπολική διαταραχή: Τεστ 27 σημείων – Σημάδια και ηλικία εμφάνισης
Η διπολική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας, που χαρακτηρίζεται από σημαντικές εναλλαγές της διάθεσης: από καταθλιπτικά χαμηλά έως μανιακά/υπομανιακά υψηλά επίπεδα.
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής, παρουσιάζει το εργαλείο αυτοαξιολόγησης που σχεδιάστηκε από το Ινστιτούτο Black Dog και παρέχει πληροφορίες για το πώς να αλληλεπιδράσετε με κάποιον που αντιμετωπίζει διπολική διαταραχή.
Τι είναι η διπολική διαταραχή
Η διπολική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας, που προκαλεί ακραίες εναλλαγές στη διάθεση, επηρεάζοντας τα επίπεδα ενέργειας, τη δραστηριότητα και την ικανότητα λειτουργίας του ασθενούς. Αυτές οι εναλλαγές κατηγοριοποιούνται σε:
- Μανιακά επεισόδια: Περίοδοι αυξημένης ενέργειας, ευφορίας ή ευερεθιστότητας.
- Καταθλιπτικά επεισόδια: Περίοδοι θλίψης, λήθαργου και αισθήματος απελπισίας.
- Υπομανιακά επεισόδια: Παρόμοια με τα μανιακά επεισόδια αλλά λιγότερο σοβαρά, που συχνά δεν βλάπτουν την καθημερινή λειτουργία του ασθενούς.
Διπολική διαταραχή: Συνήθης ηλικία εμφάνισης
Η διπολική διαταραχή ξεκινά συχνά στα τέλη της εφηβείας ή στις αρχές της ενηλικίωσης (συνήθως μεταξύ 15-25 ετών).
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν και η κατάσταση μπορεί μερικές φορές να διαγνωστεί λανθασμένα ως κατάθλιψη ή άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας.
Συμπτώματα Διπολικής Διαταραχής
Συμπτώματα μανίας:
- Αυξημένη ενέργεια, δραστηριότητα και ανησυχία
- Καταιγιστικές σκέψεις ή γρήγορη ομιλία
- Μη ρεαλιστική αυτοπεποίθηση
- Συμπεριφορές ανάληψης κινδύνου (ακραίες δαπάνες, αλόγιστη οδήγηση κ.λπ.)
Συμπτώματα κατάθλιψης:
- Επίμονη θλίψη ή κακή διάθεση
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Κούραση και έλλειψη ενέργειας
- Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής
Τεστ Διπολικής Διαταραχής
Το εργαλείο αυτοαξιολόγησης του Ινστιτούτου Black Dog είναι μια πολύτιμη πηγή για τον εντοπισμό πιθανών συμπτωμάτων διπολικής διαταραχής.
Βασικά χαρακτηριστικά του εργαλείου:
- Επικεντρώνεται στα “υψηλά” της διάθεσης και στα καταθλιπτικά επεισόδια.
- Περιλαμβάνει 27 συμπεριφορικούς και συναισθηματικούς δείκτες.
- Μια συγκεντρωτική βαθμολογία πάνω από 22 μονάδες υποδηλώνει την ανάγκη για περαιτέρω κλινική αξιολόγηση.
Πώς λειτουργεί το εργαλείο αυτοαξιολόγησης
Αυτό το εργαλείο παρέχει μια εξέταση πρώτου σταδίου για την πιθανότητα Διπολικής Διαταραχής. Διατέθηκε στο κοινό αρχικά τον Οκτώβριο του 2001 και βελτιώθηκε περαιτέρω τον Μάιο του 2005 με βάση αρκετές ερευνητικές μελέτες του Ινστιτούτου και σχόλια από την κοινότητα.
Το τεστ περιλαμβάνει τρεις αρχικές ερωτήσεις που ακολουθούνται από μια λίστα αυτο-συμπλήρωσης. Μόνο εάν απαντήσετε “ΝΑΙ” στις τρεις πρώτες ερωτήσεις, θα πρέπει να συνεχίσετε με την λίστα.
ΠΡΩΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ: Είχατε επεισόδια κλινικής κατάθλιψης –που περιελάμβαναν μια περίοδο τουλάχιστον 2 εβδομάδων όπου ήσασταν σε σημαντική κατάθλιψη και ανίκανοι να εργαστείτε ή ήσασταν ικανοί να εργαστείτε μόνο με δυσκολία– και είχατε τουλάχιστον 4 από τα ακόλουθα;
- Απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης για τα περισσότερα πράγματα
- Αλλαγή όρεξης ή βάρους
- Διαταραχή ύπνου
- Σωματική επιβράδυνση ή διέγερση
- Κούραση ή χαμηλή ενέργεια
- Αίσθημα απελπισίας
- Κακή συγκέντρωση
- Αυτοκτονικές σκέψεις
Εάν ΝΑΙ, προχωρήστε.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχουν στιγμές που η διάθεσή σας κάνει “κύκλους”, δηλαδή βιώνετε περιόδους ευφορίας αλλά και καταθλιπτικά επεισόδια;
Εάν ΝΑΙ, προχωρήστε.
ΤΡΙΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ: Κατά τη διάρκεια των περιόδων ευφορίας αισθάνεστε αυξημένη ενέργεια και υπερδραστηριότητα απ' ό,τι θα βιώνατε σε περιόδους κανονικής ευτυχίας;
Εάν ΝΑΙ, προχωρήστε.
Συμπληρώστε την παρακάτω λίστα ελέγχου και βαθμολογήστε αναλόγως το κάθε στοιχείο, όπως ισχύει για εσάς κατά τη διάρκεια των περιόδων ευφορίας.
Προσθέστε τις βαθμολογίες για κάθε στοιχείο:
- 0 βαθμοί = Όχι περισσότερο από το συνηθισμένο
- 1 βαθμός = Κάπως περισσότερο από το συνηθισμένο
- 2 βαθμοί = Πολύ περισσότεροι από το συνηθισμένο
Βαθμολογία 22 ή περισσότερο: Μπορεί να υποδηλώνει πιθανή διπολική διαταραχή. Συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για επίσημη διάγνωση.
| Ερώτηση | Βαθμολογία (0, 1 ή 2) |
| Έχετε βιώσει ποτέ περιόδους ακραίων “υψηλών” διάθεσης; | |
| Έχετε νιώσει ανίκητος ή πολύ σίγουρος κατά τη διάρκεια αυτών των “υψηλών”; | |
| Είχατε μειωμένη ανάγκη για ύπνο κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Έχουν σχολιάσει άλλοι την ταχεία ομιλία σας κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Ήσασταν πιο ομιλητικός από το συνηθισμένο εκείνες τις περιόδους; | |
| Είχατε καταιγιστικές σκέψεις κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Έχετε βιώσει αυξημένη ενέργεια και δραστηριότητα κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Σας αποσπάται εύκολα η προσοχή σε αυτές τις περιόδους; | |
| Υπήρξατε ασυνήθιστα παραγωγικός κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Υπήρξατε υπερβολικά κοινωνικός ή εξωστρεφής κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Έχετε εμπλακεί σε επικίνδυνες ή απερίσκεπτες συμπεριφορές κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων (π.χ. αλόγιστη χρηματική δαπάνη); | |
| Είχατε περιόδους ευερεθιστότητας ή ταραχής κατά τη διάρκεια αυτών των “υψηλών”; | |
| Αυτά τα “υψηλά” έχουν προκαλέσει προβλήματα στις προσωπικές σας σχέσεις; | |
| Αυτά τα “υψηλά” έχουν επηρεάσει την ικανότητά σας να λειτουργείτε στην καθημερινή ζωή; | |
| Έχετε βιώσει παρατεταμένες περιόδους χαμηλής διάθεσης ή θλίψης; | |
| Έχετε βιώσει έλλειψη ενδιαφέροντος για προηγούμενες ευχάριστες δραστηριότητες; | |
| Έχετε βιώσει επίμονη κόπωση ή έλλειψη ενέργειας; | |
| Είχατε δυσκολία να συγκεντρωθείτε ή να πάρετε αποφάσεις; | |
| Έχετε νιώσει αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής; | |
| Έχετε βιώσει αλλαγές στην όρεξη ή στο βάρος σας; | |
| Είχατε δυσκολία να κοιμηθείτε ή μήπως είχατε υπερβολικό ύπνο κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Είχατε σκέψεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων; | |
| Αυτά τα “χαμηλά” έχουν προκαλέσει προβλήματα στις προσωπικές σας σχέσεις; | |
| Αυτά τα “χαμηλά” έχουν επηρεάσει την ικανότητά σας να λειτουργείτε στην καθημερινή ζωή; | |
| Είχατε περιόδους κανονικής διάθεσης ανάμεσα στα “υψηλά” και τα “χαμηλά”; | |
| Σας έχουν πει άλλοι ότι οι διαθέσεις σας φαίνονται ασυνήθιστα ακραίες ή ασταθείς; | |
| Έχετε ζητήσει ιατρική συμβουλή γι' αυτά τα συμπτώματα; |
ΠΡΟΣΟΧΗ: Το εν λόγω τεστ δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την αξιολόγησή σας από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας!
Πώς να αλληλεπιδράσετε με άτομο που έχει διπολική διαταραχή
Η κατανόηση και η συμπόνια είναι βασικά στοιχεία, όταν υποστηρίζουμε κάποιον με διπολική διαταραχή.
Βασικές συμβουλές
- Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας: Μάθετε για τη διαταραχή για να κατανοήσετε τις επιπτώσεις της στη συμπεριφορά και τα συναισθήματα.
- Να είστε υπομονετικοί: Οι εναλλαγές της διάθεσης είναι μέρος της πάθησης. Αποφύγετε την ένταση ή την κριτική στάση.
- Προσφέρετε υποστήριξη: Ενθαρρύνετε το άτομο να ζητήσει την ιατρική βοήθεια και θεραπεία εάν χρειάζεται.
- Θέστε όρια: Διατηρήστε τη συναισθηματική σας ευεξία παρέχοντας παράλληλα υποστήριξη.
Επιλογές θεραπείας για τη διπολική διαταραχή
- Φάρμακα: Σταθεροποιητές διάθεσης (π.χ. λίθιο), αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά.
- Θεραπείες: Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), διαπροσωπική θεραπεία και ψυχοεκπαίδευση.
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Τακτική άσκηση, ρουτίνες ύπνου και διαχείριση του στρες.
Συχνές Ερωτήσεις
“Ποια είναι τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της διπολικής διαταραχής;”
Τα πρώιμα σημάδια περιλαμβάνουν ακραίες εναλλαγές διάθεσης, δυσκολία συγκέντρωσης, παρορμητική συμπεριφορά και αλλαγές στα πρότυπα ύπνου.
“Μπορεί η διπολική διαταραχή να αντιμετωπιστεί χωρίς φάρμακα;”
Η διαχείριση μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, θεραπεία και μείωση του στρες, αν και πολλοί ασθενείς επωφελούνται από κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
Σύνοψη
Η διπολική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινή ζωή, αλλά η κατανόηση των συμπτωμάτων της και η αναζήτηση έγκαιρης παρέμβασης μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματική διαχείριση. Εργαλεία, όπως το ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης του Ινστιτούτου Black Dog, παρέχουν πολύτιμες γνώσεις για έγκαιρη ανίχνευση.
Η υποστήριξη κάποιου με διπολική διαταραχή απαιτεί ενσυναίσθηση, υπομονή και ενθάρρυνση, για αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας.
Πηγές: nimh.nih.gov, psychiatry.org, medlineplus.gov, saicotalk.com.au
